Paul vang haar hande vas voordat sy weet wat sy bedoeling is, en trek haar nader. “Ek het ’n hele sak vol komplimente,” sê hy en glimlag in haar oë. “Jy moet net die woord spreek.”
“Ek …” begin sy stamelend, maar kom nie verder nie.
“Toe maar,” sê hy en laat haar hande los. “Ek wil net hê jy moet opnuut weet dat ek daar is, Danien.”
“Dankie,” sê sy, opeens stom-ongelukkig. Hierdie man is iemand wat nooit mislei mag word nie. En sy wil hom graag sien, besef sy nou. Baie graag. Hy is gaaf en interessant en slaag daarin om haar soos ’n mooi vrou te laat voel. Maar hy is nie Alfons nie. Dié gedagte kom só skerp en seer by haar op dat sy instinktief haar kop skud.
“Wat is dit, Danien?” vra hy stil. “Moet ek liewer nie kom nie?”
“Nee, dis nie dit nie. Ek wil jou sien. Regtig. Dis net dat ek nie …”
“’n Verhouding met my wil aanknoop nie?”
Sy knik swygend. En sy wens skielik brandend om hom alles te kon vertel. Van haar en Alfons. En van die verskriklike onsekerheid. Waar is Alfons Minnaar op hierdie oomblik? Wat doen hy? Die gevoel pak haar met sóveel drif dat haar mond begin bewe en sy ontstemd haar vingers op haar lippe druk.
“Ag nee … nee, tog! Ek wil tog nie só ’n reaksie by jou ontlok nie, Danien.” Hy neem haar sonder meer aan die arm en loop met haar na buite.
Die aand lê loom in die tuin. Bokant hul koppe roer voëls in die bome en ’n tortel bly verskrik stil toe hulle by die visdammetjie op die bankie gaan sit. Sy laat toe dat hy haar hand versigtig in syne toevou en kyk stom na hom toe hy begin praat. Sag en doelgerig, maar met ’n radeloosheid in sy stem wat haar net nog droewiger stem.
“Ek weet nie wat dit is wat jou so ry nie, maar die hemel weet, ek gee genoeg vir jou om om dit my besigheid ook te maak. Wil jy my nie asseblief … asseblief vertel nie?”
“Ek kan nie,” fluister sy tussen stywe lippe deur.
Maar hy skud sy kop verbete. “Ek aanvaar dit nie, Danien. Die hele Desembervakansie was jy soos ’n seediertjie op ’n rots. By die geringste beweging na jou kant toe, het jy laat spaander. En ek weet genoeg van mense om iets in jou te herken.”
“Wat?” fluister sy betraand.
Hy gee ’n blaaslaggie, skud sy kop weer. “Ag, Danien, jy is ’n vrou en iewers is daar ’n man wat jou omkrap. Ongelukkig begin ek nou besef dat dit nie ek is nie. En meer nog, ek het ’n sterk vermoede dat dit ons vriend Alfons is. Terloops, het jy geweet dat hy sy plek in Pretoria so pas verkoop het?”
Haar kop ruk op en sy weet dat sy niks daaraan kan doen nie. Alles staan op haar gesig: skrik, ontsteltenis en verlange. Maar ook ’n fyn, soet glimlaggie wat trek aan haar mondhoeke by dié paar druppeltjies nuus oor hom.
“Hoe … hoe weet jy?” kry sy eindelik uit, en sien hoe sy gesig geslote raak.
Hy sê stug: “Dan is dit so. Moet dit nie eens probeer ontken nie. Jy is verlief op Alfons. En hy op jou.”
Maar sy herwin tóg iets van haar selfbeheersing. “Dis veel meer verwikkeld as dit, Paul. En ek wil werklik nie daaroor praat nie. Miskien ook omdat dit dalk niks is nie.” Hy kyk haar stip aan en toe hy sy mond oopmaak om weer te praat, hou sy haar hand op. “Nee wag, vertel my liewer waar jy gehoor het dat Alfons tant Fienie se huis verkoop het.”
Hy glimlag skewerig. “Ek en Alfons het ’n gesamentlike vriend, ene Riaan Meyer. Hy is nou finale jaar medies en woon daar naby Alfons. Maar, Danien … Hy het ook veel méér te sê gehad oor hom. Hy sê Alfons het hom in die laaste jaar of wat feitlik heeltemal geïgnoreer. En dat dit met méér van sy ou vriende so gaan. Hulle soek hom glo op net om ’n baie koel ontvangs te kry, en Alfons self nader glo niemand meer nie. Trouens, hy het ’n heeltemal nuwe vriendekring. Mense met wie ek en jy nie elke dag mee gesien sal wil wees nie.”
“Hoe so?” vra sy en ’n naarheid kol oop in haar.
Hy kyk af na haar hand in syne en vryf sag oor die rugkant.
“Danien, ek en jy is lede van die stille meerderheid. Ons is gematigde mense met hopelik ook ’n gebalanseerde uitkyk. Ek en jy kom uit sulke huise. Daarmee sê ek nie dat ons altyd reg is nie, net dat ons ’n balans wil handhaaf wat ons denke en dade betref. En, Danien, die mense met wie Alfons Minnaar hom deesdae ophou, is nie net ongebalanseerd nie, hulle is so deurmekaar dat sommige van hulle as anargiste bestempel word.”
“Anargiste?” vra sy verbysterd. “Maar dis mos mense wat die owerheid wil omverwerp!”
“Jy praat so uit die boek,” sê hy droog en bitter. “Want wat mens ook al van die regering dink, niemand het die reg om die land se sake só om te krap dat chaos uitbreek nie!”
“Nou … doen hulle dit dan?”
“Wel … daar was ’n paar voorvalle op kampusse wat met Alfons en sy pêlle in verband gebring kon word. Hulle stook op … en het glo al ’n paar naelskraap onderonsies met die polisie gehad.”
“Ek glo dit nie!”
Maar hy vat haar skouers opeens styf vas. Sy voel sy vingers op haar brand.
“Luister, Danien, jy is tog verstandig. Alfons is by lelike dinge betrokke. Lelike mense, as jy dit so wil stel. Die Veiligheidspolisie hou glo selfs sommige van hulle dop. En dis nie net praatjies nie. Riaan Meyer is nie die tipe wat loop en liegstories vertel om elke hoek en draai nie. Hy was ’n baie goeie vriend van Alfons en betreur dit dat hy hom klaarblyklik verloor het.”
Sy hande word sagter op haar en hy vryf ingedagte oor haar skouerknoppe voordat hy laat los en weer haar hand in syne vasvat.
Sy voel hoe haar asem vinnig oor haar lippe begin stoot en haar hart klop wild in haar keel.
“Paul Hough,” sê sy afgemete, “kan jy sweer dat Alfons Minnaar ’n opstoker en ’n … ’n anargis is? Iemand wat sommer sal doodmaak?”
“Ek weet nie,” sê hy reguit. “Ek weet waarlik nie meer nie. Al wat ek wel weet, is dat mens nie op hierdie oomblik nóg moeilikheid in hierdie land nodig het nie. Misdaad en korrupsie is só ’n groot kwelling dat enigiets anders wat ons bos wil laat brand, regtig geblus moet word …” En toe sy hom nog ongelowig aankyk: “’n Mens kan tog nie ál die stories ignoreer nie, Danien. En jy kan ook nie ontken dat hy hom dié vakansie in Die Vallei soos ’n vreemdeling gedra het nie. Ek sê jou, Alfons het op die een of ander manier verander. Van oortuiging dalk. Dit gebeur tog. Mense swaai na links of na regs en sommige raak die spoor totaal byster.”
“Nie Alfons nie,” sê sy wild. “Nie hy nie!”
“Dink jy ek wou dit sommer net glo? O nee. Hy was my vriend ook, Danien. ’n Baie goeie vriend. Maar nou verskil ons waardes in die lewe só dat ek my van hom losmaak. As Alfons Minnaar hom by bandelose onrusstokers skaar, is hy, wat my betref, ’n terroris en wil ek met hom niks te make hê nie. En ek sê jou weer: mense verander. Alfons het verander. Aan die ander kant is daar ook die moontlikheid dat hy nog altyd dié streep had …”
Sy pluk haar hand uit syne. Haar asem stok in haar keel en sy moet haar hand op haar bors druk voordat sy uitkry: “Ek glo jou nie! Ek glo jou net nie! Jy … jy wil hom net beswadder omdat …”
Toe vlieg sy om en hardloop deur die bome huis toe. Sy hardloop soos ’n kind. Haar bene stamp op die grond en haar asem ruk deur haar. Sy storm die huis in, die trap op en kom eers tot stilstand toe sy voor haar bed staan. Sy slaan daarop neer soos ’n willose ding wat gegooi word. En sy huil. Sy druk haar gesig in die kussing en huil dat die snikke in seer spasmas deur haar ruk. En sy kom nie agter dat Hilda en Henk en Paul haar verskrik staan en aankyk in die deur nie.
“Dis my skuld,” sê Paul, en Hilda sien dat hy spierwit om sy mond is.
“Nou