Czarne złoto. Michał Potocki

więc nikt się im nie sprzeciwiał. Żądania miały charakter nie tylko ekonomiczny, ale i polityczny. Górnicy domagali się między innymi wolnych wyborów parlamentarnych, wykreślenia kierowniczej roli partii z konstytucji i skasowania przywilejów nomenklatury. Na fali protestów powstały pierwsze wolne związki zawodowe.

      Doniecki ruch związkowy obok galicyjskich dysydentów i środkowoukraińskiej narodowej nomenklatury był jednym z trzech motorów, dzięki którym Ukraina wybiła się na niepodległość. Ten sytuacyjny sojusz, choć nie przekreślił wzajemnych uprzedzeń, w grudniu 1991 roku doprowadził do referendalnego zwycięstwa zwolenników niepodległości. Oderwanie się od ZSRR poparło 90 procent Ukraińców, a w obwodach donieckim i ługańskim „za” opowiedziało się 84 procent głosujących. Liczby wskazywały, że wolnej Ukrainy chciało nawet wielu etnicznych Rosjan, którzy w obu regionach stanowili 44 procent ludności – znaczącą, ale mimo wszystko mniejszość.

      – Jak to, nawet Donbas zagłosował na „tak”? – dopytywał z niedowierzaniem rosyjski prezydent Boris Jelcyn, który z kolegami z Białorusi i Ukrainy rozwiązywał akurat Związek Radziecki w Puszczy Białowieskiej.