İndi Sonka özü də şübhələnmədən yenə onun sirrinə toxunmuşdu: “Ehtiyatlı olun, yatıb yuxuya qalarsınız, işi bada verərsiniz!” Mitya ətrafa nəzər saldı. Onun qarşısındakı küknarlıq başdan-başa tünd-yaşıl rəngdə idi, gün işığında az qala qara görünürdü, səma da onun zirvələrində xüsusilə gözəl lacivərd rəngə boyanmışdı. Cökə, ağcaqayın ağaclarının, qarağacın tər yarpaqları hər tərəfə yayılan gün işığına qərq olmuşdu; bu yaşıllıq bütün bağda ürəkaçan, qəşəng bir talvar əmələ gətirmişdi; otlara, cığırlara, talalara əlvan kölgəliklər və parlaq ləkələr yaymışdı; bu talvar altında ağaran isti və ətirli rəng elə bil çini idi; günəşin onu da yarıb keçdiyi yerdə parlayır, işıq saçırdı. Mitya qeyri-iradi gülümsəyib Sonkadan soruşdu:
− Mən hansı işi bada verə bilərəm? Bədbəxtlik də elə orasındadır ki, mənim heç bir işim yoxdur.
Ona şən və qaba cavab verən Sonka qışqıra-qışqıra:
− Heç olmasa, danışmayın, and içməyin, onsuz da inanaram! − dedi. Mityanın sevgi əhvalatı olmamasına Sonkanın yenə inanmaması ona ləzzət verirdi; qız birdən yenə bağıraraq sarı rəngli qaşqa dananı yanından qovmağa çalışdı; dana küknarlıqdan astaca çıxıb daldan Sonkaya yanaşmış və onun çit donunun büzməsini çeynəməyə başlamışdı.
− Ay səni zəhrimara qalasan! Bu da Allahın bizə göndərdiyi oğul!
Nə demək lazım olduğunu bilməyən, amma söhbəti davam etdirmək istəyən Mitya dedi:
− Doğrudurmu ki, sənə elçi göndəriblərmiş? Deyirlər, oğlan gözəldir, varlıdır, amma sən istəməyibsən, atanın sözünə baxmırsan…
Bu sözdən bir az xoşlanan Sonka cəsarətlə cavab verdi:
− Varlıdır, amma sarsaqdır, başı tez dumanlanır. Bəlkə, mənim ayrı gözaltım var…
İşinə ara verməyən ciddi və dinməz Qlaşka başını buladı, yavaşdan dedi:
− Yamanca çərənləyirsən, ay qız, dağdan-dərədən dəm vurursan! Sən burada ağlına gələn yalanı danışırsan, amma kəndə söz yayılır.
Sonka qışqırdı:
− Kəs səsini, qaqqıldama! − dedi. − Bəlkə, mən qarğa deyiləm, darğayam!
Mitya soruşdu:
− Bəs sənin başqa gözaltın, fikrindən keçən kimdir?
Sonka dedi:
− Gözləyin ki, gözaltımı sizə deyəcəyəm! Odur ey, sizin çoban babanıza vurulmuşam. Onu görəndə bütün bədənim od tutub yanır! − O, yəqin, iyirmiyaşlı Paraşaya işarə edərək – Paraşanı kənddə artıq qarımış qız hesab edirdilər – öcəşkənliklə dedi: − Mən daim qoca atları sizinkindən pis sürmürəm. − Sonra da beli qəflətən atıb sanki ağazadəyə gizlincə vurulduğu üçün müəyyən dərəcə ixtiyarı olduğuna görə cəsarətlə yerdə oturdu. Köhnə, qısaboğaz qaba çəkmələr və ala yun corablar geydiyi ayaqlarını uzadaraq azca aralayıb əllərini aciz halda yanına saldı.
Sonka gülə-gülə qışqırdı:
− Of, heç nə eləməmişəm, amma yorulmuşam! Çəkmələrim yırtıqdır, − deyib çox uca səslə oxumağa başladı:
Çəkmələrim yamaqlı,
Corablarım yağlıdı.
Sonra yenə gülərək qışqırdı:
− Gedək mənimlə daxmaya dincələk, mən hər şeyə razıyam!
Bu gülüş Mityaya sirayət etdi. O çəkinə-çəkinə gülümsəyərək budaqdan yerə atıldı, Sonkaya yanaşaraq uzanıb başını onun dizləri üstünə qoydu. Sonka onun başını itələdi, Mitya yenə qoydu; o, son günlər xeyli oxuduğu şeirləri yenə xatırladı:
Qızılgül, sevgi gülü
Geyib qızıl donunu,
Səhər şehinə batıb,
Dürlü sevgi aləmi,
Sirli sevgi aləmi
Qarşımda ocaq çatıb.
Mityanın başını qaldırıb kənara çəkmək istəyən Sonka artıq səmimi olaraq qorxub qışqırdı:
− Mənə toxunmayın! Yoxsa elə qışqıraram ki, meşənin bütün canavarları ulamağa başlayar! Məndə sizin üçün heç nə yoxdur, alışdısa da, söndü.
Mitya gözlərini yumub dinmirdi. Yarpaqların, budaqların və armud ağacı çiçəklərinin arasından keçən günəş şüaları onun sifətində qızğın ləkələr əmələ gətirir, üzünü qıcıqlandırırdı. Sonka onun qara cod saçlarını mehribanlıqla və acıqlı-acıqlı pırtlaşdırıb: “Lap at saçıdır!” – deyə qışqıraraq papağı ilə Mityanın gözlərini örtdü. Mitya peysərinin altında Sonkanın qıçlarını hiss edirdi, – dünyada ən dəhşətli olan qadın qıçlarını! – Peysəri ilə onun qarnına toxunurdu, qızın çit yubkası ilə donunun qoxusunu duyurdu, bütün bunlar çiçəklənən bağla və Katya ilə qarışırdı; uzaqlarda və yaxında bülbüllərin cəh-cəhi, saysız-hesabsız arıların ara vermədən mürgülü xoş vızıltısı, ürəkaçan isti hava və hətta kürəyinin altında torpağı sadəcə olaraq duymaq ona əzab verir, nəsə fövqəlbəşəri bir səadət arzusu yaratmaqla qəlbini sızıldadırdı. Birdən küknarlıqda nəsə xışıldadı, kim isə şaqraq və kinli-kinli qəhqəhə çəkdi, sonra da boğuq səs eşidildi: “Ku-ku! Ku-ku”; – həm də bu elə dəhşətli, elə qabarıq, elə yaxında və o qədər aydın idi ki, nə olur-olsun, bu fövqəlbəşəri səadətin təxirsiz olaraq Katya tərəfindən təmin edilməsi arzu və tələbi Mityanın bütün varlığına elə hakim kəsildi ki, o, coşqunluqla dik qalxıb iri addımlarla uzaqlaşdı, onun bu hərəkəti Sonkanı heyrətə saldı.
Küknarlıqda onun lap başı üzərində qəflətən bu dərəcədə dəhşətli aydınlıqla eşidilən və sanki bütün bu bahar aləminin sinəsini yarmış olan bu boğuq səsin sədaları altında coşqun səadət arzulayarkən birdən dərk etdi ki, məktub gəlməyəcək və gələ də bilməz, yəqin, Moskvada nəsə baş verib, yaxud da indilərdə baş verəcəkdir, o məhv olmuşdur, işi bitmişdir!
Evdə