Een meisje zei met een verstikte stem: ‘Oh, ik vind het gewoon zo vreselijk voor ze.’
Een ander zei: ‘Riley en Trudy, ik zou willen dat jullie je niet schuldig voelde. Dat zouden jullie niet moeten doen. Wat er met Rhea is gebeurd, is verschrikkelijk genoeg. Ik kan me de pijn die jullie voelen gewoon niet voorstellen.’
Andere studenten bevestigde hun instemming.
Zimmerman glimlachte begripvol naar de klas.
Hij zei: ‘Ik denk dat de meesten van jullie weten dat mijn specialiteit criminele pathologie is. Mijn levenswerk gaat over het proberen om de geest van een crimineel te begrijpen. En de afgelopen drie dagen heb ik moeite gedaan om deze misdaad te begrijpen. Tot nu toe ben ik maar van één ding echt zeker. Dit was persoonlijk. De moordenaar kende Rhea en wilde haar dood hebben.’
En weer worstelde Riley om het onbegrijpelijke te begrijpen...
Iemand haatte Rhea genoeg om haar te vermoorden?
Toen voegde Zimmerman eraan toe: ‘Hoe verschrikkelijk dat ook klinkt, ik kan jullie één ding verzekeren. Hij zal niet nog een keer doden. Rhea was zijn doelwit, niemand anders. En ik ben ervan overtuigd dat de politie hem snel zal vinden.’
Hij leunde tegen de rand van het bureau en zei: ‘Ik kan jullie nog iets vertellen, waar de moordenaar nu ook is, wat hij ook doet, hij voelt niet wat jullie allemaal lijken te voelen. Hij is niet in staat om sympathie te hebben voor het lijden van een ander, laat staan de werkelijke émpathie te hebben die ik in deze kamer voel.’
Hij schreef de woorden ‘sympathie’ en ‘empathie’ op het grote whiteboard.
Hij vroeg: ‘Zou iemand me kunnen herinneren aan het verschil tussen deze twee woorden?’
Riley was een beetje verrast dat Trudy haar hand ophief.
Trudy zei: ‘Sympathie is wanneer je geeft om wat iemand anders voelt. Empathie is wanneer je daadwerkelijk de gevoelens van iemand anders déélt.’
Zimmerman knikte en noteerde Trudy’s definities.
‘Precies,’ zei hij. ‘Dus ik stel voor dat we allemaal ons schuldgevoel opzij zetten. Focus in plaats daarvan op ons vermogen tot empathie. Dat is het verschil tussen ons en ‘s werelds meest verschrikkelijke monsters. Het is kostbaar, vooral op een moment zoals nu.’
Hayman leek tevreden te zijn met de waarnemingen van Zimmerman.
Hij zei: ‘Als iedereen het goed vindt, dan denk ik dat we de les van vandaag moeten beëindigen. Het was behoorlijk intens, maar ik hoop dat het nuttig was. Bedenk dat jullie nu allemaal behoorlijk krachtige gevoelens moeten verwerken. Zelfs degenen onder jullie die geen band met Rhea hadden. Verwacht niet dat het verdriet, de shock en het afgrijzen snel zullen verdwijnen. Laat ze op hun beloop gaan. Ze zijn een onderdeel van het genezingsproces. En wees niet bang om de hulpverleners van de school om hulp te vragen. Of aan elkaar. Of aan mij en Dr. Zimmerman.’
Toen de studenten van hun bureau opstonden om te vertrekken, riep Zimmerman...
‘Geef Riley en Trudy een knuffel op weg naar buiten. Ze kunnen het gebruiken.’
Voor het eerst tijdens de les voelde Riley zich geïrriteerd.
Waarom denkt hij dat ik een knuffel nodig heb?
De waarheid was dat een knuffel het laatste was dat ze nu wilde hebben.
Plots herinnerde ze het zich; dit was dat wat haar een afkeer had gegeven aan Dr. Zimmerman toen ze een les bij hem had gevolgd. Hij was veel te knuffelig voor haar smaak, hij was met heel veel dingen handtastelijk, en hij vertelde studenten graag om elkaar te knuffelen.
Dat leek een beetje raar voor een psycholoog die zich in criminele pathologie specialiseerde.
Het leek ook vreemd voor een man die zoveel empathie had.
Hoe wist hij tenslotte of zij en Trudy wel of niet geknuffeld wilden worden? Hij had niet eens de moeite genomen om het te vragen.
Hoe empathisch was dat?
Riley kon het niet helpen dat die vent diep van binnen nep was.
Niettemin stond ze daar stoïcijns terwijl de ene student na de andere haar een sympathieke knuffel gaf. Sommigen van hen huilden. En ze zag dat Trudy deze aandacht helemaal niet erg vond. Trudy bleef bij elke knuffel door haar eigen tranen glimlachen.
Misschien ligt het aan mij, dacht Riley.
Was er iets mis met haar?
Misschien had ze niet dezelfde gevoelens als andere mensen.
Al snel was het knuffelen voorbij en hadden de meeste studenten de ruimte verlaten, inclusief Trudy. Dat gold ook voor Dr. Zimmerman.
Riley was blij dat ze een moment alleen met Dr. Hayman had. Ze liep naar hem toe en zei: ‘Bedankt voor het gesprek over schuld en verantwoordelijkheid. Ik moest dat echt even horen.’
Hij glimlachte naar haar en zei: ‘Ik ben blij dat ik kon helpen. Ik weet dat dit heel moeilijk voor je moet zijn.’
Riley liet haar hoofd even zakken en verzamelde haar moed om iets te zeggen wat ze echt wilde zeggen.
Uiteindelijk zei ze: ‘Dr. Hayman, u herinnert het zich waarschijnlijk niet meer, maar ik zat in uw eerste jaar in uw cursus Intro in Psych.’
‘Ik herinner het me,’ zei hij.
Riley slikte haar nervositeit weg en zei: ‘Nou, ik heb u altijd willen vertellen... u heeft me echt geïnspireerd om psychologie als hoofdvak te nemen.’
Hayman zag er nu een beetje geschrokken uit.
‘Wauw,’ zei hij. ‘Dat is echt leuk om te horen. Dank je wel!’
Ze stonden elkaar een ongemakkelijk moment aan te kijken. Riley hoopte dat ze zichzelf niet voor gek had gezet.
Uiteindelijk zei Hayman: ‘Luister, ik heb in de klas op je gelet. De opstellen die je schrijft, de vragen die je stelt, de ideeën die je met iedereen deelt. Je hebt een goed stel hersens. En ik heb het gevoel... je hebt vragen over wat er met je vriendin is gebeurd waar de meeste andere studenten niet aan denken, misschien zelfs niet aan wíllen denken.’
Riley slikte opnieuw. Hij had natuurlijk gelijk, bijna griezelig gelijk.
Dit is empathie, dacht ze.
Ze flitste terug naar de nacht van de moord, toen ze buiten Rhea’s kamer had gestaan met de wens dat ze naar binnen kon gaan, met het gevoel dat ze iets belangrijks zou leren als ze alleen op dat moment door die deur kon lopen.
Maar dat moment was voorbij. Toen Riley eindelijk naar binnen kon, was de kamer helemaal opgeruimd, alsof er nooit iets was gebeurd.
Langzaam zei ze...
‘Ik wil echt begrijpen... wáárom. Ik wil heel graag weten... ‘
Haar stem vervaagde. Durfde ze tegen Hayman of iemand anders de waarheid te vertellen?
Dat ze de geest wilde begrijpen van de man die haar vriendin vermoord had?
Dat ze zich bijna in hem wilde ínleven?
Ze was opgelucht toen Hayman knikte en het leek te begrijpen.
‘Ik snap hoe je je voelt,’ zei hij. ‘Vroeger voelde ik hetzelfde.’
Hij opende een bureaula, haalde er een boek uit en gaf het aan haar.
‘Je kunt dit lenen,’ zei hij. ‘Het is een geweldige plek om te beginnen.’
De titel van het boek was Donkere Geesten: De Moordlustige Persoonlijkheid Onthuld.
Riley was verrast toen ze zag dat de auteur Dr. Dexter Zimmerman zelf was.
Hayman zei: ‘De man is een genie. Je kunt je niet voorstellen welke inzichten hij in dit boek onthult. Je moet het gewoon lezen. Het