Алар да куанмады шул. Ата кош әйтте дә салды. Ирләрчә әйтте.
Бикчәнтәй. Ата кош? Кемгә?
Мөкатдәс. Анасына… Озак ләкелдәштеләр. Әүвәлтен очынып-очынып тузындылар. Аннары инде соңгы сүзне ана кош әйтте. Ах, әйтте дә соң!.. Әйләнә-әйләнә күккә күтәрелде дә… пөхтә, төгәл итеп әйтте дә салды.
Шәмсия. Нишләде?
Мөкатдәс сүзсез тора.
Йосыф. Нишләсен. Кире төшеп, тавык йомыркаларын ватып ташлагандыр.
Мөкатдәс. Ана кош бик биеккә күтәрелде дә ук булып җиргә кадалды. Төгәл менә шушы ярык ташка килеп төште…
Шәмсия йөзен каплый да читкә китә.
Нурзадә. Ә икенчесе – атасы ташландымы соң?
Рахман (Мөкатдәскә карап). Ул яши… Ул дөнья сөрә әле!
Йосыф. Нигә дип ташка кадалды соң ул?
Мөкатдәс. Белмим. Әмма бик үкенечле булды.
Зөлфирә. Сез ул йомыркаларны белмичә куйгансыз лабаса.
Мөкатдәс. Хикмәт анда түгел, кызым. Хикмәт – белмичә гаепләүдә. (Рахманга карап.) Оныклар да кичерми торган шундый хаталар да ясап ташлыйсың икән ул…
Рахман читкәрәк барып баса.
Аллаһияр (коры). Ә кошларга зыян киләсен белгән булсаң?
Мөкатдәс. Ул кошның кадалуы бик хикмәтле булып чыкты.
Бикчәнтәй (кинәт, кычкырып). Әйтмә, карт! (Уртага чыгып баса, иптәшләрен күздән кичереп.) Йә, бу табышмакка җавапны кайсыгыз таба? Аллаһияр! Син әйтеп бак.
Аллаһияр иңбашын җыера. Шәмсия аңа карап тора.
Шәмсия. Атасы ана кошны хыянәттә гаепләгәнгә охшый. Шуңа күрә ана кош башын ташка орган да ул.
Йосыф. Бу йомыркаларны кем белән йөреп салдың дипме? Менә мут! Ә үзе ташка кадалмаган бит!
Шәмсия (Аллаһиярга). Син дә сикермәдең… Синең урынга Рафаэль сикерде, хәтерлисеңме?
Аллаһияр (көлә). Хыялый!
Нурзадә (каты). Шәмсия! Ни сөйләнәсең син?!
Шәмсия (әкрен). Хәтерлисезме? Рафаэль… Рафаэль!..
Ялгыз каз кычкыруы ишетелеп куя.
Зөлфирә (күккә карап). Кыр казлары. Өчәү генә.
Рахман. Көтүгә укмашырга йөриләрдер.
Мөкатдәс. Ана кош нахакка вафат булды. Кош кынамы соң, кош кынамы?..
Бикчәнтәй (Зөлфирәгә). Картның да үзе нахакка гаепләгән кошы булды микәнни?
Нурзадә. Ә ата кош – анысы нишләде соң?
Йосыф. Әллә кайчангы тавык йомыркалары өчен шултикле үкенмә лә, абзый!
Зөлфирә. Син ялгышып бит, ялгышып…
Мөкатдәс. Үкенечләр күп шул, үкенечләр… Тегермәнне сүтәсез инде, алайса?
Бикчәнтәй. Без түгел.
Йосыф. Без түгел. (Көлеп.) Ә яэҗүҗ-мәэҗүҗләр.
Нурзадә. Ни дигән сүз соң ул яэҗүҗ-мәэҗүҗ? Сүгенүгә охшаган.
Аллаһияр. Ашау дигән сүз ул.
Нурзадә. Нинди ашау?
Йосыф. Җирдә ни бар, шуны рәттән сыпыртып бару.
Рахман. Кызыл балчыкка хәтле.
Нурзадә. Ник?
Йосыф. Кеше үз биләмәсен торган саен киңәйтә. Җир һәм аның өстендә ни бар, – тәмен бер татыдымы, – яулый, көчли, ашый…
Рахман. Нахак. Коръән аятен