Кырыыстаах кылаат. Данил Макеев. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Данил Макеев
Издательство: Айар
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 0
isbn:
Скачать книгу
тунаарар үрүҥ дьураа сыыйа кэтирээтэр-кэтирээн, симэлийдэр-симэлийэн сүтэн иһэр. Күн уотугар сырдык туочука буолан кылабачыйар самолет саҕахха тиийэн сүттэ. Сотору үрүҥ дьураа эмиэ мэлийэн хаалла. Киэсэ хараҕа аны от төбөтүгэр биэтэҥнии олорор кыракый хомурдуоска хатанна. Сырдык от күөҕэ дьүһүннээх. Кырыылаах от умнаһын устун оргууй сыҕарыйан иһэн, киһи сэрэниин-сэрэнэн тутан ылаары гыммытыгар, аллара ыһыктынан кэбистэ да ханна да барбыта биллибэккэ сүтэн хаалла.

      Атын көнтөһүн эрийэ туппут кыракый хахыйаҕа сырдык кугас ат от сиэри моонньун уһата-уһата кэҕиҥнииригэр илигирээн ылбахтыыр. Бүгүн айаҥҥа туруммута уон бэһис күнэ. Ыраас күн буолан Дьааҥы хайалара ырыых-ыраах хаардаах төбөлөрө кылбаһан көстөр буолбуттар. Аны уонтан тахса хонугунан ол хайаларга тиийэрэ буолуо. Онтон тосхолун булан эһэтэ көмүс кистээбит сирин диэки айанныахтаах. Билиҥҥитэ туох да моһоло суох иһэр курдук эрээри улаханнык илиһиннэ. Саатар биир күн өрөөн, сынньана түспүт киһи бэрт буолуо эбит да, туох эрэ биллибэт күүс иннин диэки угуйан иһэр.

      Бу өрө батан иһэр үрэҕин биир бэртээхэй элгээнин үрдүгэр сынньана түһээри тохтообута. Арааһа, манна өрөөн сынньаныыһы. Бэрэмэдэйин түгэҕэр илим баарын өйдөөн, ойон туран атын сыгынньахтаата. Илимин хостоон бэрийбитинэн барда. Сотору тыытын үрдэрэн элгээҥҥэ киирдэ. Илимин үтэн тахсаат, балаакка туруорунан барда. Хонордуу оҥостон баран пластиковай бытыылкаҕа кутта сылдьар сойбут чэйин ыймахтаата. Атын сиэлин анныгар илиитин уган имэрийбэхтээн баран, сойбут дии санаан атаҕар былас кэриҥэ уһуннаах тимир сыабы баайан ыытан кэбистэ. Аныгы дьон адаҕа оннугар итинник сыабы баайар буолбуттара. Илдьэ сылдьарга да үчүгэй, кэтит тирбэҕэнэн баайыллар буолан ат атаҕын да бааһырдыбат. Хайа уонна хайдахтаах да сылгы атаҕар сыап соһуулаах ырааппат, ыыппыт сиргиттэн чугас мэччийэ сылдьар буолар. Ата сыабын үктээмээри кырыытынан соҕус туттан хааман иһэн, күөх окко күөлэһийбэхтээтэ, илгистэн дьигиһийэ түһэн баран аһаан курдурҕаппытынан барда.

      Киэсэ кичэйэн суулуу сылдьар быыкаайык радиоприемнигын холбообутугар, өтөр-наар киһи үктэммэтэх сиригэр музыка тыаһа кутулла түстэ. Батареятын харыстаан радиотын биирдэ эмэ холбуур. Ыттарын, атын эрэ кытта баллыгыраһа сылдьар киһиэхэ атын киһи саҥата, төһө да кый ыраах баар буоллар, олус кэрэтик иһиллэрин бу күннэргэ бэйэтэ да дьиктиргии санаата. Хаһан эрэ университекка үөрэнэр кэмигэр психологияҕа киһи өр кэпсэппэккэ, атын дьоннуун алтыспакка сылдьара олус ыарахан диэн үөрэппиттэрэ. Онно преподавателлэрэ биир собуот сыаҕар үлэһиттэр төһө да хамнастара үрдүгүн, үлэлиир усулуобуйалара толору баарын үрдүнэн уһуннук тохтооботтор үһү диэн кэпсээбитэ. Тоҕо оннугун чинчийбиттэрэ: күнү быһа бэйэ-бэйэлэрин кытары кэпсэппэккэ станоктарын таһыгар үлэлээн тахсаллар эбит. Чаас аайы уоннуу мүнүүтэ сынньалаҥнаах үлэлиир буолуохтарыттан уурайан барааччы суох буолбут уонна, киһи дьиктиргиэҕэ, оҥорон таһаарыылара биллэ үрдээбит. Кырдьык, киһи кими да кытта кэпсэппэккэ сылдьара куһаҕана