Нимагадир у таълимга урғу бериб, Мансурова қани деб, котибага биринчи бўлиб уни чақиришни буюрди.
Қалдирғоч кириб, салом-аликдан сўнг ўзига бино қўйган, инжиқтабиат текширувчининг саволларига ҳеч чўчимай жавоб беришга ўтганда, Вафоев ҳайрон қолди.
─ Сиз аниқлаган камомад, аслида туман аппарати ҳисобидан ўтмаган, биз вилоятга разнарядкани қўллашларини сўраб хат берганмиз, холос. Ўша камомади аниқланган парталар ва стуллар тўғридан-тўғри мактаб ва боғчаларга тушган. Истасангиз ҳозироқ бориб, уларнинг ўзини ҳам, накладной қоғозлари ─ ҳужжатларни ҳам кўришимиз мумкин.
Текширувчи бундай жавобни кутмаган экан, норози минғирлади.
─ Нега энди бундай тартиб киритдинглар. Бошқа туманларда аввал складга келиб тушадику?
─ Тўғри. Бундай амалиёт баъзи материаллар учун бизда ҳам сақланиб қолган. Лекин таълим тизимида шу йўл кўпчиликка маъқул келди. Ҳайъат аъзолари ҳам бу тадбирни маъқуллаган. Баённомаларимиз мавжуд.
Текширувчи, эътирози қолмагандек бир зум бақрайиб Мансуровага қараб қолди, лекин кейинги дамда у ҳужумга ўтди.
─ Яхши. Бу масала сиз айтгандек бўлсин. Бироқ боғчаларга етказилган гўшт-сут маҳсулотлари норма даражасида эмас-ку, бунга нима дейсиз?!
Қалдирғоч анграйиб бошини ушлади: наҳотки. Менга бошқача маълумот беришганди. У беихтиёр ўзини оқлаган кўйи Вафоевга қаради.
─ Нима шунчалик меъёрдан пастми? ─ деб Вафоев қизиқди.
Текширувчи: ҳа, деди пинагини бузмай. ─ Ўн фоизгача мумкин бўлгани ҳолда, йигирма бир фоизга кам, хўш, бунга нима дейсизлар?
У шундай деб аввал Вафоев, сўнгра Қалдирғочга узоқ кўз тикиб қотди. Текширувчининг хаёлидан ҳамма эркакларга хос фикр ўтарди: жуда чиройлику! Бир қултум сувдек ютиб юборсанг. Ёнига йўлатмаси аниқ, лекин бир қийнаб маза қилай, кетимдан соядек ялиниб юрсин. Йўли бор. Нуқсонларини кўрмагандек ҳисоботни тузатса бўлади. Фақат, кўпроқ бу паривашни ёнимда айланиб-ўргилиши қанчалик ҳузур....
Қалдирғоч текширув қоғозларини қўлга олиб, юзида ҳайрат ва ажабланиш пайдо қилди-да, шартта ўрнидан туриб ўз иш жойи томон шошди ва бир неча дақиқа ўтмасданоқ бўлими тайёрлаган ҳужжатлар билан кирди.
─ Мана марҳамат, боғчага чиқадиган болалар сони. Сиз инобатга олган рақам, пахта пайтида ташкил этиладиган шийпонлардаги вақтинчалик боғчалардаги фарзандлар қўшиб ҳисоблангандаги маълумот. Уларга шийпондаги умумий қозон овқати берилган. Оч қолишмаган, лекин боғча фондимас, колхозларнинг умумий харажатида бу масаллиқлар инобатга олинади.
Текширувчи ҳайрон, бирданига шашти тушиб, индамай қоғозларни қўлига олиб кўз ташлади. Сўнг, Вафоевга ўгирилди-да: «ҳаммаси жойида экан», деди айб қилиб қўйган боладек кўзларини пастга тушириб.
─ У ҳолда менга жавобми? ─ деганча Қалдирғоч улардан бир сўз кутмай ташқарига йўл олди.
Бирор сўз қотишга ярамай қолган текширувчи, ортидан тикилганча қотган бўлса, Вафоев,