“Sal ons hoor wat gebeur het … Ás dit ooit gebeur?” vra Flip.
Hy verafgod doktor Serfontein wat soveel vir hom gedoen het, en geen straf is volgens hom te kwaai vir iemand wat die hoof nie ordentlik behandel nie.
“Ons sal dit in die koerante lees,” sê Fanie seker van sy saak.
“Kyk, hier kom die uitverkorenes!” sê Bertrand.
Vanjaar se prefekte was lank besig by die koshuis en kom nou eers by die kuile aan. Almal is stewige kêrels, danksy al die sport waaraan hulle hier op Keurboslaan deelneem.
Die jonger seuns kyk hulle met respek aan terwyl hulle verbyloop: Piet Kannemeyer, Rools Lategan, Meyer Bruwer, Hannes Nolte, Hektor Strydom, Paul Kreft en Gerard Bornmann.
Almal wonder hoe Bornmann as hoofseun gaan vaar. Sy broer wat ’n paar jaar gelede ook hoofseun was, het hom buitengewoon goed van hierdie taak gekwyt. Gerard het miskien nie so ’n sterk persoonlikheid nie, maar hy is pligsgetrou en slim, en onder sy leiding behoort dinge glad te verloop.
“Swem julle kêrels dan nie?” vra hy vir Geer-hulle.
“Een van die dae!”
“Spring nou in, of gaan trek aan. Die windjie raak koud. Ons wil die jaar nie met verkoues begin nie. Dan verwaarloos julle weer julle sport.” Hy bly staan om te sien of hulle na hom luister.
Die seuns doen dit maar.
Toe hulle later weer warm aangetrek is, kom hulle saam by die koshuisgebou uit. Die bendelede is nooit ver van mekaar af nie. ’n Mens weet nooit wanneer jy hulp nodig kry nie.
Bertrand gaan sit met sy trekklavier op die trap wat na die groot voordeur lei, en speel deuntjies terwyl die ander saam fluit of neurie. Hy het met die hoof se hulp ’n goeie dansorkes gestig en die skool is trots daarop. Baie van die lede speel ook in die simfonie-orkes wat die bejaarde meneer Beunk met soveel geesdrif lei.
“Kyk!” sê Flip skielik. “Daar kom Tessa, en dit lyk of sy begrafnis toe gaan.”
Tessa groet almal, vaag en afgetrokke, en stap stadig en bedruk verby.
In plaas van haar gewone seunsagtige klere, dra sy nou ’n netjiese rokkie en haar hare is gevleg.
Bertrand glimlag geamuseerd. Hy geniet haar toneelspel.
Hy loop met trekklavier en al na haar toe. “Wat nou?”
“Moenie met my praat nie,” sê sy. “Ek mag nooit meer iets met julle te doen hê nie.”
“Hoekom nie?” vra Geer.
“Oom Roelof sê ek mag nie meer met seuns speel of seunsklere dra nie. Ek gaan miskien kosskool toe gestuur word. As straf omdat ek teen daai nare Gawie Jonker geboks het en die ander seuns hom uitgelag het …”
“Watter Gawie Jonker is dit?” vra Geer.
“Die mense met die groot plaas anderkant die dorp se seun,” vertel Bezuidenhout. “Hy’s so bederf, dit maak ’n mens siek. My oom en tannie wat daar naby bly, is bang as hy met hulle seuns kom speel, want hulle wil hom in stukkies opkerf.”
“Hy moet baie simpel wees om teen ’n meisie te boks – ja, ek weet ons eie kleintjies boks teen Tess, maar dis anders – en dan ook nog by sy ma te gaan tjank. Het hy nie ’n pa wat hom kan foeter nie?” vra Geer.
“Ja. Tannie Helen sê hy is gaaf, maar hy is baie weg met verkiesings en goed, en hy dink Gawie is maar so omdat hy nog klein is,” sê Tessa.
“Toemaar, ons staan by jou,” sê Bertrand. “Ek sal ’n plan maak, al weet ek nog nie wat nie. Die Jonkers gaan jammer wees hieroor!”
2
DIE TOETS
Meneer Nieuwenhuis stap stadig met die gang langs tussen die slaapkamers deur; sy eerste aand op skool. Meneer Serfontein het hom aangeraai om voorlopig sy oë oop te hou, en sy mond so ver moontlik toe. Die nuweling is bly ’n ervare kollega soos die hoof se broer kan hom as koshuisonderwyser touwys maak.
Sover lyk alles in orde. Fanie bly uit sy broer se pad. Hy voel effens ongemaklik met sy ouer broer op die personeel, maar ignoreer sy vriende wat hom daaroor terg.
Die heel kleintjies se slaapsaal word deur mevrou Mostert versorg. Nadat meneer Nieuwenhuis haar ontmoet het, is hy nie bang hulle sal moeite gee nie. Maar hy ken natuurlik nog nie Keurboslaan se leerlinge nie.
Een van die kamerdeure is oop en hy bly staan om in te kyk. Daar is agt beddens in hierdie wit-en-groen vertrek waarin seuns van verskillende ouderdomme woon. Twee lyk klein genoeg om nog in die babasaal te wees. Klein Oosthuizen sit regop in die bed en lyk baie trots op sy verhoogde status.
’n Ander outjie lyk minder tevrede met die lewe. Sy hande is styf om sy knieë gevou en sy oë knip byna nie.
Al die seuns, groot en klein, kyk ernstig op toe die nuwe onderwyser inkom.
“Wat is jou naam?” vra hy vir die grootste een.
“Geer, meneer.”
“O.” So dís die leier van sy boetie se bende waarvan die gesin elke vakansie hoor. “Is jy die prefek in hierdie kamer?”
“Nee, meneer. Dis Bruwer. Hy kom later die ligte afskakel.”
“En wat is jou naam?” vra die onderwyser vir die seuntjie wat so gespanne lyk.
“Dewald Thiessen … meneer,” kom dit huiwerig.
“Jy en jou maat hier is seker nuut in dié kamer.”
“Ja, meneer,” sê Oosthuizen opgewek. “Dis ons eerste kwartaal as senior juniors.”
Meneer Nieuwenhuis glimlag en stap uit.
Ná ’n gesellige aand in die personeelkamer waar almal, selfs die stil adjunkhoof, meneer Holst, moeite doen om hom tuis te laat voel, gaan meneer Nieuwenhuis na sy kamer. Hy wens homself weer eens geluk met sy nuwe betrekking in hierdie wonderlike plek waar sulke aangename mense woon.
Sy kamer is stylvol en gemaklik ingerig; hy voel of hy in ’n hotel bly. Hier sal hy in sy vrye tyd, veral saans, ongehinderd kan studeer.
Nieuwenhuis haal die laaste paar goed uit sy tas.
’n Geluid buite sy deur laat hom vassteek.
Hy stap soontoe en maak die deur oop.
’n Wit figuurtjie vlug by die gang af. Meneer Nieuwenhuis volg hom, maar by die draai in die gang sien hy niemand nie. Hoekom het die rondloper voor sy deur kom raas?
Nieuwenhuis is die enigste onderwyser wat in die gebou slaap. Meneer Adolf Serfontein het hom tot elfuur met koshuisdiens gehelp, maar is daarna huis toe om deur te loop omdat sy vrou so lank alleen was sonder enige beskerming, behalwe die huishulp wat sy van die Kaap af saamgebring het toe Adolf hom deur sy broer laat ompraat het … en ’n duisend ander verwyte.
Wel, hoe nou? Wou iemand hê die nuwe onderwyser moet uit sy kamer kom, en indien wel, hoekom? Hy weet dis ’n gekskeerdery. Die seuns gaan hom volgens sy reaksie hierop beoordeel. Hy moenie kwaad word nie, want wanneer jy jou selfbeheersing verloor, praat jy op ’n manier wat later spottend nageboots sal word. Fanie het hom al baie daarvan vertel.
Daar klink nou van alle kante af geluide op. ’n Hele paar seuns is duidelik nie meer in hulle kamers nie.
Toe hy nag sê, het meneer Serfontein vir hom ’n bos sleutels gegee. Een is die loper vir die boonste verdieping. Iemand mag dalk ’n badkamer sluit – al word dit belet – en daarbinne flou word. Baie dinge kan gebeur.
Meneer Nieuwenhuis se gesig kry ’n uitdrukking wat nie baie van sy boetie s’n verskil nie.
Hy gaan haastig terug na sy kamer.
Hier besef hy dadelik hy is nie alleen nie.
Hy