Voor sononder kom Untombinde en die meisies by die poel aan. Hulle loop nou stadig. Versigtig. Hulle kyk om hulle rond. Dit is regtigwaar die mooiste plek wat hulle al ooit gesien het. Die lug hier is heerlik koel. Die water blink asof die son self daaruit skyn. Groen plante omring die poel en bosse blomme hang teen die kranse af.
Warm geloop, haal die meisies hul koper arm- en nekbande af. Hulle trek hul klere ook uit en spring in die poel se water. Hul vrolike stemme eggo teen die vertes. Hulle plas en speel totdat hulle moeg is.
Hoekom is die mense dan so bang vir die plek? wonder Untombinde nog. Toe hoor sy een van die meisies benoud roep: “Waar is ons klere?”
“Ons arm- en nekbande is ook weg!” roep nog een toe sy uit die poel klim.
Die deurmekaar stemme warrel al om Untombinde. Sy sien haar klere is ook weg.
“Wat gaan ons doen?” roep een van die meisies.
“Wie het dit gevat?” vra nog een.
“Daar is niemand anders as ons hier nie.”
Skielik daal ’n bo-aardse stilte om hulle neer. En dan sê een: “Dis die monster wat in die poel bly. Hy het ons goed gevat.”
Die meisies begin gil van vrees. Waar is hy? Waar is die monster? En kan daar werklik iets lelik bly op so ’n mooi plek?
“Ons moet vir hom sê ons is jammer ons het sy blyplek onteer,” roep ’n benoude stem. Een-een begin die meisies om verskoning vra. En een-een kom hulle klere, arm- en nekbande terug.
Maar Untombinde trek haar skouers trots terug. “Ek is ’n prinses. Mooier as enigeen van julle. Ek vra vir niemand om verskoning nie!”
Meteens is daar ’n onaardse gerammel. Die water van die poel begin borrel. Donkerte val oor die rotswande, die plante, die water. Voëls vlieg verskrik op en verdwyn.
Die meisies gryp mekaar vas. Vrees brand in hulle oë.
En dan styg iets uit die water. Dis ’n kop oortrek met alge en wiere, oë wat woedend blits en ’n oop, honger bek.
Voor Untombinde kan keer, skiet die monster se hand na haar toe uit. Dit gryp haar vas, so styf, so styf dat sy nie eens kan beweeg nie. En voor sy kan gil, stop die monster haar in sy mond en sluk haar in.
Die koning is op sy knieë toe hy die nuus hoor. “Ek het geweet ek moes haar nie laat gaan nie. My prinses! My mooiste prinses!” Dae lank huil hy oor Untombinde. En toe besluit hy: Ek sal wraak neem.
“Kry my sterkste krygers! Almal van hulle!” beveel hy. “Stuur hulle na die poel toe. Maak daardie monster dood.” Met skerpgemaakte spiese swerm die soldate oor die vlaktes. Hulle voete dreun dat jy hulle van ver af kan hoor.
By die poel begin die water weer borrel. Mis rol oor die klippe. Blomme vou hul kelke toe. Donker sak neer . . . en die glimmende oë van die monster verskyn bo die water.
Die krygers kom skaars by die poel aan toe die bloedbad begin. Een na die ander vreet die monster hulle op. Hulle is magteloos teen sy vreeslike krag.
En toe alles weer stil is, staan net die monster daar by die poel. Om hom lê die oorblyfsels van die krygers. Maar die monster het nog nie genoeg gehad nie. Woedend blaas hy deur sy neus. Sy oë blits. “Hoekom los hierdie mense my nie in vrede nie?” grom hy. “Ek sal hulle almal van kant maak!” Hy gee die eerste tree. Sy maag is swaar van al die mense wat hy verorber het, maar dit pla hom nie. Hy sukkel voort, reguit na die kraal van die koning. So ver as wat hy loop, eet hy alles wat voorkom. Mense, honde, beeste.
Sy maag word swaarder en swaarder, maar hy loop verder. Teen die tyd dat hy voor die koning staan, kan die monster skaars beweeg.
“Dis jy!” roep die koning toe hy in die monster se wrede oë kyk. “Jy het my dogter se lewe geneem.”
Die monster grom een keer hard. Die grond bewe onder die koning se voete, maar hy staan sterk. Hy lig sy ken dapper. En in sy hande blits daar nou ’n assegaai. Hy tree vorentoe. Die monster wil keer, maar te laat . . . die lem kerf hom oop – van sy keel tot by sy maag. En meteens bondel ’n klomp lywe na buite.
Untombinde en die krygers lê eers net daar in die stof. Toe begin hulle stadig beweeg . . . weg van die dooie monster af.
Opmerking: In Untombinde se verhaal is die monster se naam “Isikqukqumadevu”. Dit word nie genoem in die verhaal nie om lees te vergemaklik.
Woordverklarings
alge – waterplant
assegaai – Zoeloe-spies
onteer – beroof van eer; skend
oorblyfsels – reste, dit wat oorgebly het
teëkom – ontmoet
vasbeslote – jy het ’n vaste besluit geneem; jy gaan nie jou besluit verander nie
wiere – waterplant
Beantwoord die volgende vrae in julle groepe:
1.Wie is die hoofkarakter in hierdie verhaal? Gee bewyse.
2.Hoekom wil Untombinde se pa haar nie na die poel toe laat gaan nie?
3.Wat gebeur met Untombinde?
4.Hoe voel die koning toe hy hoor van sy dogter se dood?
5.Werk die koning se plan om wraak te neem? Motiveer jou antwoord.
6.Watter bekende sprokie eindig amper soos hierdie verhaal?
7.Watter les kan jy leer uit die verhaal?
Woordeloos
Fanie Viljoen
’n Maanligstraal val deur die venster van die biblioteek. Dun. Silwer. Al die boeke is netjies weggepak. Elkeen staan op sy regte plek, geruisloos in hul rakke. Niemand fluister die woorde wat binne-in hulle lê nie. Die tafels in die naslaanafdeling is leeg, die stoele ingeskuif. Die rekenaars is afgeskakel. Daar is geen voetstappe, geen stempels, geen deure wat oopgaan, geen stemme nie. Net stilte.
Dan . . . ’n sagte plofgeluid!
Iets beweeg.
’n Hand skuif oor ’n rak. Die maanlig verf die vingers silwer.
Dit skuif verder oor die rak.
In die donker blink ’n oog. Daar is net een kolletjie wit in die swart spieël-oog. Die oog knip nie. Dit kyk net. Nuuskierig kantel die kop kant toe. Die kop is te groot vir die klein lyf. Die oë is te groot vir die kop. Twee dun splete vorm die neus. ’n Klein, skewe spleet is die mond. Hy het nie lippe nie. Sy mond maak effens oop. Dis swart binnekant, sonder tande.
’n Aardige geluid ontsnap uit die vreemdeling se keel. Dalk kom dit diep uit sy maer borskas.
“Oei-oui.”
Die vreemdeling gee ’n versigtige tree. Hy kyk om hom rond. Luister. Hy loer om ’n rak. Niemand weet hy is daar nie.
As hy kon frons, sou sy voorkop nou seker in plooie wegvou. Maar sy kopvel span snaarstyf oor sy harde skedel.
“Oei-oui,” maak hy weer.
Sy kop draai weer na die boeke langs hom toe. Sy dun vingers vat versigtig aan die rugkante. Hulle gly oor die name van die boeke. En dan verdwyn die letters. Stil-stil. Asof die vreemdeling se vingers hulle opslurp. Wegtoor.
“Oei-oui.”
Hy kyk na sy vingerpunte. Die letters sit nie aan sy vingers vas nie. Hulle is nou in sy kop. Weggebêre, diep binne-in sy donker brein.
Sy mond gaan eers oop, dan toe. Hy vee oor die ander boeke se rugkante. Hulle letters verdwyn nou ook. ’n Rilling trek soms deur die