Struisvoël. Johan Fourie

een vloed nie genoeg nie? My ore dreun. Donder. Bliksem. Donner. Ek hou vas, my kop gaan val. Wie sal my gedagtes optel? As my kop kraak? Almal kyk vir Ma. En Pa was nie my pa nie. Pa is nie dood nié. Tog is hy. Hoeveel blare? Hoeveel treë? Wat sê Pa? Jok Pa weer? Ons moet vorentoe, Pa. Nie agtertoe nie. As ek my kop vasdruk, sal dit nie kraak nie. Watter dag was dit, Pa? Toe Pa gesê het Ma is té lief vir my? Onthou Pa? Ek dit geglo, Pa. Lank, Pa. Lieg betaal nie, Pa. Al is die leuentjie klein. Klein lieg raak groot lieg. Pa het self so gesê. En Ma: “Ou Vuurhoutjie, nee kyk, dat die Here jou koppie nog nie morsaf gebreek het oor jy so lieg vir die kind nie. My dogter is groot genoeg om te weet kalbassies is al wat jý ooit kon of sal oes. Dié saailand kon jy nie ploeg nie.” Ek weet wat kalbassies is, Pa. Ek weet ploeg is nie altyd ploeg nie. Onthou Pa hoe Ma my arm gegryp het? Sy het my hand langs Pa s’n op die tafel vasgedruk. “Vuurhoutjie, kyk. Lyk dít soos jóú kind?” Ek het gehoor, gekyk. Pa se hand was te wit. “Jy’s wreder as wreed, Vrou,” het Pa gesê. Toe’t jy gehuil, Pa, maar anders as dronkverdriet. Soos gister. Ma het aan haar sigaret getrek. Stilgebly. Haar rook skuins na my toe geblaas. Rookkringe gemaak. Ek het geweet. Ek het gesien Pa sien ek weet. “Jy’s nie alleen nie, my kind,” het Pa gesê. “Dis maar jou ma se manier. Hou van hondjies, maar as hulle groot is, is hulle ou nuus. Dan moet hulle buitentoe.” Pa het my vasgedruk, gesoen. “Jammer. Ek is jammer, my kind.” Pa het dit oor en oor gesê, Pa se oë heen en weer tussen ons hande soos Pa Pa se kop skud. Dit het gevoel asof Pa vir my nee sê, Pa. Nee, nee.

      Daar gooi Ma die kaal malvastingel weg. She loves me? She loves me not? Tel die stingel ook? Of net die blare? Dan ís ek Ma se baster, Ma. Hoe’t die kinders gespot? Maleierbloed. Mal eierbloed. Ek weet eier is nie altyd eier nie. Ek’s veertien, Ma. Die Maleiers het van plaas tot plaas getrek, bouwerk gedoen, sê die mense. Ek weet van mans se eiers, Ma. My pa was glo amper wit, Ma.

      Daar lê die stingel nou op die grond. Moer. Moerse moer. Makmoer, malmoer, doodmoer, opmoer, moerskont, moerskont se moerskontjie. Ons verskil te veel, Ma. Daarom is ons altyd verbaas eerder as bly om mekaar te sien. Dit is dit. Kyk hoe mooi, die “ditte” weerskante van “is”.

      Vier-en-sestig.

      Die treë is op. Hoekom hou die pad dan aan? Eindes is nooit end nie. Ek is jammer die suurlemoensop help nie, Ma. Ek was my hare, elke dag, dit bleik nie. Ek rol my moue af in die son. Kyk, ek trek my hande in my moue in, soos ’n skilpad. Skilpaaie groei stadig, bly lank klein. Ek wil nie buite gesit word nie, Ma. Ek wil by Ma wees Ma. Ek wil in.

      “Hallo! Ag, hallo, julle mense, mensies. Gelúkkig het die Jood darem nog so ’n ou ietsietjie gehad. Dinge kom tog altyd so skiélik op mens af. Soos ’n dief in die nag. Twéé swart rokkies, dis al wat ek kon kry.”

      Die oom druk-druk Ma se skouer. Ma is mooi. Ma huil mooi. Elke keer as die oom vat, rol ’n nuwe traan onder Ma se kuif uit. Ek wens ek kon my gedagtes aan- en afdraai, Ma, soos Ma Ma se trane laat loop en ophou. Hoe kry Ma dit reg om die traan so lank op die rand van Ma se ken te laat hang? Pa s’n het sommer net afgeval.

      Dominee Vos is nou rooier as rooi. Dalk is hy jaloers omdat Ma mooier oor die dood praat as wat hy daaroor preek. Hef Ma al weer Hooglied aan? Hoeveel keer nóg? Ma jok, Ma. Pa was nie Ma se lelie nie. Pa was mos ma se vuurhoutjie. Ek dink en dink te veel. Ek dink ek dink te ver. Liewerster weer tel. Een vers, twee verse, drie . . .

      Ek gaan netnou die skottelgoed kombuis toe neem. Dan sal dit stop.

      Daar was netnou ’n servet op my kop. Was ek bedek voor God?

      Die antie frommel my ore op, soos mens maak met ’n brief met slegte nuus. Dit lyk asof sy wens sy kan hulle weggooi.

      Die skinkbord is swaar. Daar is baie skottelgoed. Dit sal makliker wees as ek die onderdeur met my boude oopdruk.

      “Dè. Die antie sê ek moet dit vir jou gee. Wat is jou naam nou weer? Jy lyk glo soos jou ma.”

      “Victoria. Victoria Regina.”

      Swart is swarter van ver af.

      Nou moet ek nog net by Klein-Sarel verby. Vir wat tik-tik-tik hy so op die tafel? As hy maar geweet het hoe moeg ek is vir tel.