«Үзгәргән ди!..»
– Ну түлке доказать итегез! Что «да», что «нет». Аңлатыгыз миңа? Мин эшлим… Мин беләм Елесевның да кем икәнен… Юк бит альтернатива. Юганов бит ул бүген генә прикидывается. Титулны ала да… Алар шундый ук бизнесмен, шундый ук жулик бит. Пусть он скажет всё, докажет и покажет свою программу. Какую Чечню хочет он? Не хочет он её… Аның группасы бар, аның группасында һәммәсе так и надо. Шул ук Эльс Елесевның да – кругом… Стрелканы гына күчерә дә куя. Власть она никогда не победима!.. Мәскәү сайлаулары уздымы? Узды. Ужков дурак түгел, аның башына тай типмәгән, тавыш бирүне сиксән процент ясаган. Димәк, ул белә кемгә ясарга. Шуңа күрә дә ул Ужков! Неужели синең белән мин Ужковтан акыллырак? Или Чәчәк апамы?
«Чәйнәдегез инде шул карт укытучыны».
– Чәчәк апа, шуның кадәр белдекле булгач, нигә Ужков шикелле бай яшәми соң?
«Сезнең кебек алдаша белми, холкы үз идеяләренә инанып калыпланган. Моңа ул үзе гаепле түгел…»
– Потому что, Чәчәк апаның менә монда, – Тукбаевның бармагы чигәсенә төртелде, – башында җитеп бетми. Аңлыйсыңмы? Менә монда җитеп бетми, ул да бай яшәр иде… Урыс та бит үзен акыллы дип саный, капиталист, дурак, ди. Без, социализм акыллы, дибез. Акыллы булгач, нигә әйбәт яшәмибез соң, Нәфис абый? Ник әйбәт яшәмибез? Без акыллы булгач, социализмда әйбәт эшләгәч, нишләп безнең юллар әйбәтрәк түгел? Нишләп безнең авылларга газ кермәгән? Нишләп игенне күбрәк алмыйбыз? Шулай бит? – Ул, сүзләренең дөреслегенә раслау көткәндәй, Динар Ишкәевкә карады, аңардан җавап булмагач дәвам итте: – Ялгышмагыз инде, Нәфис абый, ярамый… За всё обидно, череп баеган, эшләмәгән председательләр өчен обидно, кире сукалаган редакторлар өчен обидно… Акча бүлгәндә без барыбыз да бергә. Бер фикердә булырга тиеш булганда, сайлауларга барганда, Нәфис абый каршы. Алай булмый, или до смерти, или война тек война. Мин моны тоже эшли алам, Нәфис абый. Этлеккә тәһарәт кирәкми. Әллә нинди нахал юлларны эшләп була. Беләсеңме? Мин аны эшләмим бит. Эшләргә җыенмыйм да. Шуңа күрә злоупотребляете. Потому что, кто не с нами, аны чорнап, болгап атмыйбыз. Монда минем гаеп. Әз генә кеше шыпырдый, кирегә сукалап йөри башласа, Абага районында бу кешене юк итәләр… Шуңа күрә аларның редакцияләрендә дә тәртип. Бездә алай түгел, без тәрбиялибез. Нәфис абый кирегә сукалый, ә без аңа яхшылык эшлибез…
Кинәт шушы минутта Динар Ишкәевнең маңгай җыерчыклары пеләшенә таба үрмәләде. Ул, кирәкле моментны ычкындырмаска теләп, өнәмәгән Нәфискә карата күңелен тырнап, борчып торган коткы фикерләрен Тукбаевка җиткерергә ашыкты.
– Чөнки газетага тәнкыйть язар дип куркабыз, – диде ул, өстереп.
– Курыкмыйм, Динар Хамаевич, – диде Тукбаев. – Мин аны эшермим дә, просто…
– Куркабыз… – диде Динар Ишкәев.
– Курыкмыйм…
– Куркабыз, менә шул курыкканга күрә тимибез. Яңадан язар дип куркабыз, икенче нәрсә язар дип. Шуңа күрә шулай эшлибез.
Нәфис