То эшикка етгунча хотинимга дағдаға қилдим. Ичимда.
Уйга киргач, ечина солиб, тўғри ваннахонага ўтдим. Узоқ ювиндим. Сал енгил тортиб чиқдим.
Овқатланиб ўтириб, йўлдаги воқеани хотинимга айтиб бермоқчи бўлдим.
– Ҳозир келаётиб бир йигит билан ким тез юришдан баҳслашиб қолсак бўладими!
Хотиним пиқ этиб кулиб юборди. Жаҳлим чиқиб кетди.
– Нега куласан?
– Пиёда юришданми?
– Самолётдами бўлмаса? – дедим жаҳлимга ҳай бериб. – Қарасам, мендан ўтиб кетмоқчи. Эҳ-ҳе, йўл бўлсин, дедим-да… – Хотинимнинг ҳали ҳам илжайиб турганини кўриб, бирдан гапиргим келмай қол-ди. – Чойдан қуй! .
– Кейин-чи!
– Кейинми? Кейин ҳеч гап бўлгани йўқ… Нега бу кайвони кампирларга ўхшаб саллаи дастор қилиб қолдинг?
Энди жаҳлимни босолмай қолдим.
– Боя бош ювгандим. Қуримаяпти, – деб минғирлади хотиним.
– Кир сочиқдан бошқа нарса йўқ эканми?! Яна дастурхон тепасида! Тур, кўзимдан йўқот! Қачон сон киради сенга?
Хотиним йиғламсираб, индамай ўрнидан қўзғалди.
Негадир сира ўзимни босиб ололмадим, бақиравердим:
– Қачон тартиб киради бу уйга! Нега супургини тикка қилиб қўйдинг? Ўн кун бўлди полга сув тегмаганига. Шифоньернинг чангини қара, отингни ёзса бўлади…
Ўғлим нариги уйда ухлаб ётган эди, чириллаб йиғлаб юборди.
Ярим соатдан кейин хотинимга ҳасрат қилдим.
– Ке, қўй, ҳадеб тумшуқ қилаверма. Кайфиятим ёмон эди. Шунақа пайтда… биласан-ку, сени қистоққа оламан-да. Хўш, сендан бошқа кимга бақирай? «Эру хотин – қўш ҳўкиз» деб қадимгилар бекорга айтишмаган. Турмушнинг оғирлигини назарда тутишган. Омочнинг бир томонини сен тортмасанг…
Ўз-ўзимдан хафа бўлиб кетдим: болалигим қачон қолади? Кап-катта одам, ота бўлатуриб, кўчада юрган кимқаёқдаги безори билан ўзишиб юрибман-а. Яхши ҳамки, ўзи пасайиб қолди. Муштлашиб, биқин-миқинимга пичоқ тортиб юборса, ҳолим не кечарди?
Ўзим шу ҳақда ўйлаяпман-у, хотинимга менинг ҳам асабим темирдан эмаслиги ҳақида куйиниб уқтиряпман…
КИЧИК ИЛМИЙ ХОДИМ ҲАМДАМОВ
Кичик илмий ходим Ҳамдамов симёғочга суянганча сигарет тутатаётган икки ўсмирга лоқайд нигоҳ ташлаб ўтиб кетдию тўрт-беш одим юрмасданоқ қулоғига уларнинг гапи чалиниб қолди.
– Маҳаллангдаги истаган одамингни чалпак қиламан.
Униси нимадир деб ҳиринглади. Ҳамдамов қулоғини динг қилди, аммо эшитмади. Ҳалиги ўсмир овозини баландлатди:
– Қани, айт-чи, ким мен билан чиқади? Биттаси анавими?
«Анави» Ҳамдамов эди. Ҳозир қайтиб бориб, бу мишиқини бир солса, чаппа ағдарилиб тушади-ю, бироқ катта кўчада ҳаммага шарманда бўлади-да ёш болага қўл кўтаргани учун. Лекин қўрқитиб қўйиши ҳам керак, бўлмаса ҳар ўтганида майна қилавериб жонига тегади. Буларга бир ён бердингми – тамом, кейин томошангни кўраверасан.
Ҳамдамов бир қарорга келгунча яна