Җиденче битне ерткалап ыргытканнан соң, Туфан әкә башына бер мәзәк килә:
«…Дөбер-шатыр итеп, яшеннәр яшьнәтеп, авыл өстенә кара болыт килә икән. Бер керәшен малае куркуыннан әнисенә сыенган.
– Курыкма улым, – дигән әнисе. – Бисмиллаңны әйтеп чукын да юрган астына кереп ят».
Бу мәзәктән Туфан Миңнуллин рәхәтләнеп көлеп куя, ике каш арасындагы аркылы җыерчыклар бер-берсеннән этелеп, язылып китә. Моңарчы каядыр посып яткан сүзләр, бер-берсен ашыктыра-ашыктыра, кәгазь битенә тезелә башлый.
Шәлия иленнән
Камил Кәримов төнге уникедән соң «яши» башлый. Менә ул, кухня тәрәзәсенә килеп, Казансу ярына төбәлә. Аргы якта Роберт Миңнуллин тәрәзәсе караңгы.
– Әһә, йоклыйсыңмы, картлач, президиумда утырмагач, йокы эләкмидер шул хәзер… Йокла, йокла, йоклаган чагың шәп синең!
Камил икенче як тәрәзәсенә килеп карый:
– Ләбиб Лерон да сүнгән. Иске «Москвич» ын ремонтлап арыгандыр. Зиннур Хөснияр тәрәзәсе дә күзен йомган. Тә-әк… Уң якта Ләис Зөлкарнәй тәрәзәсе бит әле. Ул инде күптән йокыда… Зөлфәт, чукынчык, миңа үч итеп, таңга кадәр утын сүндермичә тота. Юк, бүген аның да уты күренми. Йоклагыз, җанашларым, йоклагыз! Мин сезнең йоклаган чагыгызны үлеп яратам.
Камил Кәримов зур канәгатьлек белән кәгазь битенә беренче юлларны төшерә.
– Йөргән буласыз китап чыгарган булып, тираж җыя алмыйча, бер-ике мең данәгә сөенеп. Ә минем бу проблема юк! Шәле авылым исән булсын! Дүрт мең ярым авылдашларыма рәхмәт! Шулар укыса җиткән. Шәлемдә халык саны артканнан-арта бара…
Чаллы – Казан юлына абзар артлары, әбрәкәйләре белән килеп чыккан авылның отыры киңәя баруын күз алдына китереп, Камил болай дип уйлап куйды: «Фәлән елдан соң бөтен Татарстан җирләре Шәле авылы астында калачак. Фәлән елдан соң Шәле йортлары Татар бугазына барып терәләчәк, ул чакта инде Русия дигән исемне дә алыштырырга туры киләчәк…»
Яза-уйлана торгач, ул аягына каты әйбер бәрелүдән сискәнеп китә. Ата-бабалары Мадагаскарда калган ташбакасы уянып килгән дә таш сырты белән аягына сыенган икән. Димәк, иртәнге сәгать дүрт. Камил Кәримов ташбаканың таш сыртын сыйпап куйды:
– И-и җанашым, тагын өч йөз ел яшәп, Шәлия дигән илне дә күрәчәксең бит әле син!
Кәгазь «йончыту»
Шагыйрь Мөдәррис Әгъләм чип-чиста, керсез-эчкерсез ап-ак кәгазь битләрен башта нык эшкәртә, бөек фикерләрен кабул итәрлек хәлгә китерерлек итеп әзерли. Иң башта кәгазь битләрен яңгыр астында тотып җебетә, аннары кояшка куеп киптерә, утыз градуслы салкында туңдырганнан соң, кызган таба астына куеп чыныктыра, әнә шулай уттан алып, суга салып талкый торгач, бичара кәгазь битләре саргаеп, чит-читләре тычкан яратып кимергән сыман тетелеп, тәмам җыерчыкланып, картаеп бетә.
Ниһаять, «олы хәсрәт кичереп йончыган» кәгазь битләренә берәм-берәм шигырь юллары тезелә башлый. Юк, язып мәшәкатьләнми Әгъләми, башкалар кебек язып интекми! Аның шигырьләре Күк катларыннан үзеннән-үзе савылып кына тора:
Ачыгыз тәрәзәгезне,
Тәрәзәгез булса?!
Менә