Людвік спрабаваў угаварыць Карольцю, каб засталася ўнаначкі, але тая адмовілася: баліць галава ды і ў школу заўтра. Дырэктар гэткі строгі – крый бог спазніцца.
– Як хочаце, панна Карольця. – Людвік падсадзіў госцю ў вазок, вярнуўся да жонкі на ганак.
– Дзе Фларыян? – спытала яна абыякава. – Спіць, ці што?
– У лямус, мусіць, пайшоў,– адказаў ён.
– Ну і няхай. – Пелагея махнула рукой, шырока, на ўвесь рот, пазяхнула.
Яна спаўзла з ложка, хіснулася следам замужам. Людвік азірнуўся, няпэўна пераступіў з нагі на нагу, зрабіў крок назад. Ягоны шырокі, акаймаваны зверху шапкаю чарнявых валасоў твар раптам павузеў, выцягнуўся, ператварыўся ў Фларыянаў. «Я тут». – Фларыян дастаў з рукава мапу, разгарнуў перад Пелагеінымі вачыма. Яна схапіла мапу абедзвюма рукамі, узялася хукаць на літары. Літары зліліся ў адно, бязладнаю гурмою паплылі да Любашынага ложка. Любаша прыкрыла твар рукамі, стараючыся абараніцца ад неспадзяванае навалы, штосілы закрычала. Фларыян абхапіў голаў далонямі, быццам не маючы моцы чуць гэты крык, выскачыў з пакоя…
Яна прачнулася ад паху гарэлага. «Ці не дзеўкі што ўчмурылі?» – падумала і хіснулася ў роспачы ў кухню.
У кухні ўсё было як след.
Пелагея прыгледзелася: гарам несла з акна. Дым пэйсамі слаўся ўсцяж сцяны, атульваў шыбіну, урываўся ў пакой праз расчыненую фортку.
– Уставай, гарыць нешта, – тузанула яна Людвіка і выскачыла на ганак.
Гарэў дальні, амаль нябачны ад фасада рог лямуса.
Людвік, босы, у адным споднім, выскачыў на двор следам за Пелагеяй.
– Чэлядзь будзі! – загадала яна. – У дзежках вада… Калі не хопіць, – хай яшчэ прывязуць.
Але вады хапіла: бэлькі не паспелі як след угарэцца.
Ды толькі агоралі полымя, як загарэлася зноў – у другім канцы будынка.
Пелагея кінулася туды.
Фларыян, паўголы, з ускудлачанымі валасамі, стаяў скрай галерэйкі і тыцкаў абматанаю пакуллем палкай у пазы сцяны.
Яна выхапіла палку з ягоных рук, моцна выцяла хлопца па спіне. Ён войкнуў, схапіўся далонямі за парэнчы, вухнуў на падлогу. І тут жа зноў падхапіўся. Напружыўся так, што ажно зрабілася чырвонаю шыя, выкруціў з перагародкі перакладзіну, замахнуўся ёю на Пелагею. Туфілін Павэлак з фурманам схапілі яго ззаду за плечы, прыгнулі долу. Але ён зноў вырваўся, адбіваючыся ад мужчын кулакамі, сігануў уніз.
Дагналі яго ля курціны. І пакуль валтузіліся на пожні, Пелагея прынесла з лямуса вяроўку, сяк-так злаўчылася, звязала ёю ногі зламысніка.
– Зачыніце ў капцільні, там хутка працверазее, – загадала Павэлаку і, звяртаючыся да мужа, абурана дадала: – І каб нагі заўтра ягонай у маёнтку не было!
Яна вызірнула ў акно, стараючыся не спэцкаць рукі аб пафарбаваныя напярэдадні, да прыезду гасцей, налічнікі, счакала, пакуль Людвік падыдзе бліжэй.
– Ну што? – спытала знарок абыякавым голасам, як толькі ён узышоў на ганак. – Завёз?
Людвік моўчкі хітнуў