Әскәров (кызып). Яхшы! Язмыйсың икән, мин сиңа бүген ялгыш бер өтерең өчен бер кисәтү биреп китәм, киләсе атнага икенчесен, өченчесендә эштән азат итәм. Мин профессиональ журналист булган кеше, миңа синең гаебеңне табарга унбиш минут вакыт җитә… Монда әле КЗОТ дигән нәрсә дә бар. Син бөтен кануннардан читләшәсең…
Нәфис. Нишләгән? Гаепле икән, судка бирсеннәр.
Әскәров (ачуы кабарып). Мин сиңа бала-чага түгел. Мин хөкүмәт кешесе, кем белән эш итүеңне онытма… Чакырыгыз әле бухгалтерны? (Агарынып, Фәнзия кереп баса.) Миңа бүген үк бухгалтерия документларын җибәрегез… (Нәфискә.) Документларда биш сум гына чагышмаса да күрерсең аннары…
Нәфис. Мин күрәсен кеше күрмәс…
Министр Әскәров һәм хакимият башлыгы урынбасары Сибгатуллин кәефсез генә китеп баралар. Нәфис аларның тәрәзәдән яхшы машинага утырып китеп барганын карап кала.
Хәзер болар Ишкәев кабинетында, чәйләп утырып, редактордан ничек котылу ысулларын караячаклар инде… (Ишекле-түрле йөренә, аннан өстәл өстендәге кәгазьләрен карарга керешә.)
Редакциягә, тамак кыра-кыра, автохуҗалык хуҗасы Чумзариф килеп керә.
Чумзариф. Нихәлләр, иптәш редактор?
Нәфис. Түзсәң, түзәрлек…
Чумзариф (урындыкка җәелеп утырып). Түзәрлек кенәдер шул… Районда тиздән сиңа да, миңа да көн бетәргә может.
Нәфис (сагаеп). Нигә?
Чумзариф. Менә шушы җүләр әйтте, диярсең. Хәзер властька менеп атланган Ишкәев чыгырыннан чыга башлады. Кемгә ничек бәйләнергә белми. Инде күпме колхоз рәисләрен селкеп атты. Ул иң элек элекке башлык Тукбаев дусларын чүпли. «Үзән» совхозы директоры Идрис Юнысовны эшеннән шудырды, аннан «Ындыр» совхозы директоры Марсельне. Инде «Инеш» кооперативы рәисе Миң Миңнулловичка казына.
Нәфис. Миң Миңнуллович, бәлки, аңа конверт бирү тәртибен бозгандыр?
Чумзариф. Ишкәевкә җитәрлекне биреп бетереп кенә булмый. Бу бит Тукбаевны да уздыра. Әнә, беренче эше итеп икенче коттеджын салдыра башлады. Андый тамашаны кайда, кайчан күргәнең бар? Районның ничәмә миллионнары китмәгән ул беренче номерлы төзелешкә?!
Нәфис. Нишлисең, законнары үзләрендә: эт өрә тора, бүре йөри тора, соңгы сарыкны тотып ашаганчы.
Чумзариф. Безнең районда сарыклары да калмады инде. Шашлыкка суеп ашап бетерделәр. Әле монысы районын да таратыр… Нинди эшчән хуҗалыкны, синең туган авылың Акъярны, бер кала эшмәкәренә, коорпорациягә сатты. Ул инвесторга, акчадан башка, халык мәнфәгатьләре кирәкме? Андый нәрсәне белергә дә теләми ул.
Нәфис. Чиновниклар коррупциясенең шушылай чәчәк атуыдыр инде бу.
Чумзариф. Тагын җиде хуҗалыкны «сөт патшасы» инвесторына бирделәр. Кайбер район хуҗалыкларында эшләргә эш тә калмады.
Нәфис. Сүгенә күрмә тагы…
Чумзариф. Сүгенерсең дә, халык белән исәпләшмәгәч…
Нәфис. Синең белән исәпләшәләрдер бит?
Чумзариф. Исәпләшкәннәр, ди… Мин утыз сигез ел авыл хуҗалыгында эшләгән кеше. Заманында Абага районын гөрләтеп тоттык. Хәзер Байтирәк районына калгач, мине, өч Хезмәт Даны ордены белән бүләкләнгән колхоз рәисен, җиде ай эшсез тотты�