Anton Rupert: 'n lewensverhaal. Ebbe Dommisse

gehad het – “waar jy dit nie kon waag om jou toebroodjies in die laai te sit nie. Die volgende oggend was dit weg, want daar was so baie rotte”, volgens Rupert.

      Albei is gespanne, want as jare lange vriende weet hulle wat op die spel is. Dit word later kwart oor elf, maar die teleksboodskap of telegram van Sanlam kom nie deur nie. Om halftwaalf tel Hurter die telefoon op om die teleksdame te roep. “Anton, ek gaan nou die teleks deurstuur om te sê die geld is daar,” sê hy.

      Maar Rupert gooi wal; hy besef dat Volkskas, in daardie stadium nie ’n groot bank nie, geruïneer kon word as die transaksie skeefloop. Hy druk Hurter se hand vas: “Mnr. Hurter, ek ken jou van 1941 af, ons kom ’n lang pad saam. Jy was rekenmeester by Volkskas in Johannesburg, en jy is nou hoofbestuurder. Ek het destyds aan dr. Stals en Oupa Kriel gesê: ‘Hier is julle volgende hoofbestuurder.’ Maar ek gaan nie dat jy jou hele toekoms waag om my te help en Rembrandt vandag te help nie.”

      Die minute tik verby. Om tien voor twaalf kom die bevestigende berig uiteindelik deur, en om twaalfuur arriveer die geld in Londen.

      Sanlam kon homself op die skouer klop: “So het Sanlam ’n Suid-Afrikaanse maatskappy gehelp op sy eerste tree om ’n wêreldmaatskappy te word.”

      Rupert was weer eens deur die nouste van nou gapings. Filosofies spreek hy hom daaroor uit: “As jy weet watter probleme vir jou voorlê, begin jy nooit nie!”

      Jare daarna toe hy gevra word of hy ooit deelneem aan Lotto, die amptelik goed­gekeurde gelukspel waaraan miljoene hoopvolle Suid-Afrikaners elke week deel­neem, antwoord hy glimlaggend: “Nee, ek het genoeg groot waagstukke in my lewe aangegaan!’

      Hy voeg by dat dit statisties gesproke eintlik beter is om, as jy aan Sater­dag­aand se Lotto wil deelneem, nooit reeds die Maandag tevore ’n kaartjie te koop nie, maar te wag tot Saterdag – want die kanse dat jy voor die Saterdagtrekking sal doodgaan, is baie beter as om die gelukpot te wen!

      Met die aangaan van die lenings waarmee hy sy uitbreidende sakeryk finansier, begin hy ook ’n gebruik volg wat mettertyd groot dividende afwerp. Wan­neer hy geld vir uitbreidings en so meer nodig het, vra hy gewoonlik meer as wat hy nodig het – en dan dra hy sorg dat hy die lening vóór die bestemde tyd aflos. Oor baie jare het sy groep sodoende ’n benydenswaardige reputasie van kredietwaardigheid opgebou.

      Eensklaps was daar vanweë die nuwe ontwikkelings met Rothmans heelwat werk in die buiteland, aangesien 29 tabakwinkels daar verkoop moes word.

      Rupert se jongste broer Koos, senior dosent in die regte aan die Universiteit van die Vrystaat in Bloemfontein, sluit hom in Januarie 1954 by die groep aan. Sy eerste taak is om te kyk na die afhandeling van kontrakte. As koördineerder, eers gestasioneer in Londen en daarna in New York, word hy kort daarna die Rem­brandt Groep se eerste buitelandse verteenwoordiger. Onder sy leiding word 27 van die 29 tabakwinkels van Rothmans verkoop, en dit lewer ’n welkome in­komste. Net die winkels in Pall Mall en die Burlington Arcade word behou.

      Rupert is adamant dat sy twee broers, Jan en Koos, van sy lojaalste en hardwerkendste ondersteuners was. Een van hul deugde is, in sy woorde, dat “hulle nie skaam was om ’n karton sigarette op hul skouers te sit om dit te gaan ver­koop nie”. Saam met hom lees hulle altyd ook al die jaarstate en kontrakte voordat dit gedruk word.

      Toewyding en lojaliteit is inderdaad die soort onderskeidende kenmerke wat die trek na die buiteland moontlik gemaak en ’n nuwe fase inlui vir Rembrandt en Rupert, wat deur ouer werknemers “Meneer A.E.” genoem is om hom van sy broers, “Meneer J.P.” en “Meneer J.A.”, te onderskei. Van sy werknemers fluister soms goedig: die A.E. staan vir “All and Everything”.

      Spoedig sou hy een uit vyf dae op vliegtuie deurbring, soos sy seun Johann dit ook later sou doen.