– Hə, yaxşı. Sən yol gedəndə özünü yaxşı apar, mən də mikseri sənə verim.
Lalə anasının əlindən tutdu, maşına doğru getdilər. Elmira ona baxıb gülümsəyərək ürəyində: “Çoxbilmiş, ifritoş balam” – dedi. Onlar evə çatdılar. Lalə otağında əynini dəyişib tez mətbəxə keçdi. Elmira soyuducudan ərzaqları çıxartdı. Lalənin əynini dəyişdiyini görüb:
– Əllərini yumusan? – dedi.
– Yoox, indi yuyaram.
– Tez ol, əllərini yu, gəl, götür mikseri.
Lalə hamama qaçıb əllərini yudu, tez anasının yanına gəldi. Oturacağın üstünə qalxıb mikseri anasından aldı. Anası ona dəstək olmaq üçün yanında durmuşdu. Ev telefonuna zəng gəldi, Elmira dəstəyi qaldırdı.
– Alo, hə, Xalid?
– Salam, neynirsiz? Bir azdan gəlirəm, nəsə lazımdı alım?
– Yox, heç nə alma, qızın tort hazırlayır.
– Bəh-bəh. Telefonu ona ver görüm.
Elmira dəstəyi Lalənin qulağına yaxınlaşdırdı. Mikserin səsinə güc gəlirmiş kimi Lalə qışqıra-qışqıra:
– Ata, tez gəl, bax, mən tort bişirirəm. – qulağını dəstəkdən çəkdi.
– Ayyy, həyasız qulağım batdı, qışqırma.
– Hə, eşitdin qızını? – Elmirə dilləndi.
– Səs səs deyil ee, elə bil qulağı kəsilən çəpişdi mələyir. – gülüşdülər.
Atelyedə heç kimin olmadığı üçün Zakir işıqları söndürüb stolüstü lampanı yandırdı, kompüterdə “Qadağandı” adlı papkanı açıb Elmiranın şəkillərinə baxmağa başladı. Sonra ayağa durub mətbəxə keçdi. Külqabı götürüb siqaret yandırdı, uzun-uzadı manitordakı şəklə baxdıqdan sonra kompüteri söndürdü.
Səhər Xalid Laləni bağçaya aparmağa hazırlaşırdı. Elmira onları yola salarkən qapıdan çıxanda Xalidə:
– Sən evə qayıdırsan, yoxsa hazırlaşım, orda görüşək? Xalid gözlərini qıyıb başını yellətdi:
– Harda? Harasa getməliydik ki?
– Unutmusan? Ananın il dönümüdü…
– Həəə, tamam yadımdan çıxmışdı. Yox, gözlə, gəlib səni də götürərəm, bir yerdə gedərik.
– Gələndə balaca lavaşlardan alarsan. Mən də sən gələnə kimi bir az halva çalım.
– Yaxşı, alaram.
Elmira Laləni yanağından öpüb dedi:
– Özünü yaxşı apar ha, dəcəllik eləmə. – onların ardınca əl elədi.
Qəbirstanlığa girərkən Elmira çantasından yaşıl örpəyi çıxarıb başına bağladı. Xalid anasının qəbir daşını silib təmizlədi. Gətirdikləri qərənfilləri sinə daşının üstünə qoyub fatihələni oxudular. Xalidin gözləri dolmuşdu:
– Öləndə çox əzab çəkdi, inşallah, indi yeri rahat olar. Onunla birgə mən də öldüm-dirildim. Allah bir də bizə əzizlərimizin itkisini göstərməsin.
– Allah rəhmət eləsin!
– Amin! – Xalid burnunu çəkdi.
Qəbirstanlıq – rahatlıq, sakitlik, ruhun hüzur tapdığı yer. Qonşu qəbirə qonan qarğa “qaaarrr” eliyib qanad çaldı və Xalidlə Elmiranın başının üstündən uçub getdi. Uzaqdan qatar səsi gəlirdi. Qəbirstanlıq yaşayış evlərinin yaxınlığında idi. Dirilər və Ölülər… Kimdir ölü, bu qəbistanlıqda, burdakı məzarlarda yatanlarmı? Yoxsa biz, özlərini diri sananlarmı? Həyatın sonunda olanlar bizik – dirilər. Onlar isə… Onlar isə yeni həyatın başlanacağını gözləyənlərdilər. Yeni həyatın astanasında olanlardılar…
Körpə ağlayır. Körpə səsi varsa, deməli, həyat var. Yenə qatar keçır… Elmirayla Xalid daşların üstündə oturub bir neçə dəqiqə qəbiristanlığa baxdılar. Xalid:
– Yüzlərcə qəbir var burda, yüzlərcə ruh. Bu qəbirlərin yalnız biri ziyarət olundu. İndi anam qonşularına deyir ki: “Oğlumla gəlinim ziyarətimə gəlib”. Sevinir yəqin.
– Ruhu şad olsun, inşallah!
– İnşallah!
Hava soyuq idi. Xalid xəyaldan ayılmış kimi:
– Dur, dur gedək, soyuq olacaq sənə.
– Yaxşı.
Onlar təpəni üzü yuxarı qalxdılar. Xalidin sözləri Elmiranın fantaziyasında canlandı. Ona elə gəldi ki, həqiqətən də bütün ölülər onları əhatəyə alıb hamı həsrətlə baxır, təkçə Xalidin anası sevinir, qonşularına nəsə deyir-gülür. Onlar getdikcə ruhlar onlara yol verir. “Ruhları eşidə bilsəydim nələr eşidərdim, görəsən? Bəlkə kiminsə əzizinə vacib sözü var?” Elmiranın bu fikirlərdən tükləri ürpəşdi. “Bismillah” deyib Xalidin qolundan yapışdı. Birdən ürəyi bulandı. Özünü bir ağacın dibinə çatdırıb qaytarmağa başladı. Xalid ona yaxınlaşıb:
– Noldu?
– Bilmirəm, ürəyim bulandı.
– Hmm. Tez deyil hələ?
– Bəsdi.
– Su gətirim?
– Hə.
Xalid maşından su gətirdi, Elmiranın əlinə tökdü, Elmira bir az üzünə su vurub özünə gəldi. Xalid onun qolundan tutub:
– Yaxşısan?
– Hə, bir az özümə gəldim.
– Gedək?
– Gedək.
– Noldu sənə birdən-birə?
– Bilmirəm, neçə gündü yaxşı deyiləm.
– Niyə həkimə getmirsən?
– Yazılmışam, üçüncü gün gedəcəm.
Maşına oturub yola düşdülər.
Xalid studiyaya gəlib çatanda Emil çəkilişə getməyə hazırlaşdığını bildirdi. O, kamera və fotoaparatı çantaya yığıb getdi. Xalid bu gün fotosessiya olub-olmayacağını dəqiqləşdirmək üçün iş masasının arxasına keçib qeydiyyat jurnalını gözdən keçirdi. Emilin apardığı qeydlərdən məlum olur ki, saat üçdə studiyada bir nəfərin fotosessiyası olmalıdır. Xalid stəkanına qəhvə töküb üzərinə dispensordan qaynar su əlavə elədi, qarışdırmağa başlayanda kriminal xəbərlər diqqətini cəlb elədi. “İt uşaqları it, vəhşi kimi sürürlər” – kanalı çevirdi. Heyvanlar aləmi haqda verilişi görcək kresloda yerini rahatlayıb verilişə baxa-baxa kompüterdə videorolik hazırlamaq istəyirdi ki, bir qız içəri girdi. Nazlana-nazlana dedi:
– Salam, Emil yoxdu ki?
– Salam. Yo, yoxdu, nəsə lazımdı ?
– Mən axı bu gün fotosessiya eləmək istəyirdim.
– Deyəsən, saat üçə yazılmısız?
– Hə,