Najlepsze było jednak nie to, że mógł poznać więcej przyjaciół i chodzić na więcej randek. „Naprawdę polubiłem rozmowy z ludźmi” – mówi. „Przestałem się tego bać”. Kiedy nieznajomy zaczyna z nim rozmowę, Andre nie uznaje tego już za atak na swoją prywatność (przynajmniej zazwyczaj).
Andre wciąż jest introwertykiem. Został pisarzem i większość czasu spędza, pracując w samotności. Wymyśla fantastyczne światy i ożywia je, używając swojej wyobraźni. I uważnie wybiera spotkania towarzyskie, w których ma wziąć udział.
Andre twierdzi, że cieszy się z poskromienia swoich słabości. „Uważam, że to najlepsze, co introwertycy mogą dla siebie zrobić” – mówi. „To i samoakceptacja”.
Jeśli chcesz nauczyć się zaprzyjaźniać i swobodnie konwersować, introwersja nie musi być twoim przekleństwem. Podobnie jak Andre, możesz ćwiczyć potrzebne umiejętności – i cieszyć się z korzyści, z biegiem czasu stając się coraz lepszym.
Cztery typy introwertyków
Nie ma dwóch takich samych introwertyków. Andre metodycznie pracował nad swoimi kompetencjami (używając na przykład arkuszy kalkulacyjnych), ale twoje podejście może być zupełnie inne. Jesteśmy też wrażliwi na różne rzeczy. Niektórych introwertyków okrutnie męczą hałas i tłum, podczas gdy innym ludzie nieszczególnie przeszkadzają. Jednogodzinne spotkanie towarzyskie dla jednej osoby może być przesadą, podczas gdy druga czuje zmęczenie dopiero po kilku spotkaniach.
Psycholog Jonathan Cheek chciał zbadać te różnice razem z doktorantkami Jennifer Grimes i Courtney Brown. Postawili oni hipotezę, że istnieją różne typy introwertyków czy, innymi słowy, różne sposoby, na jakie introwersja może się wyrażać. Przebadali około pięciuset dorosłych osób w różnym wieku, pytając o preferencje dotyczące spędzania wolnego czasu w samotności, częstotliwość oddawania się marzeniom i tak dalej. Wyróżnili cztery typy introwertyków: społecznych (social), refleksyjnych (thinking), niespokojnych (anxious) i powściągliwych (restrained). Swój model nazwali STAR, od pierwszej litery każdego z typów.
Według ich modelu osoba może należeć do jednego typu (możesz więc być na przykład introwertykiem myślącym) albo mieszanką dwóch lub więcej typów. Przeczytaj poniższe opisy. Które z tych typów pasują do ciebie? Jeśli chcesz ten temat bardziej zgłębić, zrób sobie test STAR autorstwa Cheeka.
Społeczny – nie daj się oszukać. W modelu Cheeka introwertyk „społeczny” nie jest tak kompetentny społecznie, że może uchodzić za ekstrawertyka. Introwertyk „społeczny” to ktoś, kto jest introwertyczny w sensie społecznym. Oznacza to, że wolisz spotykać się z kilkoma osobami za jednym zamachem. A czasem nie chcesz spotykać się z nikim – ludzie o wysokim poziomie introwersji społecznej lubią być sami. W sobotnie wieczory, zamiast chodzić na imprezy, siedzisz w domu i grasz w grę komputerową albo oglądasz Netflixa. Oczywiście zakładając, że zostajesz w domu dlatego, że wolisz takie spokojne aktywności, a nie dlatego że jesteś chorobliwie nieśmiały albo masz lęki społeczne. Nieśmiałość i zaburzenia lękowe to nie to samo co introwersja.
Refleksyjny – jak sama nazwa wskazuje, „refleksyjny” introwertyk to ktoś, dla kogo codziennością są głębokie introspekcje, rozważania i refleksje. Taka osoba lubi marzyć i przebywać w świecie fantazji. Nie mówimy jednak o neurotykach tracących kontakt z rzeczywistością, ale o wyobraźni i kreatywności. W odróżnieniu od introwertyków społecznych, ci refleksyjni nie mają awersji do aktywności towarzyskich, która ludziom najczęściej kojarzy się z introwersją. Introwertyk refleksyjny może więc cały weekend spędzić z przyjaciółmi, a potem w niedzielny wieczór oddawać się samotnie pisaniu dziennika, marzeniom czy rysowaniu własnego komiksu.
Niespokojny – podczas gdy introwertycy społeczni szukają samotności, ponieważ preferują spokojne aktywności, introwertycy niespokojni unikają sytuacji towarzyskich, ponieważ w towarzystwie czują się niezręcznie i boleśnie samoświadomie. To ludzie, którzy nie są pewni swoich kompetencji społecznych. Niestety ich niepokój nie zmniejsza się, kiedy są sami, ponieważ ten typ introwersji definiowany jest przez tendencję do rozmyślania. Niespokojny introwertyk godzinami wszystko „przeżuwa”, zastanawiając się, co może pójść nie tak oraz co już poszło nie tak. Niekiedy ma problem, by pozbyć się obsesyjnych negatywnych myśli. Czasem nawet nie może spać, wielokrotnie odtwarzając w myślach jakieś wydarzenia. Do dzisiaj prześladuje go drobna głupota, jaką palnął pięć lat wcześniej.
Powściągliwy – czy wyskakujesz z łóżka, gotowy, by zmierzyć się z nadchodzącym dniem? Czy lubisz mieć jak najwięcej zajęć? Czy twoje motto brzmi: „Wszystkiego trzeba spróbować?”. Jeśli tak, prawdopodobnie nie jesteś introwertykiem powściągliwym. Ci działają zazwyczaj w nieco zwolnionym tempie. Przejście do aktywności zajmuje im dłuższą chwilę. Wolą wszystko przemyśleć, zanim coś powiedzą czy zrobią. Gdy chcą się zrelaksować, lubią zwolnić, zamiast szukać nowych, ekscytujących wrażeń i doświadczeń. Czasem sprawiają wrażenie powolnych i pozbawionych energii.
Model STAR jest wciąż dopracowywany i nie wszyscy introwertycy pasują do jego kategorii. Mimo to jest on ważnym krokiem na drodze do rozszerzania definicji introwersji. Co ciekawe, Cheek i jego współpracownicy uważają, że terminu „introwertyk” w ogóle nie powinno się używać bez przymiotnika. Twierdzą natomiast, że powinniśmy je opatrywać właściwym epitetem, jak „społeczny” czy „niespokojny”, wyjaśniając na przykład ciekawskiemu ekstrawertykowi: „Owszem, jestem introwertykiem, ale introwertykiem refleksyjnym, a to oznacza, że liczne grupy mi nie przeszkadzają, ale lubię spędzać dużo czasu w samotności, żeby móc się nad wszystkim spokojnie zastanowić”.
Aby dowiedzieć się, gdzie się mieścisz na skali każdego z czterech rodzajów introwersji, odpowiedz na następujące pytania, decydując przy tym, jak bardzo każde ze zdań odpowiada twoim uczuciom i zachowaniu. Przy każdym ze zdań wypełnij puste miejsce, wybierając jedną z cyfr z następującej skali:
1 = bardzo mało typowe lub nieprawdziwe, absolutnie się nie zgadzam
2 = mało typowe
3 = neutralne
4 = typowe
5 = bardzo typowe lub prawdziwe, absolutnie się zgadzam
Introwersja społeczna
1. Wolę dzielić wyjątkowe chwile z jedną osobą albo kilkorgiem bliskich przyjaciół, zamiast organizować dużą imprezę.
2. Próbuję tak zaplanować dzień, żeby zawsze mieć trochę czasu dla siebie.
3. Moje idealne wakacje obejmują mnóstwo czasu na samotny relaks.
4. Po kilku godzinach spędzonych w licznym towarzystwie zazwyczaj mam ochotę pobyć sam.
5. Zazwyczaj wolę wszystko robić samodzielnie.
6. Inni ludzie często mnie nie rozumieją – tworzą sobie w głowach fałszywy obraz tego, jaką jestem osobą, bo niewiele o sobie mówię.
7. Po spotkaniach towarzyskich czuję zmęczenie, nawet jeśli zabawa była świetna.
Introwersja refleksyjna
1. Lubię analizować własne myśli i wyobrażenia na swój temat.
2. Mam bogate, skomplikowane życie wewnętrzne.
3.