7
Sovyet Dönemi’nde meşhur olan alışveriş merkezleri.
8
borş: lahana, pazı ve bazı yeşil sebzelerle pişirilen lahana çorbası.
9
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi
10
Japonya’da bir telsiz telefonun yapılması Nikita Kruşçev’i kızdırır. O, bu konuda SSCB İletişim Bakanı Moisey Shkudi’yi ciddi bir şekilde suçlar. Sadece bir yıl sonra, 1963 yılının başlarında, bakan Altay-1 adlı bir telsiz telefonu test eder. Test, Moskova’da farklı yönlere park edilmiş 30 Volga otomobili üzerinde gerçekleştirildi.
11
Alexandr Vasilyeviç Suvorov, Osmanlı-Rus Savaşlarında Osmanlılara karşı savaşan Rus mareşal.
12
Rusça “Ben anladım.” demektir.
13
“Televizor Voshod” şu anki Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki radyo ve televizyon fabrikasında 1945-1991 yılları arasında üretilen meşhur Sovyet ürünüdür.
14
Bu otellerin neredeyse tamamının isimleri İran İslam Devrimi’nden sonra değiştirilmiştir.
15
Eski Türk takviminde yeni yıl Nevruz ile başlar. Bu tarih ayrıca İslam dininin başlangıcı sayılır. Günümüzde İran’da takvim 21 Mart’ta değişir.
16
Kazan, Rusya Federasyonu’nun Tataristan Cumhuriyeti'nin başkentidir. Nüfuzun yüzde doksan beşi Müslüman-Türklerdir.
17
Son yıllara kadar Nahçıvan (Azerbaycan Cumhuriyeti), Erdebil, Tebriz gibi şehirler ve etrafında da çayhane kafe adı ile biliniyor.
18
Başta Doğu ülkeleri olmak üzere çeşitli bileşimlerden yapılmış tütün içme tezgâhı.
19
Tahtadan veya demir çerçeveden yapılıp üstüne ahşap konulan bu yerde ortaya sofra açılır ve insanlar etrafında oturur.
20
Sovyet Dönemi’nde sokak ve meydanlara koyulan ankesörlü telefonlar iki kepiklik madeni para ile çalışıyordu. Boyutu uygun olduğu için on kepik de atılabiliyordu.
21
Abu, Çeçen dilinde baba demektir.
22
Ruman, Çeçen dilinde nar anlamında kullanılıyor. Arap dilinde de aynı, muhtemelen Arapçadan Çeçen diline geçmiş.
23
Arzu, Çeçen dilinde kartal anlamındadır.
24
Kur’an-ı Kerim, Yusuf Suresi, 44. Ayet.
25
Çakaran helhar (Чагаран хелхар): savaştan önce çekilen millî halay.
26
El ele tutuşarak birbirine bağlılığı sembolize eden bir dans türü.
27
Tarihî Preçistenka’nın en sonundaki dini bir yapı olan Bokoroditse-Smolenski Novodeviçi Stavropegial Manastırı Moskova nehrinin kavşağında, Lujniki’nin yakınındadır. Bu manastır 13 Mayıs 1524 tarihinde Büyük Dük III. Vasili tarafından 1514 yılında Smolenskin’in ele geçirilmesinden dolayı şükran ifadesi olarak Meryem Ana’nın Smolensk nişanı “Odigitria” şerefine kurulmuştur.
28
Sovyet Dönemi’nde kitapçık şeklinde derlenen takvimin duvar versiyonunda, sayfaların arkasında o gün dünyada meydana gelen en ilginç tarihî olaylar hakkında bilgiler verilirdi.
29
Telefonda neredeyse her gün kullandığımız “alo” kelimesi aslında Alexander Bell’in kız arkadaşının isminin kısaltmasıdır.
30
İran’ın ilk ve tek imparatoriçesi Ferah Pehlevi şahın hakimiyeti sırasında Azerbaycan Bakü’ye geldi, 1972 yılında Azerbaycan’a davet edilen Şahbanu için burada lüks bir resepsiyon düzenlendi.
31
Dağılmış, harap edilmiş.
32
Sovyetler Birliğinin dağılması ile birlikte 6 Kasım 1991 yılında kaldırıldı.
33
Yuri Vladimiroviç Andropov (Rusça: Юрий Владимирович Андропов; 15.06.1914-09.02.1984), Rus devlet adamı. 1967-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği’nin istihbarat servisi olan Devlet Güvenlik Komitesi’nin (KGB) başkanı olarak görev yaptı. Brejnev’in ölümünden sonra ise 12 Kasım 1982’den ölümüne değin 15 ay süreyle Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi genel sekreterliği görevinde bulunarak SSCB’yi yönetti.
34
Demiçev Pyotur Niloviç (Пётр Ни́лович Де́мичев, 21.12.1917-10.08.2010). Eski SSCB’nin kültür bakanı (1974-1986).
35
CIA Amerika Birleşik Devletleri’nin, MOSSAD İsrail’in gizli servisidir. İngiltere’nin başlıca kuruluşları, Gizli İstihbarat Servisi (SIS veya MI6), Güvenlik Servisi (MI5), Hükümet İletişim Merkezi (GCHQ) ve Savunma İstihbaratı (DI) idi.
36
Mariya İvan kızı.
37
Sovyetlerde votka ile birlikte tüketilen tütsülenmiş sucuk benzeri yiyecek.
38
Eski SSCB’de, 1956-1985 yıllarında, önce tuğladan sonra panelden inşa edilmiş, 5 katlı alçak tavanlı, dar, çoğunlukla 1, 2 ve 3 iç içe odadan ibaret binalar.
39
Farsça “Sabah kahvaltımız hazırdır.” demektir.
40
Stalin’in baskıları sonucunda 18 yılını hapishanede ve sürgün hayatında geçiren ünlü Sovyet yazarı (1905-1980)
41
Montaj yapılmamış, tam versiyon.
42
Polis.