Toe die verpleegster daar inkom, groet Denis my. “Ek sal uitvind wanneer jy huis toe kan gaan,” het hy gesê. “Ek sal jou self kom haal, en ek sal ander klere saambring ook.” Dit het gelyk asof hy na woorde soek. Toe sê hy: “Moenie jou lewe omwens nie, Josias; die tyd is klaar te min. Ses weke gaan gou om.” Hoe gou, het ek geweet. Ons was toe nét meer as ses weke by St. Andrew’s, en dit was baie lank. Lank genoeg vir Georgie om drie keer weg te loop.
“Kom,” het die verpleegster – dit was ’n nuwe een – vir my gesê, “ek neem jou op.” Gelukkig kon ek self loop. Sy het my na die hyser beduie. “Hoe het dit gebeur?” het sy gevra, nadat die deure toegeskuiwe het. Sy het haar neus lank en hard gesnuit. Dit het gelyk asof sy ’n swaar verkoue het.
“Gestoei.”
“O,” het sy gesê en ’n nuwe papiersakdoekie uit haar sak gehaal. Sy het gesug, en weer geblaas. “Die nag is nog lank,” sê sy toe. Ek was bly ek het nie meer oor myself probeer vertel nie. Sy wou tog nie regtig weet nie.
Die verkoue verpleegster het my na ’n saal geneem waarin drie mans lê en slaap het. Een het begin praat toe ek agter haar aan by hom verbyloop. Maar toe ek stop om te hoor wat hy sê, sê sy: “Hy praat in sy slaap.”
Al die ander beddens was leeg. Sy het vir my een langs die venster uitgesoek, waaroor ek bly was. Sy het die koppenent van die bed opgeskroewe totdat dit soos ’n stoel gelyk het. “Gaan ek dan nie nou slaap nie?” het ek gefluister. Nie dat ek vaak was nie, maar dit het gelyk asof dit van ’n mens verwag word.
“Jy gaan,” het sy gesê en vir die eerste keer geglimlag, “jy gaan sit en slaap.” Sy het nie eens gefluister nie. Ek het haar nie geantwoord nie. Van iemand wat oor só iets kan glimlag, kan jy enigiets verwag.
“’n Mens raak aan alles gewoond,” het sy gesê. “Die badkamer is net om die draai. Jy moet jou eers gaan was. Dan bring ek vir jou ’n naghemp en iets om te drink, en ’n slaappil, en sit jou in die bed.” ’n Naghemp! Maar sy het haar woord gehou en alles gedoen net soos sy belowe het.
Toe sy weg is, het ek deur die venster na die liggies buite sit en kyk; die rugleuning was hoog genoeg daarvoor.
Dit het soos die volgende oomblik gevoel toe ’n ander verpleegster met koffie in haar hand voor my bed staan. “Jy slaap soos ’n klip!” het sy gesê. “Ek weet nie hoe kry jy dit reg nie.” Sy het my vol bewondering bekyk. “En al die gips!” Ek het vorentoe probeer sit, maar toe sien ek weer die agterstevoor naghemp raak. Ek het dadelik teruggesak teen die kussing. Sy het gegiggel. “Jy het daarvan vergeet, nè?” Sy het die koffie op die kassie voor my bed neergesit, en my nie ’n kans gegee om te antwoord nie.
Toe meet sy my koors, en terwyl sy dit doen, het sy aanmekaar met my gesels. “Jy moet nog vir my jou storie vertel. Maar eers moet jy gaan was, en moenie dat die gips nat word nie, want dan is ons al twee in die moeilikheid.”
Dit was halfses – ek het dit op haar horlosie gesien – en dit was nog nie heeltemal lig nie. Dit het gevoel asof my lyf onder ’n trein was, maar die arm het nie gepyn nie.
Een van die drie mans in die saal het homself regop getrek en met lang slurpe sy koffie begin drink. Toe ek van die badkamer af terug was op my bed, het die verpleegster weer na my toe gekom. Sy het gesê sy gaan sewe-uur van diens, dan begin die dagverpleegsters se skof. Ek was jammer daaroor. Sy het my gedagtes gelees: “Toe maar, suster Van Rensburg sal mooi na jou kyk.”
Ek het gesukkel om my ontbyt van die bord af by my mond te kry. Terwyl ons eet, het die drie mans met mekaar gesels. Af en toe het hulle vir my ook iets gevra of gesê. En net daarna het ek weer aan die slaap geraak en geslaap tot amper middagete toe. Daarna was dit dieselfde ding, ek kon my oë nie oophou nie.
Die aandete het baie vroeg gekom, vyfuur se kant, en daarna was dit besoektyd. Al drie die ander het kuiermense by hulle gehad. Die geselserige verpleegster het my kom groet toe sy weer kom werk. Ek was bly om haar te sien. En terwyl sy nog daar was, het dokter Slabbert kom vra hoe dit gaan. Sy het later weer teruggekom. “Jy lyk deftig,” het sy geterg, “so op jou troon.”
“Wanneer gaan ek huis toe?”
Sy het gaan uitvind. Ek was amper weer aan die slaap toe sy terugkom. “Jy word môre ontslaan,” het sy gesê, “en jou vriend Denis het gebel en laat weet hy kom jou haal.”
Vier
Denis het my die Woensdagoggend net na elfuur by die hospitaal kom oplaai.
“Tóé,” het dokter Slabbert op sy laaste rondte gesê, “erken nou maar dat dit lekker was hier!” Dit was, op ’n snaakse manier.
Meneer Murdock, wat op die bed die naaste aan myne gelê het, het gesê, toe ek hom groet: “Sien, jy het die jeug aan jou kant, jy kan al huis toe gaan. Maar ek gun jou dit. Ek het my beurt gehad.”
Die vorige aand het die besoekers sy bed toegestaan. Hy was baie trots daarop. “Nege, altesaam,” het hy later gespog, “en almal familie.” Elkeen het vir hom iets saamgebring. Toe hulle weg is, het hy links en regs koek en vrugte uitgedeel, vir ons, en vir die verpleegsters ook.
“Onthou net, u mag nie daarvan eet nie,” het die suster hom herinner.
“Moenie bekommerd wees nie,” het hy gesê en vir haar ooggeknip. Maar sy het rede gehad om te wees, want daardie nag het hy baie pyn en nagmerries gehad, en hy het so in sy slaap gekerm, dat die stil man in die hoek later sy klokkie gelui het en by die nagverpleegster daaroor gekla het.
Denis het vir my een van sy hemde saamgebring wat groot genoeg was om oor die gips aan te trek, en een van my heel langbroeke.
Halfeen het Georgie en die ander kleintjies van St. Andrew’s uit die skool gekom. Die matrone het my kom roep. “Kom eet saam met hulle,” het sy gesê, “dan kan jy en Georgie by mekaar sit.” Gewoonlik eet ons apart.
Hy het my nie daar verwag nie. Toe hy my sien, spring hy my amper om. “Georgie!” het ek gekeer, want ek was verleë, omdat hy begin huil het, en Georgie huil nooit nie. “Wat is dit met jou?” het ek hom gevra. Ek was dankbaar dat die ander wat gewoonlik saam met my eet, nie daar was vir die performance nie.
“Kyk hoe lyk jou arm!” het hy vir my gesê.
“Dis niks.” Ek het hom langs my laat sit. En toe ons ons kos kry, het ek hom gevra, net om hom te laat bedaar: “En wanneer het jy toe weer teruggekom?”
Sy gesig het dadelik anders gelyk. “Ek het nie teruggekom nie. Hulle het my teruggebring.”
“Ek sal nog met jou daaroor moet raas,” het ek gesê. “Wanneer was dit?”
“Maandagaand, dink ek,” het hy gesê.
Ek het niks verder gevra nie. As Georgie sy lippe so op mekaar knyp, laat hy hom van niemand dwing om te praat nie. Ek het na hom gekyk, en onthou hoe die wind hom eendag weggewaai het toe ons nog almal by die huis gewoon het.
Ma het Georgie kafee toe gestuur om ’n brood te gaan koop. Ek het waterpokkies gehad – ek het daarmee begin – en die meisies was al twee verkoue. Die suidoos het hom dié middag glo regtig van die sypaadjie af tot in die straat gewaai. ’n Man wat dit sien gebeur het, het hom opgetel en in sy motor huis toe gebring. Dit het geklink asof hy met Ma wou raas: “Mevrou moet hom liewer by die huis hou as die wind so waai,” het hy gesê. “Hy kon raakgery gewees het.”
Ma het hom bedank. “Baie dankie vir die moeite, meneer, ek waardeer dit.” Maar toe hy weg is, het sy Georgie styf teen haar vasgedruk en gesê: “Volgende keer moet jy éérs die brood koop.”
Daardie aand het ons nie brood vir ete gehad nie. En die volgende dag het Mita en Hester ook uitgeslaan, en ’n dag later Linda, die baba. Net Georgie het nooit waterpokkies gekry nie. “Die wind het dit daardie aand weggewaai,” het Ma gesê, “dit was sy geluk.”
Ma sien altyd