Ná Meno se geboorte het hy gesê hy het Meno aan sy vriend van sy kinderjare beloof, om Meno se noenós te wees. En natuurlik sal sy seun sy vriend se naam dra, volgens die Griekse tradisie.
Ek skop vas. Drie kinders is reeds na sy kant van die familie vernoem sonder dat ek enige seggenskap gehad het. Hierdie keer gaan ék die naam kies.
Meneláos. ’n Goeie Griekse naam. En Meno sal sy noemnaam wees.
“Is not family name!” maak die man beswaar.
“Wil jy hom miskien na my pá vernoem? Hoe klink Willem Pappasani vir jou?”
“My son is not Boer!”
“Meneláos is a good Greek name.”
“He must have his noenós’s name, Vassilios. It is tradition.”
Na die hel met die peetpa se naam! Na die hel met jou tradition!
“Vassilios gaan Basil word in Suid-Afrika,” sê Soela, en voeg by: “Dis ’n aaklige naam.”
Die man word kwater, maar ek en die kinders hou vol: Meno of niks!
Uiteindelik is ons Griekeland toe vir die doop. Dis Julie en die temperatuur is 35 ˚C in die skadu. Maar die hitte is draagliker as die man se ergernis oor sy seun se naam.
Die dag voor die doop sê hy hoe skaam hy gekry het om vir Vassilios te sê ons gaan nie sy naam gee nie. Vassilios was glo só teleurgesteld, wou weet of hy hom dan deur sy vrou laat voorsê. Ek het ’n gek van hom gemaak!
Siestog.
Gedurende Meno se doopseremonie dra Panajota en haar niggies die yslike wit kerse. Die kerkie is klein en die mense dring tot teenaan die pappás, staan hom toe.
Oupa Janos, ouma Soela en drie van hul vyf seuns staan langs mekaar: Dimitri, Panos en die dopeling se pa. Kosta is in Suid-Afrika, Laki begrawe.
Ek staan met ’n skoonsuster aan weerskante van my. Irini, Dimitri se vrou, is die enigste een wat verstaanbare Engels praat. Haar pa was verbonde aan die Griekse ambassade in Egipte en die uitlanders se kinders was almal in die Amerikaanse skool daar.
Dis dié mooi skoonsuster van my wat my oortuig het hoe belangrik dit is om eers al die Griekse vloekwoorde te ken voordat sy my die ander woorde leer. Wat destyds vir my gesê het: “Only mad people marry into Pappasani family. Are you mad, Patoela?” Ek het gelag.
Nieteenstaande die versengende hitte, vererger deur die baie brandende kerse en die gedrang van mense, is die atmosfeer een van feestelikheid. Vassilios en sy vrou staan met uitgestrekte arms, die wit handdoek wyd gesprei om die bondeltjie te ontvang. Hul eerste peetkind.
Meno is nie meer piepklein nie en baklei en skree dat hoor en sien vergaan. Hy stoei behoorlik om weg te kom van die vreemde mense, maar die pappás druk hom behendig in die kruik in terwyl sy handjies gryp na iets om aan vas te hou.
Die kinders se pa staan agterlangs, sy gesig die ene donderweer.
Die pappás lag toe hy die nat lyfie vir sy noenós en noená gee. ’n Bietjie olie oor die voorkoppie.
Dan die naam: Meneláos.
Mense glimlag. Ouma Soela en oupa Janos lag openlik.
Meneláos is ook die pappás se naam, én die kerkie se naam, St. Meneláos, in hierdie klein dorpie teen die hang van die berg Garjitós. Heel toevallig.
Meno word nuwe doopkleertjies aangetrek en sy noená hang ’n groot, goue kruis om sy nek, maar die snot en trane bly totdat hy in sy pa se arms beland.
Ek bekyk pa en seun waar ek oorkant hulle staan, die groot koperkruik soos ’n skeidsmuur tussen ons. Bruingebrande arms omsluit sy seuntjie in ’n troosgebaar. Hy glimlag breed, maar net vir ’n paar oomblikke, toe lyk hy weer bekonkeld en bedonnerd.
En so het hy gebly.
So what’s new? So was dit nog al die jare. Sy buie ry wipplank, afhangende van die weer, die wind, sy werk, sy slaap, sy kos.
Maar nou is ons in Johannesburg, dis ’n koel lenteaand en dis Kosta se baby wat gedoop word. Almal lag en lyk gelukkig, en hy is beduiweld.
By die dooptafel soen ek die ma en pa op elke wang. Ek druk Kristina teen my vas en voel haar harde, ronde magie. Die eerste een sal skaars ’n jaar oud wees dan is die tweede een daar. Twee babies in nappies, dink ek. Arme ding.
“Dankie vir ’n heerlike paartie,” sê ek.
Ek soen Kristina se ouers, ouma, broer, suster, swaer, oom, antie. Bedank almal.
Stássoe, stássoe, parakaló. Bly nog, asseblief, pleit hulle.
Nee, ons kan nie langer bly nie. Môre is Maandag en skool vir die kinders. Randfontein lê nog ver.
Efcharistó pára polí. Baie dankie.
Ek kry Kosta eenkant, tik-tik teen sy bors.
“Thank you, it is not too late,” sê ek sag, maar in my skree dit van blydskap. “If only Laki was here to see you baptise your daughter,” fluister ek skielik hartseer.
Kosta dra dieselfde fluweeldas wat ek twintig jaar gelede vir hom gekoop het toe ek en Laki op trou gestaan het. Laki is net voor ons troue dood, en Kosta het toe nie kans gehad om dit te dra nie. Maar hy het dit vir sy eie troue gedra, en nou vir sy dogter se doop.
Die fluweeldas lyk mooi by sy ligblou hemp, wat helder afsteek teen sy olyfbruin Griekse vel. Swart hare netjies platgekam. Dik wenkbroue maak ’n plooi en gooi skadu’s oor sy mooi bruin oë.
“My brother is dead too long, but he is here. He sees me.” Hy wys na die plafon.
Eintlik na die hemel. Ek verstaan.
Nog soene, nog drukkies, nog dankies. Ek en Panajota loop terug na ons tafel. Dadda staan en wag, Meno se handjie styf in syne.
Nou deur se kant toe.
Die kinders se pa buk diékant toe om iemand te groet, dan daaikant toe om hand te skud. Hy lag uitbundig, asof without a care in the world, almal se pel. Party mans staan glad op om hom te druk en op die wange te soen.
Kaliníchta, kaliníchta. Good night. Jassóé. Koebaai.
Dis met ’n flou, aangeplakte glimlag dat ek vriende en kennisse groet. Ek waai met ’n slap hand diékant toe, daaikant toe. Hy gaan my hel gee oor Karretjies.
Uiteindelik is ons buite. Die kinders maak hul skouertjies krom teen die koue naglug. Hy sluit oop, ons klim in.
’n Harde sug. Hier kom dit.
“Ja. You satisfied? You make my name bad. I feel shame, but you care for nothing.”
“Daddy, it was a nice party, don’t fight with Mana.”
“Soela, pethí moe, my child. How you think I feel? Lettie and her husband are not our friends. Everybody look at them. What they think? Your mother is same as them.”
“No, our mother is not the same,” kom die stemmetjie dun van agter af, duidelik bang vir die aggressie in haar pa se stem. “The people know our mother.”
“Kan ons dit los totdat ons by die huis kom?” sê ek. “My pa wil nie na ’n stryery luister nie. Jy maak elke gelukkige geleentheid onplesierig met –”
“Shut up your language!”
“Jy het geweet watter taal ek is toe jy my getrou het.”
“You are ignorant Boer!”
“Daddy, stop it!” pleit Soela se stem.
Janos praat onderlangs met my pa. Panajota druk haar handjies oor