3
William Davies bardzo dobrze opisuje tę pionierską epokę w książce The Happiness Industry (Verso, 2015).
4
John Lanchester, You are the product, „London Review of Books”, 17 sierpnia 2017.
5
Elizabeth Stinson, Stop the endless scroll. Delete social media from your phone, <www.wired.com>, 1 października 2017.
6
Adam Alter, Irresistible: The Rise of Addictive Psychology and the Business of Keeping Us Hooked, Penguin Press 2017.
7
Matt Richtel, Are teenagers replacing drugs with smartphones, „New York Times”, 13 marca 2017.
8
Potocznie tłumaczy się to tym, że pikanie telefonu wywołuje w mózgu uwolnienie dopaminy, związku chemicznego przekazującego uczucie przyjemności. Prawda jest bardziej ponura. Prawdopodobnie system obiegu dopaminy przewiduje, jak dużą przyjemność coś nam sprawi, a gdy spotyka nas zawód, odczuwamy gwałtowny spadek tej substancji. Wówczas kontynuujemy daną czynność w nadziei, że napompujemy się na nowo. Nagła podnieta wywoływana sygnałem, że ktoś napisał coś na naszej ścianie, wynika z tego, że antycypujemy treść postu. Jak sami zapewne wiecie, rzeczywistość zwykle nie dorównuje oczekiwaniom, a my grzęźniemy w błędnej pogoni za kolejnym impulsem.
9
Adam Alter, Irresistible, dz. cyt.
10
Tristan Harris, How technology is hijacking your mind – from a magician and Google design ethicist, <www.thriveglobal.com>, 18 maja 2016.
11
Robert Gehl, A history of like, <https://thenewinquiry.com>, 27 marca 2013.
12
Kathy Chan, I like this, <www.facebook.com>, 10 lutego 2009.
13
Tom Huddlestone Jnr, Sean Parker wonders what Facebook is “doing to our children’s brains”, <www.fortune.com>, 9 listopada 2017.
14
Natasha Singer, Mapping, and sharing, the consumer genome, „New York Times”, 16 czerwca 2012.
15
Najpospolitszy z nich znany jest potocznie jako „wielka piątka” i bada rozkład pięciu czynników osobowości (są nimi otwartość, sumienność, ekstrawersja, ugodowość i neurotyczność – w skrócie OCEAN, od angielskich nazw: Openness, Conscientiousness, Extraversion, Agreeableness i Neuroticism) – na podstawie odpowiedzi na standardowe pytania typu, na ile jesteś zorganizowany lub niezorganizowany.
16
Michal Kosinski, David Stillwell i Thore Graepel (2013), Private traits and attributes are predictable from digital records of human behaviour, „PNAS”, 110 (15), 5802–5805.
17
Nie ma dowodów na to, że Facebook korzysta z tych technik. (Niemniej według artykułu z „Guardiana” z maja 2017 roku australijski zespół Facebooka powiedział reklamodawcom, że umie określić, kiedy nastolatek jest zestresowany, niepewny, przybity lub zaniepokojony. Facebook odpowiedział, że nie „oferuje narzędzi pozwalających namierzać ludzi według ich stanu emocjonalnego”) [Sam Levin, Facebook told advertisers it can identify teens feeling ‘insecure’ and ‘worthless’, “Guardian”, 1 maja 2017.]
18
Dave Birch, Where are the customer’s bots?, <www.medium.com>, 30 grudnia 2017.
19
Evgeny Morozov pisze o tym obszernie w książce To Save Everything, Click Here (Allen Lane 2013).
20
Tak się składa, że dokładnie w ten sposób działał program PRISM prowadzony przez Agencję Bezpieczeństwa Narodowego USA – była to pierwsza z rewelacji ujawnionych przez sygnalistę Edwarda Snowdena.
21
Mianem Małego Brata współczesne amerykańskie media określają zwykle anonimowego obywatela, który jest świadkiem jakichś wydarzeń, rejestruje je, a materiał upublicznia, na przykład w mediach społecznościowych [przyp. tłum.].
22
An
1
Według
2
W 2017 roku 95 miliardów dolarów z całkowitego dochodu Google’a – liczył on 111 miliardów dolarów – pochodziło z reklam. Podobnie wyglądały proporcje w przypadku Facebooka, Twittera i Snapchata. Oczywiście, sami poniekąd się na to zgodziliśmy w drodze wymiany: moje dane za wasze darmowe usługi. My pozwalamy się szpiegować pewnym ludziom, oni za to udostępniają nam za darmo niezwykłą usługę. Lecz ta wymiana jest nieco jednostronna. Niemal nikt nie czyta zasad i warunków, które odhacza ptaszkiem, ponieważ są one długie i zrozumiałe jedynie dla prawnika mającego spore pojęcie o inżynierii oprogramowania oraz jeden dzień w tygodniu na zbyciu. Kilka lat temu pewna brytyjska firma posłużyła się klauzulą, na mocy której zabezpieczała sobie „prawo do nieśmiertelnej duszy klienta, teraz i na wieki” – i nikt tego nie zauważył.
3
William Davies bardzo dobrze opisuje tę pionierską epokę w książce
4
John Lanchester,
5
Elizabeth Stinson,
6
Adam Alter,
7
Matt Richtel,
8
Potocznie tłumaczy się to tym, że pikanie telefonu wywołuje w mózgu uwolnienie dopaminy, związku chemicznego przekazującego uczucie przyjemności. Prawda jest bardziej