W Twoim domu znajdują się ślady lekkiego nieuporządkowania i zaniedbania. W szafce można znaleźć klasery oraz pudełka z nieuporządkowanymi zdjęciami z dzieciństwa oraz zalęgające czasopisma z przeszłości. Obecnie wkraczasz w okres dużych zmian nie tylko zawodowych, ale również finansowych. Chcesz pokazać innym swoją niezależność oraz indywidualizm, z którego jesteś dumny. W swoich działaniach unikasz standardowych i utartych schematów, cały czas poszukujesz nowych interesujących rozwiązań. Twoja pomysłowość nie zawsze bywa doceniana, dlatego czasami podporządkowujesz się grupie dla świętego spokoju.
Zastanów się teraz spokojnie i oceń, w jakim stopniu procentowym ta interpretacja pasowała do Ciebie. 70%? 80%? 100%? Przemyśl to dokładnie. Zanim obrócisz stronę, wynik wpisz ołówkiem poniżej:
Jeżeli wynik jest poniżej 65 procent to oznacza, że nie ja się pomyliłem tylko Ty jesteś niewłaściwą osobą, do której adresuję tę książkę. Odłóż ją i zajmij się zbieraniem znaczków.
Oczywiście żartuję. Czytaj dalej! Te dwa eksperymenty to nic innego jak sztuczki psychologiczne. Nie mają nic wspólnego z czytaniem w myślach. Jednakże odpowiednio zaprezentowane mogą tworzyć takie złudzenie.
Pierwszy efekt, z pięcioma kartami, został stworzony w 1905 roku przez Henry’ego Hardina, któremu nadał on nazwę „Princess Card Trick”. Jego mechanika jest bardzo prosta, ale diabelsko zwodnicza. Tak naprawdę opiera się ona na teorii „Ślepoty na duże zmiany”.
Na stronie gdzie zaprezentowano 5 kart widnieje: król pik, walet karo, dama trefl, walet pik i dama karo. Na następnej stronie wszystkie karty są inne! Znajdują się tam: walet kier, dama pik, walet trefl i dama kier. Indeksy na kartach się zmieniły, jednak kolor i wartość pozostały. Dzięki temu wasza percepcja uznała te karty
za te same, co na poprzedniej stronie i odnotowała usunięcie tej wybranej. Stało się to, ponieważ na początku eksperymentu, gdy przedstawiłem wam 5 kart, skupiliście swoją uwagę tylko na jednej z nich. 4 pozostałe wasz umysł pominął. Zanotowaliście jedynie, że są to karty z „postaciami”. W momencie, gdy pokazałem wam 4 karty, szukaliście swojej zapamiętanej. Nie porównywaliście pozostałych, ponieważ byliście „ślepi” na tę zmianę i nie zapamiętaliście jej. Genialne prawda? Sekret ukryliśmy w większej zmianie. A co z drugim eksperymentem? Skąd mogłem wiedzieć tak wiele o was samych?
Technikę, jaką się tu posłużyłem, nazywamy Zimnym Odczytem. (ang. Cold Reading). Jest znana Mentalistom oraz szarlatanom od setek lat. Polega ona na lingwistycznych trikach oraz odpowiednim formułowaniu zdań, aby stworzyć złudzenie tego, że znamy czyjąś osobowość. Zimny odczyt polega na tworzeniu zdań pasujących w dużej części niemal do każdego – tzw. „truizmów”. Pomimo tego, że wszyscy jesteśmy inni i unikatowi, to umysł każdego z nas działa na podobnych mechanizmach i przeżywamy podobne sytuacje, doświadczenia oraz emocje. Kto z nas nie lubi słyszeć komplementów na swój temat? Nawet, jeżeli są one niezgodne z prawdą lub w jakiś sposób odbiegają od niej, to i tak akceptujemy je, jako trafne i godne uznania, ponieważ nasz umysł jest nastawiony na pochwały! Mówiąc wprost – każdy z nas jest narcystyczno-egoistycznym tworem chłonącym wszelkiego rodzaju pochlebstwa, nawet te niezgodne z prawdą. Tworzymy tym samym iluzję nas samych. Zimny odczyt wykorzystuje również tzw. „stwierdzenia horoskopowe”, które każdy z nas może dopasować w jakiś sposób do siebie. Kolejnym elementem jest zawieranie w wypowiedzi statystycznych faktów, które można przypisać do większości populacji. Na przykład „masz bliznę na lewym kolanie” lub „Twoje relacje z rodzicami bywają problemowe”. Któż z nas nie wywrócił się na rowerze zdzierając kolano lub któż z nas nie miał problemów z rodzicami? Te oczywiste rzeczy połączone z innymi technikami tworzą złudzenie tego, że jesteśmy w stanie wniknąć do umysłu widza i wyciągnąć z niego najbardziej skrywane sekrety. Jednakże nawet znając wszystkie te tajemnice, Zimny Odczyt będzie wymagał niesamowitej ilości pracy, by odpowiednio go zastosować i stworzyć wiarygodne złudzenie czytania w myślach.
CZYM JEST MENTALIZM?
Iluzja od zarania dziejów jest jedną z najbardziej popularnych i fascynujących form rozrywki, jaka towarzyszy człowiekowi. Poprzez setki lat zmieniała się i ewoluowała tak, by dopasowywać się do nastających czasów oraz widowni. Poczynając od jarmarcznych pokazów kuglarzy w XV wieku, następnie przechodząc do seansów spirytystycznych prezentowanych przez szarlatanów, kończąc na widowiskowych spektaklach Davida Copperfelda. Sztuka tworzenia złudzeń przechodzi ciągłą transformację tak, aby wciąż dostarczyć widowni wspaniałego uczucia zdumienia i niemożliwości.
W każdym z okresów historycznych panowały pewne trendy mówiące, w jaki sposób prezentować Iluzję publiczności. Idealnym przykładem ukazującym tę dynamiczną zmianę jest moment, kiedy to Iluzja trafiła na ekrany telewizorów. Na początku, w latach 50. XX wieku popularne były programy rewiowe, gdzie prezentowano iluzje w klasycznym stylu, następnie w latach 80. i 90. XX wieku zapanowała moda na ogromne telewizyjne widowiska prezentujące efekty w nowoczesnym stylu. W tych latach pojawiły się po raz pierwszy tzw. „Mega iluzje” polegające na znikaniu olbrzymich obiektów takich jak samoloty czy pociągi, prezentowane przez Davida Copperfielda czy Franza Harrary’ego. Ta forma rozrywki w tamtych czasach kojarzona była ze spektakularnymi efektami prezentowanymi na coraz większą skalę.
Pod koniec lat 90. XX wieku nastąpił kolejny zwrot w trendach światowej Iluzji polegający na prezentowaniu efektów na ulicy zwykłym przechodniom. Prekursorem tego nurtu jest David Blaine. Ta ogromna zmiana przybliżyła Iluzję zwykłym osobom i sprawiła, że stała się bardziej wiarygodna dla telewizyjnej publiczności. Nastały czasy Iluzji ulicznej (ang. Street Magic)
Na początku XXI wieku nowym trendem w świecie jest prezentowanie Iluzji związanej z niezbadanymi jak dotąd umiejętnościami ludzkiego umysłu. Mentalizm, bo to o nim właśnie mowa, stał się niesłychanie popularny za sprawą wielu wspaniałych współczesnych wykonawców takich jak Luke Jermay, Max Maven czy sam Derren Brown, który zadziwił niemal cały świat swoimi niesamowitymi programami telewizyjnymi. Spytacie zapewne, dlaczego uważam, że Mentalizm jest przyszłością iluzji? Odpowiedź jest prosta – ludzie potrzebują nowości, świeżości w tym, co oglądają. Zadajmy sobie pytanie „ile można oglądać klasyczne rewie iluzji?” lub „czy można spowodować zniknięcie czegoś jeszcze większego niż Statua Wolności lub Piramidy?”
Ludzie chcą zobaczyć coś niezwykłego, oryginalnego, czegoś na pograniczu tego, co możliwe, a co nie. Taką formą może być Mentalizm, który odwołuje się do faktu, iż do dzisiaj nie wiemy, jakie możliwości posiada nasz umysł. Pozostawia to furtkę na tworzenie efektów, które nie będą postrzegane jak kolejna magiczna sztuczka, lecz coś niesamowitego.
Tak naprawdę Mentalizm to nic innego jak dział Iluzji, gdzie wykonawca (Mentalista) wykorzystuje swoje pięć zmysłów, by stworzyć złudzenie szóstego. Szósty zmysł od lat był kojarzony z nadprzyrodzonymi zdolnościami, niewykorzystanymi mocami umysłu, czy niesamowitą intuicją. Ostatecznie powoduje to zadziwienie u widza, ponieważ nie jest to rzecz spotykana na co dzień.
Mentalizm jest specyficzną dziedziną Iluzji, która rządzi się swoimi prawami. Przede wszystkim Mentaliści w swoich prezentacjach wykorzystują przedmioty codziennego użytku, takie jak notes czy długopis i unikają kolorowych,przerysowanych, czasami wręcz tandetnych rekwizytów, które