Jessie parkeer die kar onder ’n boom wat sy “ons boom” noem. Een ander voertuig staan op die rand van die skaduwee. “Die Schoonraads,” sê Jessie, “hulle mag maar.”
“Lyk na ’n goeie opkoms,” sê Oupa. “Hoop Ollie het onthou om die bolugte oop te maak.”
“Dis nog vroeg, my man,” paai Ouma.
“Of dit vroeg is of laat, die kerk raak benoud as dit vol is.”
Oupa was lank koster en hy kan nie vrede maak met meneer Olwage wat oorgeneem het, “alles laat verwaarloos en nie behoorlik toesig hou oor die skoonmaker en die tuinier nie.” In die ou dae het hy self die gras gesny.
Jessie sluit die kar en gooi die sleutels in haar handsak. Jenny en Riekie staan soos twee poppies, te oulik, en staar na die kerktoring.
Janine trek hul kleertjies reg. “Soet wees!”
Haar woorde is skaars koud, toe val Riekie se teddie. Sy sak af om hom op te tel, Jenny skop na ’n graspol, skep sand en tref haar sussie in die gesig. Dié sit ’n keel op asof sy vermoor word. Janine tel haar op en troos. Nie dat dit veel help nie.
Ouma Leen haal ’n sakdoek uit en vee traantjies af. “Seker sand in die ogies en dit brand. Kom nou, Ouma se kind, dis nie doodsake nie.” Ouma troos tevergeefs.
Intussen stry Jenny met Jessie. “Is nie ek nie!”
“Hoekom skop jy dan?”
“Hy’t my gebyt.”
“Hier’s rooimiere,” sê Oupa, “staan syntoe.”
“Hulle byt!” Jenny stamp haar voetjies en Jessie paai.
“Kalmeer,” sê Ouma. “Die hele wêreld kyk vir ons.”
“Weer Ollie wat nie gif gespuit het nie.” Oupa grawe ’n stukkie peperment uit sy binnesak. Dit lyk of hy dit vir Jenny wil gee, maar hy sit dit in sy eie mond.
Riekie druk haar gesiggie teen Janine se nek. Langs haar krulkop verby sien sy die Kowalski’s. Bennie het ’n donkerblou broek en ’n wit hemp aan, ’n geel das met kolle. Sy baadjie, wat hy aan sy vinger gehaak het, hang oor sy skouer.
Uncle Abie lyk asof hy in sy pak geslaap het.
Aunty Anny is gedrapeer asof sy ’n tuinparty by die koningin se paleis gaan bywoon. “Wie huil so, tog nie my dogtertjie nie?”
Riekie bedaar onmiddellik. Sy lig haar kop en soek snikkend na waar die liewe stem vandaan kom.
Aunty Anny steek haar hande uit. “Kom na jou aunty toe, dan vertel jy my. Wat het hulle vir jou gemaak?”
“’n Ongelukkie.”
“Geval?” Aunty Anny neem Riekie by Janine oor asof sy haar van mishandeling wil red.
“Sand in die ogies.”
“Hoe op aarde?”
“Per ongeluk. Geseënde Kersfees, aunty Anny.”
“Vir jou ook, Janine.”
“Geseënde Kersfees, en hoe gaan dit vandag?” groet uncle Abie.
Bennie staan nader. “Geseënde Kersfees, ouma Leen, oupa Koen.”
Oupa en Ouma steek hand uit, Jessie en Jenny word ook plegtig gegroet.
En toe doen Bennie dit. Hy sit sy arms om Janine en druk haar teen hom vas, nie asof hy haar gelukwens nie, asof hy haar troos. Jy moenie, wil sy sê, maar al wat uitkom, is: “Dankie, Bennie.”
Terwyl sy haar van hom losmaak, sien sy mense wat gaan staan, in hul rigting beduie en dan by ’n groep aansluit. Wie is hulle? Sy wil nie weet nie. Bennie is besig om sy baadjie aan te trek. Die kraag is ingevou, haar hande jeuk om dit reg te trek. Riekie het blykbaar vergeet dat haar oë netnou gebrand het, sy smelt in haar aunty Anny se arms. Jenny hou Pink Panther in die lug op, uncle Abie groet hom ook met die hand. Toe moet almal sy voorbeeld volg. Tot Janine se verligting sien Jessie ook Bennie se kraag.
“Jou kraag,” beduie sy.
Hy bloos en pluk sy baadjie reg. Die kerkklok lui en Oupa raak haastig. Op pad kry hulle vir Bakkies en Tienke.
“Geseënde Kersfees,” wens hulle mekaar toe.
“Kom kuier,” nooi Tienke. “Ons woon nog waar die Bakkers al die jare gewoon het.”
“Tienke is ook nou een van ons Bakkers.” Bakkies vee sweetdruppels van sy slape af.
“Ons gesels, dan vertel jy my alles.” Tienke bedoel dit seker goed, maar sy is wat Janine betref, glad nie diskreet nie.
Jenny skop weer sand op. “Jy gaan die kerk se matte vuiltrap,” paai Oupa.
Hy vat haar hand, maar Jenny ruk los en huppel vooruit, Pink Panther se stert al slepend agterna. By die kerktrap keer ’n lang skraal vrou in ’n rooi rok haar voor, praat vriendelik, gee aandag aan Pink Panther en wen eensklaps die kind se vertroue. Langs haar wag haar man geduldig, hy is grys van kop tot tone.
“Geert en Yvonne Maasdorp,” sê Bennie.
Sy was Janine se graaddrieonderwyseres wat nou vir haar man, die begrafnisondernemer, werk. Janine wens sy kan omdraai, na die kar toe terugstap en daar bly sit totdat die diens verby is. Sal al haar ou onderwysers haar vandag inwag en met vrae bestook?
Yvonne glimlag. “Jy het die pragtigste dogtertjie. Hoe gaan dit met jou?”
“Goed, dankie,” sê Janine. Sy wag vir die volgende persoonlike opmerking. En siedaar!
“Ek is so jammer vir jou en jou ou dogtertjie. Goed julle het ontsnap. Tannie Leen, julle is seker bly sy is terug?”
“Baie bly en dankbaar,” sê Ouma. “Geseënde Kersfees vir jou en Geert.”
Geert groet formeel en genadiglik kan hulle aanstap.
Mevrou Olwage deel afkondigings uit, haar hare is nog glansend swart, sekerlik nie van nature nie. Sy kyk Janine met jammeroë aan. “Ag, jou arme ding, hoe is dit dan dat die ongeluk jou agtervolg? Eers jou ouers, nou jou man. As Ollie dit darem sou waag …”
Janine voel Jenny se handjie in hare. Sou sy iets verstaan van wat gesê word?
“Geseënde Kersfees, mevrou Olwage.”
“En is dit die dogtertjie?”
“Een van hulle.” Janine beduie na aunty Anny en Riekie.
“O, daar’s twéétjies!”
“Jenny en Riekie, by aunty Anny.”
“Pragtig. Amper ’n tweeling. So jammer om te hoor … van die pa. Is dit waar?”
Janine het nie meer woorde nie. Bennie vat die kerkblaadjie namens haar en du haar vooruit. Hy kies ’n middelbank en wag tot almal sit voordat hy plaasneem. Op dié manier gebeur dit dat Janine op die een punt van die bank sit, hy op die ander punt, die res tussen hulle. Toe Janine haar hoof buig om te bid besef sy dat Bennie stap vir stap die leiding neem.
5
Getrou aan die Kerstradisie is die kerk vandag tot barstens toe vol. Nie net die dorpsmense nie, familie, vriende en ander kuiergaste is ook teenwoordig. Miskien verbeel sy haar, maar vir Janine voel dit asof almal na hulle kyk, mekaar in die ribbes pomp, oë rol en saggies praat. Jenny, wat nie ’n kerk met ’n binnekant soos hierdie een ken nie, leun agteroor: blou oë wawyd oop, linkerarm styf om Pink Panther.
Sonlig sif deur die oosvensters, gooi gekleurde blokke teen die oorkantste muur. Die hout van die kunstig gekerfde preekstoel glim soos ougoud. Links en regs van die preekstoel pryk reuserangskikkings: krismisrose tussen jong palmtakkies, krisante en swaardlelies. Gerda Schoonraad? Is dit sy wat die blomme versorg het, of Marta Koster?
Juffrou