Юрак - аланга: бадиалар. Иброҳим Ғафуров

олам бизга бошқача кўринади. Биз кескинроқ бўламиз. Бирни минг, мингни бир тарзида қабул қилишга мойил бўламиз. Шундай экан, сизни мана шу оғир ечимга олиб борадиган турли омиллар чуқурроқ англаниши керак эди. Ҳар ҳолда, ҳозир сиз ва ўлим бир-бирингизни мантиқан инкор қилмоқдасиз. Шу зиддиятни сиз ўзингиз билан олиб кетдингиз… Ва маълум бир миқдорда уни Ўлмас Умарбековнинг бошқа бир қаҳрамони «Одам бўлиш қийин» романининг бош персонажларидан бири Гулчеҳра тақдирига бўлишдингиз. Мен бунинг қандай бўлганлигини жуда билгим келади. Сиз билан ҳозирча Ўктамжонни: «Кетинг! Кетинг деяпман!» деб уйдан қувиб чиқарган ва ундан юзингизни ўгирган жойда, худди остона тагида хайрлашамиз. Чунки ҳозир тунги соат ўн икки бўлиб қолди ва эҳтимол шу чоғлар Гулчеҳра «Ёшлик» олдида безовта кезаётгандир. Унга тезроқ ёзишим керак…»

      «Қимматли Гулчеҳра!

      Изингиздан қувиб ета олмадим. Тўғрисини айтсам, мен ўзингизга ўзингиз жисмоний зўрлик ишлатганлигингиз, табиатга қарши борганлигингиз, яралган нарсани ва яратувчиликни йўқ қилганлигингизни сира ақлимга сиғдиролмадим. Мени ўлимга қарши экан, деб ўйламанг. Айрим одамлар каби мен оғзимга турли номаъқул сўзларни олиб, ўлимни сўкмоқчи эмасман. Ҳаёт қарамақаршиликларнинг бирлигидан иборат эканлигини яхши биласиз. Диалектика ўлимни тан олади. Чунки ўлим ҳам табиатдир. Борлик олам туғилиш ва ўлиш деган зид чегаралар оралиғида яшайди. Шу борлиқ ва йўқлик ўртасида ўз шарафини ҳимоя қилади, бугун учунгина эмас, эрта учун, эртангилар учун ҳам яшайди, ижод, ихтиро, кашфиёт қилади, насл-аньана қолдиради. Ўз содда ақлим билан шуларни ўйлаганда сиз қўллаган тадбирни сира ёқлай олмайман. Ўзимга ўзим: шу Гулчеҳра учун зарурат бўлиб қолганмиди? Ўзга ҳеч бир йўл, чора қолмаганмиди? деб савол бериб кўраман. Бутун ҳаётингиз кўз ўнгимдан ўтади. Тасаввуримда оддийгина, кўримсизгина чанг босган қишлоқ –Мингбулоқ гавдаланади.

      Сизда одам севиб қоладиган жуда кўп фазилатлар бор. Сиз ҳам Попук каби кўп ўйлайсиз, хаёл суришни яхши кўрасиз. Лекин сизнинг хаёлларингиз Попукникидан реалроқ, чуқурроқ, предметлироқ. Попук кўпроқ узоқ юртларга сайр қилишни хаёл қилар ва хаёлининг тагида нима ётганлигини очиқ тасаввур қилолмасди. Эсингиздами, у Ўктамжоннинг: «Нималарни ўйладингиз?» деган саволига: «Айтолмайман. Ўйладим-да. Ёшлигимдан шундайман. Деразанинг олдига ўтириб олиб уйлайвераман, ўйлайвераман. Сиз ҳам кўп ўйлайсизми?» деб ғалати жавоб берганди. Бу таънамни унинг ўзига айтолмовдим. Сизнинг қулоғингизга айтяпман. Сиз эса, Гулчеҳра, энди бошқачароқ даврнинг қизисиз. Попукдан балки анча-мунча кичикдирсиз. Сизнинг орзуларингиз ҳам бошқачароқ. Кўпроқ амалий, ҳаётий орзулар. Сиз ижодкор қизсиз. Мингбулоқни замонавий қишлоққа айлантириш устида олиб борган ихтиро ишларингиздан жуда қувондим. «Ёшлик» комплексининг лойиҳаси биринчи мукофотга сазовор бўлганда эса, бошим осмонга етди.

      Ҳозир сизга айтаверсам бўлади: ҳув ўшанда бедазорда Обид ака энг сайроқи беданани отганда,