– Neçə dəqiqə var?
– İyirmi bir. Bu maraq nədəndir belə? Ağabəyim gəlsə, nə olacaq ki? Ondan soruşacaqsan yəni?
Məfharət çaşdı. Bu sual onun bayaqdan bəri duyduğu gözləmə həyəcanının səbəbsizliyini özünə də hiss etdirdi. Bəsimin üzünə baxa-baxa qaldı, sonra ayağa qalxdı.
– Mən o birini danışdıraram indi, – dedi.
Bəsim də ayağa qalxdı və onun hər iki qolundan yapışdı.
– Otur, abla. Üstünə getmə. İnadcıldır, bilirsən. Əyləş, Allah eşqinə. Məni dinlə. Əyləş!
Əyləşdilər.
Bəsim ablasına yenə də bir siqaret verdi.
– Taleyinin sükanı sənin əlindədir. Əmin ol! Onu dram istiqamətində sürmə. Bir az gülsənə!.. Vallah bu dünya buna dəyməz! Bax, həyəcandan üzün çuğundur turşusuna dönüb. Özün haqqında fikirləş. Canına yazığın gəlsin. Mən səndən bir şey soruşum: Səlminin qıvırcıq qızılı saçları olan körpə doğmasını xərçəng xəstəliyinə tutulmasından daha üstün hesab etməzmisən?
– Etmərəm. Bu cür uşaq doğmağı Allah heç qismət eləməsin.
– Allah qismət edibdir artıq. Qızılı saçlı körpə doğulacaq. Onu oxşamaqmı daha yaxşıdır, qəzəbindən çatlamaqmı, bunu sən seç… Ona münasib bir ata axtarmaq haqqında birlikdə fikirləşəkmi? Əhəmiyyət vermə. Bax, dinlə məni. Sənə bir əhvalat danışacağam.
Lakin danışmadı, susdu. İkisi də başlarını çevirdilər. Aydın bir əlinin baş barmağını gicgahına dayamış halda digər barmaqları ilə alnını ovuşduraraq yanlarından keçib getdi.
O dəqiqə ayağa qalxan Məfharət analıq hissinin verdiyi bir həyəcanla oğlunun arxasınca qaçdı və bağırdı:
– Nə var, nə olub sənə?
Uşağın üzü solğun idi.
– Başım ağrıyır. Çox ağrayır. Bir saat əvvəl iki aspirin atdım, amma xeyiri olmadı.
– Bəsdir daha işlədin.
– İmtahan sabahdır. Riyaziyyatdan…
– Bəsdir. Riyaziyyat qədər daş düşsün müəllimlərinin başına. Bəsdir. Öldürəcəklər səni.
Bəsim uşağa tərəf getdi.
– Mən də elə onu deyəcəkdi… Bu da sənin üçün bir problem olub da… Görəsən, riyaziyyat qədər daşın böyüklüyü, ölçüləri nə qədər ola bilər?
***
Takaş kababının önündə birdən-birə susan Bəsim pərəstiş hissi ilə dolu bir səssizlik içərisində idi. Ət və yuxa ağzında əriyərək başgicəlləndirici dərman halına gəldikdən sonra mədəsinə deyil, qəlbinə gedirmiş kimi ona böyük eşqlərin sərxoşluğunu bəşx edirdi. Xidmətçi onun önündə sarı xallı bəyazlıqdan başqa heç nə qalmadığını görüncə yemək dolu qabı sol çiyninin üstündən uzatdı. Qaşlarını çatan Bəsim üçün günün ən ciddi anlarından biri idi. Qabını yenidən ağızbaağız doldurduqdan sonra etiraf etdi:
– Mən bu kababa aşiqəm.
Çılpaq bir qadının üstünə sərilmiş atlas yorğan kimi kababların üstündə parlayan yuxanın kəhrəba sarısını iştahlı baxışlarla yaladıqdan sonra əlavə etdi:
– Dünyada bundan daha gerçək eşq yoxdur. Yerdə qalan hər şey ədəbiyyatdır.
Məfharət gözucu Səmimə baxırdı. Ağabəyi çox yorğun görünürdü. Zərif və tutqun üzündə qaşları, gözləri, ümumiyyətlə, bütün cizgiləri kədərli idi. Kölgələnmiş gözlərinin ağıllı parıltısı hiss edilmədiyi üçün onu yalnız geniş, gərgin, aydınlıq və möhtəşəm alnı çirkin görünməkdən xilas edirdi.
Məfharət bu dəfə də Səlminə tərəf baxdı. Qızının da gözləri Səmimə zillənmişdi. Lakin şübhə üçün əsas vermirdi. Bəsim danışdığı zaman bütün süfrənin diqqətini özünə çəkən Səmimin müxtəlif mənalar verən xəfif qımıldanışı və susqunluğu Məfharəti qardaşının sözlərindən daha çox düşündürürdü.
Aydın da ikidəbir gözlərini böyük dayısının üzünə dikir, diqqətlə qulaq asırdı. Lakin rəngi qaçmış üzündə hələ də ağrı çəkdiyi hiss edilirdi.
– Başın yenə də ağrayır? – anası soruşdu.
Aydın gözlərini qırpmaqla təsdiqlədi. Barmaqlarını alnına tərəf aparıb geri çəkdi.
Səmim də ona baxırdı.
Uşaq astadan, az qala, pıçıltı ilə:
– Çox ağrayır, – dedi.
Bir narahatlıq xərçəngi sərt cizgilərə çevrilərək qaniçən ayaqlarını Məfharətin üzünə sancdı. Səmim başını bir az uzadaraq Aydını süzürdü.
– Nə olub? Soyuq dəyib, bəlkə?
Bəsim isə bu arada xidmətçiyə tərəf dönüb:
– Bəlkə, bu səhərki zeytunlara bir dəvətnamə göndərək ki, süfrəyə buyursunlar, – dedi.
Məfharət ağabəyinə cavab verdi:
– Xeyr. Riyaziyyat imtahanına hazırlaşır. Dünən gecə gec yatıb. Səhər də tezdən qalxıb. Hələ də ara vermədən çalışır. İstəmirəm. Qoy sinifdə qalsın. Elə deyilmi, ağabəy? Sən də de, rica edirəm.
Səmimin kədərli səsi təsdiq etdi:
– Təbii. Riyaziyyat insanın sağlamlığı qədər vacib deyil. Hətta insanların yüzdən doxsanına heç lazım olmur.
Bəsim ablasına işarə edərək:
– Zeytunları həbsə məhkum etməyin zülümdür. Şkafın açarını verərsənmi? – soruşdu.
– Bəsim, çox xainsən.
– O zeytunlardan ikicə dənəsini yesin, baş ağrısından əsər-əlamət qalmayacaq…
– İndi zarafatın yeridirmi?
– Qaş-qabağını sallamaqla baş ağrısı müalicə edilirmi? Açarlar hardadır, söylə.
– Bufetin sol gözündə.
Bəsim Səmimə tərəf döndü:
– Mən də elə bunu deyirəm də… – dedi, – insanların yüzdə doxsan doqquzuna riyaziyyat ancaq alış-veriş edərkən lazım olur… Onun kimsəyə xeyiri yoxdur. Lakin nə çarə! Təhsil deyilən şey həyatımızda on beş ildən artıq davam edən xəstəlikdir və məktəbdən qaçmaqdan başqa əlacı yoxdur.
Məfharət yerindən qalxdı, oğluna yaxınlaşdı və əlini onun alnına qoydu.
– Qızdırman var elə bil. Qalx, uzan istəyirsən. Yemək də yemirsən. İştahan yoxdur. Sonra yeyərsən, qalx.
Ana-oğul otaqdan çıxdılar. Heç danışmayan Səlmin dalğın baxışlarla bir müddət Aydının ardınca baxdıqdan sonra mızıldandı:
– Dünən də rəngi boğulmuşdu elə bil.
Bəsim önünə qoyulan zeytun