– Кызык бу, – дип, баш чайкап куйган Илдар Юзеев, – өч сүз белән никадәр мәгънә… Хәер, егерме биш сүз белән калын роман язучылар бар безнең язучылар арасында да…
Бер тарафтарак яшәгәнлектән, Илдар Юзеев белән композитор Зиннур Гыйбадуллин күпер төбендәге азык-төлек кибетендә очрашкалыйлар икән. Бу кибеттә йөк ташучы булып телсезләр эшли. Берсеннән-берсе таза, чибәр егетләр. Алар, Зиннур Гыйбадуллинны күрүгә, елмая-елмая килеп, аны уратып алалар. Ә тегесе, егетләрнең җилкәсеннән кага-кага, нидер сөйли башлый. Авызын очлайта, башын селкеп куя, кашын сикертә, бот чаба, аягын күтәреп ала, йодрыгы белән маңгаена суга, күзен кыса, бармакларын көзән җыергандагы кебек селкетә – егетләр исә бөгелеп-бөгелеп көләләр, рәхәтләнәләр генә.
Беркөнне Илдар Юзеев ярты сәгать буе кәнфиткә чират тора. Зиннур Гыйбадуллин исә ярты сәгать буе теге егетләр белән бер читтә тавышсыз гына сөйләшә. Әлеге дә баягы бөтен әгъзаларын хәрәкәттә тота.
Соңыннан Илдар Юзеев аңардан:
– Шулкадәр озак ни сөйләдең, син аларның телен беләсеңмени? – дип сораган.
– Ни бит, – дигән Зиннур Гыйбадуллин. – Ниткән бит инде… Нитәм дә… Нитәләр… Нигә нитмәсеннәр, мин бит ни!..
Берни аңламаган Илдар Юзеев:
– Зиннур, миңа да шул кул-аякларың белән телсезләр телендә генә сөйлә әле, – дигән.
Каз
Моннан күп еллар элек Илдар Юзеевның «Ялкын» журналында эшләгән чагы. Язучы Габделхәй Сабитов белән алар бер бүлмәдә утыралар. Яңа ел алдыннан Габделхәйгә туган ягы Минзәләдән каз китерергә тиешләр икән. Көнгә чыкса, гел каз турында сөйләп, тәмам алҗытып бетерә бу.
Аптырагач, Илдар Юзеев күрше кабинетка керә дә, хәйләсен сөйләп, машинистка кызны котырта. Тегесе, урамга чыгып, Сабитовка шалтырата. Самими авыл кызы булып сөйләшә.
– Әлү, Габделхәй абыймы? Исәнмесез… Минзәләдән сезгә каз җибәргәннәр иде. И-и, анда кереп тормыйм инде, язучы абыйлардан оялам. Үзегез генә чыгып алыгыз, мин хәзер нәшрият янына килеп җитәм…
Габделхәй Сабитов тизрәк атыла-бәрелә чыгып йөгерә. Ишектән аның «каз» дигән сүзе генә яңгырап кала.
Кырык градуслы салкында, нәшрият каршында арлы-бирле йөреп, Габделхәй Сабитов каз көтә, бичара. Каз да юк, авылдан кыз да юк…
Ә Илдар Юзеев коридордан килгән бер язучыны тәрәзә буена алып килә, хәлне аңлата, каз көтеп туңудан бөрешкән Габделхәй Сабитовны күзәтеп, егылып-егылып көлешәләр.
Кырык градуслы салкында юка борынын өшетеп, ниһаять, Габделхәй Сабитов редакциягә казсыз гына кереп килә.
Шушы хәлдән соң атна-ун көн үтә микән, Илдар Юзеевны телефонга чакыралар.
– Әлү, Илдар абый, исәнмесез, анда язучы абыйлар янына кереп тормыйм инде, оялам. Яңавылдан мин, бик симез каз алып килгән идем…
– Кызыгыз да, казыгыз да кадалып китегез! Берни дә кирәкми! – дип, Илдар Юзеев телефон трубкасын атып бәрә.
Бераздан бүлмәгә Габделхәй Сабитов кайтып керә. «Әһә, мине шаяртырга җыенганыеңмы, булмас, туган, Илдар Юзеевны алай тиз генә алдый алмассың, Башкортстанда