Ахова здзівілася і выйшла. Я здзівіўся яшчэ больш.
– Прабачце, калі ласка! – пачаў я.
– Можаце не прасіць прабачэння! Я ўсё разумею. На Вашым месцы я, напэўна, учыніў бы што-небудзь яшчэ весялейшае. Калі пабаю аднакурснікам – не павераць. Раскажыце лепш, як у вас справы?
Я спачатку засумняваўся, ці трэба дзяліцца асабістым з былым студэнтам, а потым расказаў тое-сёе з жыцця. Пра працу, дысертацыю, крыху пра чэк.
– Зразумела! А ці ажаніліся вы? – невядома з якой нагоды перабіў мяне дырэктар банка.
– Ды не… А павінен быў? – іранічна перапытаў я.
– На чацвёртым курсе я з сяброўкай, маёй цяперашняй жонкай, паспрачаўся, што вы ніколі не ажэніцеся. Але яна запярэчыла. Сказала, што існуе нешта, што мужчыны звычайна не бачаць. Дык, значыцца, я пакуль што выйграю спрэчку.
– А як у Вас справы? – наважыўся я перавесці гаворку і паказаць сябе прыстойным.
– Ды добра! Бачыце, працую ў лепшым банку дырэктарам, жонка, дзеці.
– А што з першай адукацыяй? – чамусьці спытаў я.
– Праўда, прыйшлося закінуць розную там літаратурную працу. Бывае, калі-нікалі пачытваю штосьці… Не болей.
– Шкада, я ўспомніў Вас, вашыя пісьмовыя работы мне падабаліся, але адкрыта хваліць – не мая звычка, – з сумам сказаў я амаль праўду. Святаполк замаўчаў. Прайшло некалькі хвілін задуменнай цішыні.
– Добра! – нарэшце вымавіў ён. – Я па старой памяці хачу пайсці вам насустрач. Ёсць прапанова, якая задаволіць і вас, і нас. Мы даём Вам 10 000 умоўных адзінак і гаворым грамадскасці, што вы знайшлі сапраўдны чэк.
– Але ж гэта не сапраўдны чэк.
– Па нашай інфармацыі, сапраўднага чэка няма, – сказаў Святаполк. – Проста ўсім надакучыў ажыятаж. За дзень да нас прыходзіць па сто чалавек з чэкамі. Людзі думаюць не пра працу, а пра тое, каб выйграць латарэю ў жыцця. А шчаслівага білета няма. Яны менш глядзяць тэлеперадачы, менш лазяць па сусветным сеціве, менш ходзяць па магазінах. Але тыя ж людзі бягуць у бібліятэку ды гартаюць кнігі. Гэта адмоўна ўплывае на наш горад.
Спакуса была вялікай. Але я пераканаў сябе не рабіць паспешлівых крокаў. Тым больш інфармацыя Святаполка магла быць недакладнай. Або, яшчэ лепш, ён мог мяне падмануць. Такое здараецца і праз меншыя сумы. Таму я вырашыў пацягнуць час. І, скажам так, «праверыць першакрыніцы».
– Дзякуй за прапанову! Але я не магу так адразу згадзіцца, не па-навуковаму гэта. Дазвольце, калі ласка, усё ўзважыць. Колькі ў мяне ёсць часу?
Спадар дырэктар быў крыху збіты з панталыку такой маёй прапановай, аднак незадаволена сказаў:
– У Вас ёсць адзін дзень! Калі вы не прыйдзеце, мы знойдзем іншага «пераможцу», – і незадаволена кінуў: – Ды і што тут правяраць!
– Як што? – не вытрываў я. – А раптам Вы мяне падманулі. На чэку электронны подпіс, таму хто яго сапраўдны ўласнік, мне невядома. Чаму я павінен проста паверыць Вашым словам?
– Тады схадзіце