Саха фольклора. Группа авторов. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Группа авторов
Издательство: Айар
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn: 978-5-7696-6656-8
Скачать книгу
барытын эмтиир.

      Сыта-тура толкуйдаа.

      Тиэтэйбит сыарҕа сыыр анныгар хаалар, тиэтэйбэтэх сыарҕа сыыр үрдүгэр тахсар.

      Тиэтэйиэҥ да бытаарыаҥ.

      Төрүү илик оҕоҕо биһик оҥостубукка дылы.

      Туох барыта кэмнээх.

      Туох да барыта туомнаах.

      Туох даҕаны ортотунан тоҕоостоох.

      Түөһэйэн, чөҥөчөгү үрбүт.

      Тыыннаах дьон тэбэр сүрэхтээх, саныыр санаалаах буолаллар.

      Улуу дойду оспуостаах, аан дойду аартыктаах, күөх далай оломноох, хара тыа ыллыктаах.

      Үйэ уһун да, олох кылгас.

      Үөһэттэн хаар бөҕө баттаан, анныбыттан ханным сааҕа аста: кырдьар кырыыс, сорсуйар сор.

      Үрүҥ күн сырдыга баҕалаах.

      Үс туман түһүөр диэри.

      Үтүөттэн үтүгэн буора төрүүр.

      Хойутаан баран хобо тиктибит диэбиккэ дылы.

      Чыпчылыйыах бэтэрээ өттүгэр.

      Ый-күн алтыһыытын курдук, биирдэ эрэ көрсүһэн араҕыстахпыт.

      Эдэр саас, күөгэйэр күн.

      Эдэрбин диэн эрэнимэ, кырдьаҕаспын диэн түүнүмэ.

      Эн өллөххүнэ, сир сиринэн, дойду дойдунан хаалыа.

      Эргэ эстибит, саҥа сандаарбыт.

[11], [13, 123–127 с.]

      Тыллаах буолар чабырҕах

      Иирбэ-таарба эриллэҕэс,

      Истээн-тастаан бүгүллэҕэс,

      Тоҕус төгүл тоһуттаҕас,

      Токур-бокур олуллаҕас

      Тыллаах буолар чабырҕах.

      Чабырҕахсыт тыла сымса,

      Чабырҕахсыт тыла сытыы,

      Чабырҕахсыт тыла ыраас,

      Чабырҕахсыт тыына уһун

      Буолуох тустаах, атастаар.

[14, 35 с.]

      Мэник уол туһунан чабырҕах

      Oҕo киһи

      Онно-манна

      Олой-чолой

      Оонньоохолуур

      Килбиэн сандаар

      Күнэ киирэн,

      Киэһэ буолан,

      Кини киһи

      Күлүк сиргэ

      Күлэр-салар,

      Көҥүл баран

      Көтөр, ойор,

      Көтүөккэлиир,

      Көрүлээхтиир,

      Сырбан татай

      Сылдьар сирин

      Сыттаах курдук

      Сыымайдаахтыыр.

      «Сыыһар» диэни

      Сытаан билбэт

      «Сытыы» уолбут

      Сыһыгырыы

      Сыспарыйар.

      Ханна кини

      Хаадьах гынар —

      Хатан-чаҕаан

      Хаһыы буолар.

      Оотой-тоотой

      Оҕолору

      Охсуталаан

      Орулатар,

      Ийэ этэр —

      Иннин ылбат,

      Аҕа буойар —

      Абыраабат.

      Дьүдьэх таҥас,

      Дьүһүн-бодо,

      Дьэбэ сирэй,

      Дьэллик киһи

      Дьиэгэнийэр.

[4, 26–27 с.]

      Кыыс чабырҕаҕа

      Ааман-ньааман,

      Архан гиэнэ,

      Хоптон гиэнэ,

      Хочору-бичэри,

      Көнтөс көҕөнө,

      Көдьүнү мaҕaнa,

      Эмэчэн-чэҥэчэн.

      Эптэл-тэптэл

      Бытырыыстаах быалаах,

      Хаҥырастаах хамнатардаах,

      Олороро оһуордаах,

      Симэнэр симэхтээх,

      Таҥнар таҥастаах,

      Чaҕapдaax,

      Талбардаах