Joubert verwonder hom aan die manier waarop die man tegelykertyd kan praat en glimlag.
“Maar ek weet nie of dit genoeg gaan wees om jou te red nie. Jy sien, kaptein, dit is die nuwe Suid-Afrika dié. Ons moet almal ons kant bring. Reg of weg. Daar is mense van die agtergeblewe gemeenskappe wat opgehef moet word. Ook in die Polisie. Ons kan nie om sentimentele redes dooie hout in offisiersposte hê nie. Verstaan jy?”
Joubert knik.
“Dan is daar die kwessie van my aanstelling. Die druk is groot. Nie net op my nie – op die nuwe regering. Almal sit en wag vir die foute. Die blankes wil tog so graag hê die swart regering moet foute maak dat hulle kan sê: Ons het mos gesê.”
De Wit leun vorentoe. Die glimlag verbreed.
“Hier by my gaan daar geen foute wees nie, kaptein. Verstaan ons mekaar?”
“Ja, kolonel.”
“Jy’s reg of jy’s weg.”
“Ja, kolonel.”
“Vra jou af, kaptein: Is jy ’n wenner? Dan sal jy altyd welkom wees hier. Vra jou af.”
“Ja, kolonel.”
De Wit sug diep, glimlag en al.
“Jou eerste mediese ondersoek is môremiddag om 14:00. En dan ’n laaste dingetjie: die Mag gebruik van vanjaar af twee kliniese sielkundiges vir lede wat dit nodig het. Ek het jou lêer verwys. Hulle sal laat weet. Dalk môre al. Sterkte vir die dag, kaptein.”
Vier
Premier Bank het vyf en sewentig jaar gelede as ’n bougenootskap ontstaan, maar dié soort finansiële instelling het uit die mode geraak.
Vandag bied dit steeds hoofsaaklik huislenings, maar sy kliënte kan nou ook wurg aan oortrokke geriewe en huurkope aangaan. En Premier is uiteraard lid van die ABSA-groep.
Vir die gewone kliënt is daar Robynplan, die ligpers-en-grys tjekboek met die afbeelding van ’n rooi edelgesteente daarop. Dié met ’n hoër inkomste en meer skuld kwalifiseer vir Smaragplan – en ’n groen steen. Maar dit waarna Premier wil hê al sy kliënte moet streef, is Diamantplan.
Susan Ploos van Amstel sien die aantreklike man met die goueraambril, die blonde hare, die diep sonbrand en die staalgrys snyerspak na haar tellerpunt aangestap kom en weet dit is ’n Diamantplan-kliënt.
Susan is mollig, vier en dertig jaar oud, met drie .kinders smiddae by die bewaarskool en ’n man wat saans in die motorhuis aan sy 1962-Anglia werskaf. Wanneer die blonde man glimlag, voel sy jonk. Sy tande is spierwit en perfek gevorm. Sy gesig is fyn, maar sterk. Hy lyk soos ’n filmster. ’n Veertigjarige filmster.
“Middag, meneer, waarmee help ons?” glimlag Susan op haar beste terug.
“Haai,” sê hy en sy stem is diep en ryk. “Ek het gehoor dié tak se tellers is die mooiste in die Kaap. En nou sien ek dit ís so.”
Susan bloos en slaan haar oë af. Sy geniet elke oomblik.
“Hartlam, wil jy my nie ’n groot guns doen nie?”
Susan kyk weer op. Wil hy nie maar ’n onwelvoeglike voorstel doen nie? “Sekerlik, meneer. Enigiets.”
“O, dit is gevaarlike woorde daardie, hartlam,” sê hy en sy stem is swaar gelaai met betekenis. Susan giggel en bloos dieper.
“Maar ek sal dit laat tot ’n volgende keer. Wil jy nie een van daardie lekker groot banksakke vir ons kry en dit vol groot note – vyftigs en hoër – maak nie? Ek het ’n groot ou rewolwer hier onder my baadjie …”
Hy trek die lapel van sy grys baadjie effens weg. Susan sien die kolf van ’n vuurwapen.
“… en ek wil dit nie gebruik nie. Maar jy lyk na ’n meisie wat mooi en slim is. As jy my vinnig help, is ek weg voor enigiets leliks kan gebeur.” Sy stem bly rustig, ’n geselstrant.
Susan soek na die glimlag wat gaan sê hy maak ’n grap. Dit kom nie. “Jy is ernstig.”
“Inderdaad, my hartlam.”
“Hygend hert.”
“Nee, hartlam, groot note.”
Susan se hande begin bewe. Sy onthou haar opleiding. Die noodknoppie is op die vloer. Trap dit. Haar bene is lam. Haar hande werk meganies om die seilsakkie uit te haal. Sy trek haar geldlaai oop en begin die note inpak. Trap dit.
“Jou parfuum ruik heerlik. Wat is dit?” vra hy met sy mooi stem.
“Royal Secret,” sê sy en bloos, ondanks die omstandighede. Haar vyftigs is op. Sy gee die sakkie vir hom aan. Trap dit.
“Jy is ’n ster. Baie dankie. Sê vir jou man hy moet jou mooi oppas. lemand kan jou dalk nog steel.” Hy glimlag breed, neem die sakkie en stap uit. Toe hy deur die glasdeur gaan, druk Susan Ploos van Amstel die alarmknoppie met haar toon raak.
“Dit kan ’n pruik wees, maar ons sal ’n identikit laat saamstel,” sê Mat Joubert aan die drie verslaggewers. Hy ondersoek die Premier-roof, want sy mannekrag is versprei tussen die Bo-Kaap, waar ’n bergie in ’n brandspiritus-waas ’n vriend aan die brand gesteek het, Brackenfell, die toneel van ’n haelgeweerroof op ’n viswinkel, en Mitchells Plain, waar ’n dertienjarige meisie deur veertien bendelede verkrag is.
“Net R7 000. Dit moet ’n amateur wees,” sê die verslaggeefster van The Argus en suig aan haar balpuntpen. Joubert sê niks. Met die media is dit beter so. Hy kyk deur die glasdeur van die bestuurder se kantoor, na waar Susan Ploos van Amstel haar storie opgewonde aan nog kliënte vertel.
“Die Hartlam-rower. Kan ’n lekker storie word. Dink jy hy sal weer roof, kaptein?” vra Die Burger se man. Joubert haal sy skouers op.
Dan het hulle nie meer vrae nie. Die koerantmense verskoon hulle. Joubert groet en gaan sit weer. Die identikit-mense is op pad.
Hy ry met die diensvoertuig, ’n blou Sierra, omdat hy op bystand is. Op pad huis toe stop hy by die tweedehandse boekwinkel in Koebergweg. Billy Wolfaardt wag hom by die deur in.
“Hi, captain. How’s the murder business?”
“Nog dieselfde, Billy.”
“Daar het twee Ben Bova’s ingekom. Maar ek dink jy het hulle al.” Joubert stap na die rak met wetenskapsfiksie.
“En ’n nuwe William Gibson.”
Joubert se vinger loop teen die rugkante van die boeke af. Billy Wolfaardt draai om en stap na die kasregister by die deur. Hy weet die kaptein is nie ’n groot geselser nie.
Joubert kyk na die Bova’s, plaas hulle terug op die rak, neem die Gibson en betaal daarvoor. Hy groet en ry. Op pad huis toe koop hy Kentucky-hoender.
Daar is ’n koevert onder sy voordeur ingestoot. Hy dra dit saam met die hoender en die slapbandboek kombuis toe.
Die koevert het ’n blomskets in ligte pastelkleure daarop. Hy sit die ander bagasie neer, haal ’n mes uit die laai en skeur die koevert oop. Die inhoud is ’n gevoude enkelvel met dieselfde blompatroon. Dit ruik soet, bekend. ’n Parfuum. Hy vou dit oop. Die handskrif is vroulik en indrukwekkend, met groot krulle op en af. Hy lees:
Die warm kombers
van my donker genot
is die knus karos vir jou hotnotsgot.
Lipvlam
en tongvuur
en sweet van jou lyf
jy moet hom diep in my nesoond indryf.
Soos ’n kers vir ’n mot
trek my lawavulkaan
die smeulende lus van jou brandyster aan.
Dit