– А што ўзамен? – Бяскоўскі зухавата круціў у руках малаток, як гусар – кінжал.
– Я магу дапамагаць вам лячыць пацыентаў. Толькі не калечыць! Лекі рыхтаваць… – глуха прамовіў Лёднік. Дэ Вард зрабіў выгляд, што задумаўся.
– Дарагі месье Барталам’ю! Людзі, якім пашанцавала займець розум, талент і смеласць, самі выбіраюць, ці яны ваўкарэзы, што пасвяць статак, ці баранчыкі, якіх гаспадар можа стрыгчы ці зарэзаць. Вы сталі на бок баранчыкаў і выбралі сабе лёс раба. Альбо вы адзін з нас – альбо адзін з іх!
Дэ Вард паказаў рукой, знізанай пярсцёнкамі, на Гарганцюа.
– Я – не адзін з вас, – цвёрда прамовіў Лёднік. – Я моцна памыліўся, лічачы, што вы шчыра апякуецеся навукай. І рабіць аперацыі на мозгу больш не буду. Але даводзіць мяне да стану гэтага небаракі, – кіўнуў ён у бок нерухомага волата, – вам няма ніякай карысці.
Дэ Вард варухнуў густымі бровамі.
– Сапраўды, нішчыць такі розум і ўменні, як у вас, марнатраўства. Разумных рабоў варта добра карміць і прыстасоўваць да справы.
Барон прайшоўся вакол Лёдніка, аглядаючы, як купец – тавар.
– Расказвалі мне, як некалькі год таму нейкі містэр Айсман, хударлявы, чарнавалосы ды спрытны, выйграў турнір у Лонданскім байцоўскім клубе і на выручаныя грошы выкупіў таемную лабараторыю доктара Дзі… А яе мог знайсці толькі майстар, які адладзіць створаны доктарам Дзі механічны аўтамат у выглядзе лялькі. Пасля містара Айсмана расшуквалі за забойства ягонай каханкі лэдзі Кларэнс, а ён бясследна знік. А шкада, нам якраз дужа патрэбны добры механік, адладзіць старажытны механізм. Але, магчыма, Айсман і Лёднік – не такія ўжо розныя людзі…
Вось гад, здзекуецца – ведае дакладна, што Лёднік і быў тым Айсманам, і сапраўды адрамантаваў ляльку па імені Пандора, атрыманую ў спадчыну ад вялікага гетмана Міхала Казіміра Рыбанькі… Вось толькі лэдзі Кларэнс забілі зусім іншыя людзі… І ці не тыя, ад каго ў паскудніка дэ Варда гэтыя звесткі? І ці не прысутнічае Пранціш у якасці міжвольнага памагатага пры тым, як зашчоўкваецца хітра і доўга ладжаная пастка на адмысловага, але надта натурыстага майстра, лекара ды знаўцы навук таемных Баўтрамея Лёдніка? Барон не хаваў задавальнення:
– Што ж, месье Лёднік, не хочаце заставацца на баку гаспадароў – калі ласка, у рабы! Напішаце жонцы ліст, што адпраўляецеся заўтра на Яву… Шэвалье дэ Перэс, пацвердзіце пасля гэта.
Чарнявы шчуплы пан у вялізным парыку – галава як дзьмухавец – коратка пакланіўся. Пранціш успомніў, што нейкі доктар Перэс сапраўды мусіў раніцай адплываць у экспедыцыю.
– Вы знікнеце для ўсяго свету. Страціце імя і аблічча. Мы будзем называць вас… Як?
– Ды ён да Скарамуша падобны! –