Powstań i zabij pierwszy. Ronen Bergman. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Ronen Bergman
Издательство: OSDW Azymut
Серия:
Жанр произведения: Биографии и Мемуары
Год издания: 0
isbn: 978-83-8110-811-9
Скачать книгу
telefonicznej w sobotę 21 lipca Zamir, któremu nie udało się złapać pociągu do Lillehammer, rozkazał Harariemu rozpocząć akcję. Tego wieczoru cel i jego dziewczyna wyszli z mieszkania i pojechali autobusem do kina. Członkowie jednostki Kidon podążali za nimi w samochodach i na piechotę, ani na chwilę nie tracąc ich z oczu. Około wpół do jedenastej w nocy para wyszła z kina i wsiadła do autobusu do domu. Kiedy z niego wysiedli, w pobliżu zatrzymało się szare volvo. Wyskoczyli z niego „Saul” oraz Y., jeszcze jeden oficer operacyjny. Wyciągnęli pistolety Beretta z tłumikami, oddali do mężczyzny osiem strzałów, po czym pobiegli z powrotem do samochodu i odjechali. Zostawili za sobą kobietę, która klęczała przy mężczyźnie, krzycząc i tuląc do siebie jego zakrwawioną głowę.

      Egzekutorzy pojechali na ustalone miejsce spotkania, gdzie czekali już na nich inni członkowie grupy i Mike Harari. „Saul” zameldował, że misja zakończyła się sukcesem, ale dodał, że widzieli, jak jakaś kobieta, świadek zabójstwa, spisuje ich numery rejestracyjne.

      Harari nakazał specowi od logistyki Arbelowi zaparkować samochód w bocznej uliczce i wrzucić kluczyki do studzienki kanalizacyjnej. Potem Arbel i Gladnikoff mieli złapać pociąg do Oslo, stamtąd polecieć do Londynu, a następnie do Izraela. Inni członkowie grupy natomiast mieli odczekać kilka godzin w wynajętych mieszkaniach, po czym również uciec. Tymczasem Harari i dwaj skrytobójcy pojechali samochodem do Oslo, gdzie wsiedli na prom do Kopenhagi469.

      „Saul” i Y. opuścili Danię różnymi samolotami. Harari z kolei poleciał do Amsterdamu, pewny siebie i upojony sukcesem. Likwidacja Salama była ostatnim etapem drogi prowadzącej do fotela dyrektora Mossadu po zakończeniu kadencji Zamira470. Dopiero w Amsterdamie, oglądając telewizyjne wiadomości, zrozumiał, że doszło do katastrofy.

      Człowiek, którego Izraelczycy zabili w Lillehammer, nie był Alim Hasanem Salamą, lecz Ahmedem Bouchikim, Marokańczykiem pracującym jako kelner i sprzątacz na pływalni471. Jego żona Torill była w siódmym miesiącu ciąży. Oto, jak opisała wydarzenia, w których uczestniczyła:

      Nagle mój mąż upadł. Nie wiedziałam, co się stało, dopóki nie zobaczyłam dwóch mężczyzn. Stali jakieś trzy, cztery metry od nas, po obu stronach samochodu. Jeden po stronie kierowcy, drugi – pasażera. Strzelali z pistoletów. Upadłam na ziemię. Byłam pewna, że mnie też zabiją i wkrótce będę już martwa. Jednak po chwili usłyszałam trzask drzwi auta. Odjechali. Mój mąż nie krzyczał. […] Wstałam i pobiegłam najszybciej, jak mogłam, do najbliższego domu. Poprosiłam o wezwanie karetki i policji. Kiedy wróciłam do męża, otaczali go już ludzie próbujący mu pomóc. Przyjechała karetka i pojechałam z mężem do szpitala. Tam powiedzieli mi, że nie żyje472.

      Szef Mossadu Zamir próbował zlekceważyć rozmiary katastrofy. „Żaden z nas nie ma daru podejmowania jedynie słusznych decyzji. Złe rozpoznanie celu nie jest porażką. Jest błędem”. Częścią winy obarczył ofiarę: „Zachowywał się w sposób, który naszym ludziom wydawał się podejrzany. Kręcił się po całym mieście, nie wiadomo, w jakim celu. Być może rozprowadzał narkotyki”473.

      Meiri nie uczestniczył w akcji, ponieważ dzień wcześniej zerwał wiązadła i Harari odesłał go do Izraela. Z jego wersji wydarzeń wynika, że Bouchiki spotkał się ze znanym bojownikiem Fatahu Kemalem Benamenem. Upierał się, że z tego powodu operację uznać należy za sukces. „Wkurza mnie, że uważa się ją za porażkę – stwierdził. – Co za różnica, czy zabiliśmy mordercę numer jeden, czy numer dwa?”.

      Problem w tym, że Bouchiki w ogóle nie był mordercą. W rzeczywistości nie miał żadnych związków z terroryzmem, a akcja w Lillehammer zmieniła się w zamordowanie niewinnego pracownika pływalni.

      Poważne problemy jednostki Kidon dopiero miały się rozpocząć474. Jak wspominał „Saul”, przed atakiem Dan Arbel kupił kran i i kilka innych rzeczy do domu, który budował w Izraelu, po czym włożył je do bagażnika szarego volvo – tego samego, które później Harari kazał mu porzucić, ponieważ kobieta świadek zabójstwa spisała jego numery rejestracyjne. Tyle że Arbelowi nie chciało się dźwigać ciężkich zakupów, więc nie wyjął ich z auta i pojechał nim z Gladnikoff na lotnisko w Oslo.

      W wypożyczalni samochodów na lotnisku czekali już na nich policjanci475. Arbel szybko zaczął sypać podczas przesłuchania z powodu swojej klaustrofobii. „Dopiero po operacji – wspominał «Saul» – dowiedzieliśmy się z akt Arbela o jego strachu przed zamkniętymi pomieszczeniami i o tym, jak bardzo się bał złapania i przesłuchiwań. To było niesłychanie nieprofesjonalne ze strony Kejsarii. Facet pisze szczery raport i nikt go nie czyta. Gdyby go przeczytali, zostałby natychmiast zwolniony z pracy operacyjnej”476.

      Arbel powiedział policji, gdzie znaleźć Awrahama Gehmera i Sylvię Rafael, a przeszukanie w ich kryjówce doprowadziło do schwytania jeszcze dwóch innych funkcjonariuszy. Norwegowie zrozumieli, że mają do czynienia z operacją selektywnej eliminacji, za którą stoi Mossad. Znalezione u zatrzymanych dokumenty (które mieli zniszczyć po przeczytaniu) ujawniały kryjówki, współpracowników, kanały łączności i metody operacyjne w całej Europie. Materiały te pomogły również włoskim i francuskim służbom poprowadzić śledztwa w sprawach operacji selektywnej eliminacji przeprowadzonych w ich krajach477.

      Sześcioro zatrzymanych postawiono przed sądem, a sprawa trafiła na czołówki gazet i wywołała niemałe zamieszanie w Izraelu. Szczególnie zawstydzający był fakt, że Arbel wydał wszystko, nawet numer telefonu do siedziby Mossadu w Tel Awiwie. Izraelczycy nie wzięli na siebie odpowiedzialności za śmierć Bouchikiego, ale zapewnili obronę i inną pomoc aresztowanym478. Sąd uznał, że to Mossad stoi za zabójstwem. Pięcioro z sześciorga funkcjonariuszy uznano za winnych i skazano na kary więzienia od roku do pięciu i pół roku, jednak na mocy porozumienia między rządami Izraela i Norwegii wszyscy wyszli na wolność po odbyciu krótkiej kary479. W ojczyźnie witano ich jak bohaterów.

      Harari i Zamir kontynuowali działalność, jednak to właśnie ta porażka prawdopodobnie kosztowała Harariego stanowisko szefa Mossadu. „Akcja w Lillehamer była klęską od początku do końca, od osób śledzących cel do wykonawców i od Mossadu do państwa Izrael – powiedział w rozmowie ze mną weteran Kejsarii Moti Kfir. – Jakimś cudem ci, którzy tak naprawdę odpowiadali za to, co się stało, wyszli z tego bez szwanku”480.

      Ten cud zawdzięczano Goldzie Meir, największej zwolenniczce Mossadu. Harari twierdził, że on i Zamir wzięli na siebie odpowiedzialność za fiasko misji. „Zaproponowaliśmy naszą natychmiastową rezygnację. Golda jednak nie chciała o tym słyszeć. Powiedziała, że mamy ważne rzeczy do zrobienia, że nas potrzebuje i musimy zostać”. Kilka tygodni później, kiedy Harari usiłował wydostać swoich ludzi z więzienia, pani premier zaprosiła go do swojego skromnego mieszkania na północy Tel Awiwu i, jak twierdził, „zaparzyła mi herbatę w kuchni i próbowała dodać otuchy”481.

      Mimo to katastrofa w Lillehammer sprawiła, że Kejsaria zaczęła działać rozważniej. 4 września Harari dowodził szeroko zakrojoną akcją Kejsarii i Keszetu w Rzymie, polegającą na wytropieniu oddziału Czarnego Września kierowanego przez Amina al-Hindiego, kolejną osobę z listy jedenastu, które Izraelczycy


<p>469</p>

Zostawili auto w garażu luksusowego duńskiego hotelu, gdzie stało przez trzy lata, zanim parkingowy zorientował się, że coś jest nie tak, i odstawił je do wypożyczalni.

<p>470</p>

Rozmowy z Hararim (29 marca 2014) i „Saulem” (lipiec 2011). Y. nie zgodził się na propozycję rozmowy przekazaną mu przez krewnego, byłego dowódcę Sił Powietrznych Izraela, 20 marca 2017.

<p>471</p>

Bouchiki był bratem Chico Bouchikiego, współzałożyciela zespołu Gypsy Kings. Rozmowa z Ulim Weidenbachem, 26 lutego 2017.

<p>472</p>

Mosze Zonder, Byłam pewna, że mnie też zabiją, „Maariw”, 13 września 1995.

<p>473</p>

Jarin Kimor, Sealed Lips, Channel 1, 20 września 2014.

<p>474</p>

Rozmowy z „Saulem” (lipiec 2011) i Hararim (23 marca 2014).

<p>475</p>

W aktach norweskiej policji znaleźć można trochę inną wersję zatrzymania Arbela, przypisującą zasługi działaniom operacyjnym policji, a nie przekazaniu im przez świadka zabójstwa numerów rejestracyjnych samochodu. Tak czy owak, skutki tej akcji były dla Mossadu katastrofą. Jossi Melman, Akta akcji w Lillehammer ujawnione, „Maariw”, 2 lipca 2013.

<p>476</p>

W reakcji na słowa „Saula” Harari oświadczył: „Do Lillehammer nie mieliśmy pojęcia, że [Arbel] cierpi na klaustrofobię. We wszystkich poprzednich misjach znakomicie się sprawdzał”. Pytanie brzmi, czy powinni to sprawdzić. Kiedy zadałem to pytanie Harariemu, zareagował dosyć sarkastycznie: „Bądźmy poważni, dobrze? Powiedzmy, że jest pan naszym człowiekiem w Norwegii, na końcu świata, tuż przy biegunie północnym, i nie zna pan języka ani alfabetu. Nie umie pan rozszyfrować nazw ulic ani tabliczek na drzwiach, nie wie, o czym piszą w gazetach, a co może mieć związek z pana misją. Moi świetnie wyszkoleni ludzie nie znali języka, więc wysłałem tam nienajlepiej wyszkolonych albo takich dopiero w trakcie szkolenia, ale za to znających norweski, bo musiałem tam mieć kogoś, kto będzie robił za tłumacza”. Rozmowa z Hararim, 23 marca 2014.

<p>477</p>

Wiele wątpliwości dotyczących udziału szefów Kejsarii w sprawie Lillehammer i surową krytykę ich działań można znaleźć w anonimowym liście napisanym przez jednego z podkomendnych Harariego w kwietniu 2014 roku. Zawiera on dotąd nieujawnione informacje i znajduje się w archiwum autora.

<p>478</p>

Dopiero w połowie lat dziewięćdziesiątych Izraelczycy postanowili wziąć odpowiedzialnośc za to zabójstwo, po sprawie sądowej wytoczonej Harariemu i Zamirowi w Norwegii. Państwo Izrael wypłaciło Torill Larsen Bouchiki i jej dwudziestodwuletniej córce Malice dwieście osiemdziesiąt trzy tysiące dolarów, a synowi Bouchikiego z pierwszego małżeństwa, Jamalowi Terje Rutgersenowi – sto osiemnaście tysięcy dolarów. Israelis to Compensate Family of Slain Waiter, „New York Times”, 28 stycznia 1996.

<p>479</p>

Dyplomatyczne zabiegi Izraela zostały dokładnie opisane w: Palmor, Sprawa Lillehammer (raport urzędnika izraelskiego MSZ koordynującego te działania).

<p>480</p>

Rozmowa z Kfirem, 9 czerwca 2011.

<p>481</p>

Rozmowa z Hararim, 23 marca 2014.