Ул көнне Шәех, туган як табигатенә соклана-соклана, Аксу елгасына кармак салырга төште. Тамырлары ярга чыгып торган тал төбе тугайлыгында утырды. Селәүчәннәренә балыклар чиртте дә чиртте. Озак та утырмады, бер-ике табалык балык әзер дә булды. Аларны саңаклары аша җеп уздырып тезде дә, җеп очыннан күтәреп, сөенә-сөенә өенә ашыкты. Ишегалларына кайтып керсә, коточкыч гауга: анда авыл мулласы, староста Хамай Ишкәев басып тора.
Ул, кулларын болгый-болгый, Шәехнең әтисенә бармак яный, аны эт итеп сүгә, авыз ачарга да ирек бирми:
– Атны син урлаган… Болындагы тышаулы ат кая китсен? Карак син, иманыңны киям, бер тәүлек эчендә атымны китереп бирмәсәң… Нәселеңне корытам…
Әтисе:
– Хамай! Хамай, дим! Ышан, мин тимәдем синең атыңа. Зинһар, гөнаһлы булма, – дип ялвара.
Аның ялваруларына Хамайның исе дә китми, белештермәс дәрәҗәдә зәһәрен чәчә дә чәчә:
– Син, син… Кем булсын тагын? Авылда синнән дә мут кеше бармы? Тилегә сабышма. Әле өеңә ниндидер чегән дә кереп чыккан, диләр. Бергә берләшеп юк иткәнсез атымны.
– Өемә беркемнең аяк атлаганы юк. Үзем дә өйдән чыкмадым, ике көн чабата үрдем. Базарга чыксам-нитсәм дип.
Хамай кызды, Шабай сүзләренә ышанырга теләмәде. Гөж иткән тавышка әнисе Сәрмәния болдырга чыгып баскан, итәгенә кече улы Шәйхулла ябышкан.
– Юк, менә күр дә тор, сүземдә тормасам, – ди Хамай, күзләрен ялт та йолт уйнатып. – Әҗәлең миннән булыр…
Шабайның йөзе агарып ук чыкты.
– Хамай, дим! Зинһар, кыйма җанымны… Мин түгел, мин түгел…
– Син, син… – Хамай, чыгырыннан чыгып, Шабайга вәхшиләрчә каныкты. – Ат иртәгә минем капка төбендә булмаса, урам йөрттерәм мин сезне… тереләй күмдертәм…
Хамай җилләнеп, капкаларга тибенеп, очына-очына чыгып китте.
Ишегалды уртасында телсез, өнсез калган Шабай болдыр баскычы баганасына килеп сөялде, Сәрмәниясенә карады, аның күзләреннән яшь чыккан. Әнисенең елаганын күреп, кечкенә Шәйхулла да авызын бөрештерде, Шәехнең дә тоткан балыклары кулыннан төшеп китте.
– И-и Ходаем, бу нинди гөнаһ шомлыгы?.. – диде көчкә сулышын алган Сәрмәния.
– Белмим бит, Сәрмәния җаным, кая киткәндер аның аты…
Куркынган Шәех тә әнисе янына килеп сыенды. Сәрмәния як-ягына баскан бөдрә чәчле малайларын кысып кочаклады.
– Нишләрбез инде, Ходаем… – диде Сәрмәния, үрсәләнеп.
– Белмим, белмим… – диде әтиләре, уйга баткан башын учларына кысып. – Бу нинди бәла?..
Сәрмәния күз яшьләрен ак яулык почмагына сөртте.
– Бу арада яман төшләр дә күргән идем, – дип сулкылдады ул һәм нидер сизенеп өстәде: – Бу золым юкка гына булмас… Әллә соң атын эзләп карыйсыңмы? Тышаулаган ат бик ерак китмәгәндер әле. Аксу буйлап йөреп кайтмыйсыңмы? Әрәмәлекләргә сугыл…
Шабай хатынының сүзе белән килеште. Ул инде ни чарадан бичара хәлендә. Таш бәгырьле Хамайдан