Badanie Lynama patrz: Joshua D. Miller, Donald R. Lynam, Thomas A. Widiger i Carl Leukefeld, Personality Disorders as Extreme Variants of Common Personality Dimensions: Can the Five-FactorModel Adequately Represent Psychopathy?, „Journal of Personality” 69, nr 2 (2001): s. 253–76. Więcej o relacji pomiędzy psychopatią a pięcioczynnikowym modelem osobowości, patrz: T.A. Widiger i D.R. Lynam, Psychopathy and the Five Factor Model of Personality [w:] Theodore Milion, Erik Simonsen, Morten Birket-Smith i Roger D. Davis (red.), Psychopathy: Antisocial, Criminal and Violent Behavior, Guilford Press, New York 1998, s. 171–87; oraz J.D. Miller i D.R. Lynam, Psychopathy and the Five-Factor Model of Personality: A Replication and Extension, „Journal of Personality Assessment” 81, nr 2 (2003): s. 168–78. Analiza związku pomiędzy modelem pięcioczynnikowym a innymi zaburzeniami osobowości, w tym psychopatią, patrz: P.T. Costa i R.R. McCrae, Personality Disorders and the Five-Factor Model of Personality, „Journal of Personality Disorders” 4, nr 4 (1990): 362–71, doi:10.1521/pedi.1990.4.4.362.
46
Patrz: Scott O. Lilienfeld, Irwin D. Waldman, Kristin Landfield, Ashley L. Watts, Steven J. Rubenzer i Thomas R. Faschingbauer, Fearless Dominance and the U.S. Presidency: Implications of Psychopathic Personality Traits for Successful and Unsuccessful Political Leadership, „Journal of Personality and Social Psychology” (Epub, fragment wysłany 23 lipca 2012, doi:10.1037/a0029392).
47
Patrz: S.J. Rubenzer, T.R. Faschingbauer i Deniz S. Ones, Assessing the U.S. President-Using the Revised NEO Personality Inventory [w:] „Innovations in Assessment with the Revised NEO Personality Inventory”, red. R.R. McCrae i P.T. Costa, wydanie specjalne, „Assessment” 7, nr 4 (2000): s. 403–19, doi:10.1177/107319110000700408. Więcej na temat rozwoju i struktury NEO Personality Inventory, patrz: P.T. Costa i R.R. McCrae, Revised NEO Personality Inventory(NEO-PI-R)and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) Professional Manual (Odessa, FL: Psychological Assessment Resources, 1992); Costa i McCrae, Domains and Facets: Hierarchical Personality Assessment Using the Revised NEO Personality Inventory, „Journal of Personality Assessment” 64, nr 1 (1995): s. 21–50.
48
Tak naprawdę NEO stanowi część większego, liczącego 592 pozycje kwestionariusza, który ocenia dużą liczbę zmiennych, w tym osobowość, inteligencję i zachowanie. Techniki statystyczne umożliwiają ekstrapolację profilu osobowości psychopatycznej na podstawie samego NEO.
49
Tabela dostępna jest na stronie internetowej www.wisdomofpsychopaths.com.
50
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (w skrócie DSM), publikowany przez American Psychiatric Association, to źródło wspólnego języka opisu oraz standardowych kryteriów klasyfikowania zaburzeń psychicznych. Używany w Stanach Zjednoczonych, a także w innych krajach świata, choć w różnym stopniu, przez klinicystów i badaczy – jak również przez farmaceutów i towarzystwa ubezpieczeń na życie oraz przez agencje nadzorujące stosowanie leków psychiatrycznych. Podręcznik został po raz pierwszy opublikowany w 1952 roku. Ostatnia wersja, DSM-IV-TR doczekała się publikacji w 2000 roku. DSM-V ma się ukazać w maju 2013 roku. (Ukazała się 18 maja 2013 r. – przyp. tłum.)
51
Pełną listę zaburzeń osobowości składających się na każdą oś można znaleźć na www.wisdomofpsychopaths.com.
52
Pełną listę zaburzeń osobowości znajdziecie na stronie www.wisdomofpsychopaths.com.
53
Patrz: Lisa M. Saulsman i Andrew C. Page, The Five-Factor Model and Personality Disorder Empirical Literature: A Meta-Analytic Review, „Clinical Psychology Review” 23, nr 8 (2004): s. 1055–85.
54
Oto ustalenia Saulsman i Page’a w formie graficznej:
55
Teofrast, Charaktery, rozdz. IX, Bezwstyd; edycja komputerowa na ifkifa.uni.wroc.pl za Teofrast, Charaktery, tłum. Izydora Dąbska [w:] Tegoż Pisma t. 1, Warszawa 1963 (przyp. tłum.).
56
Patrz: Philippe Pinel, Medico-Philosophical Treatise on Mental Alienation, Second Edition, Entirely Reworked and Extensively Expanded (1809), tłumaczenie Traite medico-philosophique sur l’alienation mentale, 1809, Gordon Hickish, David Healy i Louis C. Charland (Oxford: Wiley-Blackwell, 2008).
57
Tak jak w oryginale (przyp. tłum.).
58
Patrz: Benjamin Rush, Medical Inquiries and Observations upon the Diseases of the Mind, New York Academy of Medicine, New York 1812; Hafner, New York 1962.
59
Patrz: Hervey Cleckley, The Mask of Sanity: An Attempt to Clarify Some Issues About the So-Called Psychopathic Personality, C.V. Mosby, St. Louis, MO 1941, 1976. Pełny tekst można pobrać za darmo na stronie www.cassiopaea.org/cass/sanity_l.pdf.
60
Cytat za Robert D. Hare, Psychopaci są wśród nas, tłum. Anna Skucińska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, s. 45–46 (przyp. tłum.).
61
Patrz: Judith Jarvis Thomson, The Trolley Problem, „Yale Law Journal” 94, nr 6 (1985): s. 1395–1415.
62
Patrz: Robert D. Hare, A Research Scale for the Assessment of Psychopathy in Criminal Populations, „Personality and lndividual Differences” 1, nr 2 (1980): s. 111–19, doi:10.1016/0191–8869(80)90028–8.
63
Terminologia za Robert D. Hare. Op. cit. (przyp. tłum.).
64
Patrz: R.D. Hare, The Hare Psychopathy Checklist Revised: Technical Manual, Multi-Health Systems, Toronto 1991.
65
PCL-R wykonywany jest w jednostkach zamkniętych przez specjalnie przeszkolony personel. Za podstawę służy staranna analiza akt osobowych i wywiad z pacjentem. Nie próbujcie testować tym narzędziem dyrektora waszego banku.
66
Patrz: R.D. Hare, The Hare Psychopathy Checklist Revised, wydanie drugie, Multi-Health Systems, Toronto 2003. Szczegółowy przegląd dynamicznej struktury osobowości psychopatycznej patrz: Craig S. Neumann, R.D. Hare i Joseph P. Newman, The Super-Ordinate Nature of the Psychopathy Checklist Revised, „Journal of Personality Disorders” 21, nr 2 (2007): s. 102–17. Patrz również: R.D. Hare i C.S. Neumann, The PCL-R Assessment of Psychopathy: Development, Structural Properties, and New Directions [w:] Christopher J. Patrick (red.) Handbook of Psychopathy, Guilford Press, New York 2006, s. 58–88.
67
Według DSM zaburzenia zachowania (CD) to powtarzające się i utrwalone wzory zachowania naruszającego podstawowe prawa innych osób lub ważniejsze, właściwe dla danego wieku normy społeczne czy zasady. Co najmniej trzy z następujących kryteriów muszą występować w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, a przynajmniej jedno w ciągu ostatnich sześciu miesięcy: agresja wobec ludzi i zwierząt, niszczenie własności, wyłudzenia lub kradzieże, poważne naruszanie zasad. Ponadto CD powoduje istotne klinicznie upośledzenie funkcjonowania społecznego, szkolnego lub zawodowego. Wyróżnia się dwie postaci CD: pojawiające się w dzieciństwie (co najmniej jedno z kryteriów typowych wystąpiło przed dziesiątym rokiem życia) oraz w wieku dorastania (żadne z kryteriów nie występuje przed dziesiątym rokiem życia).
68
Patrz: Megan J. Rutherford, John S. Cacciola i Arthur I. Alterman, Antisocial Personality Disorder and Psychopathy in Cocaine-Dependent Women, „American Journal of Psychiatry” 156, nr 6 (1999): s. 849–56.
