Kapitalizm dıÅında baÅka bir Åeyin iÅe yarayıp yaramayacaÄıyla ilgili bir ÅüpheciliÄi göz önünde bulundurdum. Günümüzde insanlar kapitalizmin, barbarca toplumsal ölçü ve uygulamalarını temel alan bir örneÄin parçası olduÄunun farkına varmıyor. Genelde, toplumsal bir çözüm bir alana kapitalizm kadar uzun süre hâkim olduÄunda, baÅka amaç ve sorularla meÅgul olan diÄer modellerin var olduÄunu veya inÅa edilebileceÄini akletmek daha zor hale gelir. Tüm bu inanmaya baÅladıklarımızdan sonra, bir Åeyleri gerçekleÅtirmek için tek bir yol kalıyor ve bu en tehlikeli yem.
Büyüyü nasıl bozacaÄımızı anlatan sihir kitabı nerede bulunuyor? Umut vadeden zihinsel fahiÅelik kariyerimi arkadaÅlarım ve meslektaÅlarımın büyük inanmazlıÄına karÅın, öfkeli bir boÄa gibi aniden durdurdum ve akademik serserilik gibi görünen Åeyin içine daldım. BaÅtaki amacım, muhasebe, finans, idare, siyaset ve nihayet ekonomiye kadar tüm ticari sistemin izlerini takip etmekti. YolculuÄumun son kısmı olmasını öngördüÄüm ekonominin "guruları", açık ve kısa bir Åekilde açıklama yapmak ve küresel ekonomik sorunları çözmek yerine rastlantısal baÄıntılar vermek ve halkı etkilemek için daha fazla zaman harcayarak midemi bulandırdı. Malesef, bu hatiplerin aylaklıÄı halkın bakıŠaçısını çarpıttı. Aranızdan, hâkim olan mevcut ticaret biçimi ve kapitalizmi sorgulamayı düÅünenlerle paylaÅabileceÄim tecrübe, iyi karÅılanmayı beklememeniz ; benim yapmayı alıÅkanlık haline getirdiÄim gibi, ölçüsüz McCarthy taraftarlarının gazabıyla yüzleÅmeye hazır olun !!
En kötü alıÅkanlık olan önemli sorunların etrafında dönüp durmayı tembel beyinli siyasetçi ve iktisatçılar sınıfına bıraktım. Bunun yerine, siz, okuyucu ve ben akan sele karÅı yüzeceÄiz. Altı bölümden birisi mevcut toplumsal, politik ve ekonomik statükonun gözden düÅmesi durumuna örnek: kapitalizm. Ve eÄer sizi yedinci bölümün orada tekrar görürsem, sekizinci bölümden kendi baÄlamlarına uyan salt sosyo-ekonomik temel kavramlar üzerine olan onuncuya geçene kadar elimi sıkı tutun. Onbirinci bölümü hazmetmek için acele etmeyin ve saÄlam bir tokat yemeye hazırlanın. KapanıŠargümanı olarak onikinci bölüm James Tobinâin tavsiyesini izliyor : « Ä°yi ekonomi makaleleri sürprizler içerir ve baÅka çalıÅmalara sevk eder. »
BaÅka ne var? Bu kitabı okumayı yaÄ yakmaktan daha kolay hale getirdim. Her bölüm, size ne bekleyebileceÄinizle ilgili ipucu veren alıntılarla baÅlıyor ve kısa odaklanma sürelerine sahip genç okuyucuları uyanık tutmak için bölümler arasında « aralar » ile kesiliyor. Aynı zamanda edebi bir coÅku hazırlayan roman tadı eklemek için de. Renkli tablolar ve numaralar bekleyenlerin yanında günah çıkarmalıyım. Sizi hayal kırıklıÄına uÄrattıÄım için gerçekten üzgünüm. Yine de Åu kesin ki sözlerimi hiçbir zaman aÄzımda gevelemem.
Bir kitap yazma fikri kalabalık bir yerde çıplak Åekilde bulunma tecrübesiyle kıyaslanabilir; bunu yaparken hiçbir zaman sorun yaÅamadım. Ama bu tecrübe süresince sürekli olarak yaÅadıÄım iç çatıÅma kalbimle zihnimi senkronize etmekten ibaretti. Tüm bunlar, yalnızca tutkuyla olsun, vizyonla olsun yönlendirilme eÄilimine karÅı koymam gerektiÄi, bu giriÅimde yoÄunluk ve belirliliÄin, uygun bir merkezi kavramın yaratılmasında esas olduÄunu söylemek içindi. Bu hayatta vizyonsuz bir tutkunun enerji kaybı, tutkusuz bir vizyonun ise bir çıkmaz olduÄunu hatırlayın.
Harika bir ruh sıklıkla Åarkı söyler. Swami Vivekananda bunu çok etkileyici bir Åekilde ifade ediyor : « Bir fikri ele alın. Bu fikri hayatınız yapın- onu düÅünün, hayal edin, bu fikri yaÅayın. Beyninizi, kaslarınızı, sinirlerinizi, bedeninizin her parçasını bu fikirle doldurun ve diÄer tüm fikirleri bir kenara bırakın. Bu, baÅarıya giden yoldur. » Belki dünya bir gün, beni gerçekten kaygılandıran, aynı anda hem toplumsal hem siyasi hem de ekonomik aÄır küresel adaletsizliklere çözüm olan bu fikri geliÅtirmek için yaptıÄım fedakârlıkların derecesini bilecektir. Bununla beraber, size kapitalizm karÅısında tastamam bir alternatif, sözde küçük ekonomi politikası tanrılarının baÅarısızlıklarını telafi edebilecek bir çözüm sunmazsam bu kitaba harcanan mürekkep iÅe yaramaz hale gelir. Ekonominin yaÅlı iblislerini bunun için uyandırmadan diyalektik analizi yeniden tanıtma zamanı. Her Åeyden öte, bu kitabın çok sayıda insanı harekete geçireceÄine ve onları önerilen çözüm konusunda tartıÅmaya teÅvik edeceÄine ve bunu ilerleteceÄine inanıyorum. Ya da yaratıcı bir tarza kapitalizmden uzaklaÅan baÅka bir yolla hayat vereceÄine, William Godwinâin nihayet, huzur içinde yatması için.
BÃLÃM II
Kamikaze
« Ben dünyadaki en bilge adamım, tek bildiÄim, hiçbir Åey bilmediÄim. »
Sokrat
Birkaç yıl önce, Etiyopyaâda Addis Ababaânın kalabalık ve iç karartıcı sokaklarından birinde yürürken güçsüz genç bir anne ve sırtındaki küçük bir kumaÅ parçasına sarılmıŠuyuklayan kirli bir çocuÄun görüntüsü bana yenilgimin hatırasını, Nairobiâdeki Uluslararası Jomo Kenyatta havaalanındaki zihinsel « Waterloo »mu anımsattı. Tam o anda bir çıÄlık kopardım: buldum! Yine de, o gün her toplumda kangren haline gelmiÅ toplumsal sınıfların ayrıÅması karÅısındaki çareyi net bir Åekilde ayrıntılı hale getirmek amacına sahip olan araÅtırmamın düzensiz maceralarından hala çok uzaktım.
Bundan sonra, dünyadaki bireylerin sorunlarını somut bir Åekilde analiz etmek adına zaman, para ve enerji yatırımı yaptım. Bu amaçla, Tara ve ben yapabileceÄimiz kadar çok seyahat ettik, bol bol okuduk ve belgesel izlemek için saatlerce televizyonun karÅısında kaldık. Seferlerimden biri bizi sahra altı Afrika ülkelerine yöneltti ve karÅılaÅtıkları ve sınırlarını çok aÅan büyük ölçüdeki zorlukları görünce ÅaÅırdık. Bu bölgedeki ülkelerin baÅta gelen özelliÄi iki baÅlı egzotik zehirli bir yılandı: yozlaÅma ve baskı. KarÅılaÅtıkları zorluklar için bu ülkelerin hükümetlerini suçlayabiliriz. Aslında, güç ve zenginliklerini pekiÅtirmek için yönetimdeki birkaç aile tarafından kullanılıyorlar. Kısa kesecek olursak,