“Helen is nie in haar kamer nie,” sê Krynauw wat agter hom by die trap opgekom het. “Sy is ondertoe om Josef se tienuur-bottel reg te kry.”
“O dankie.” Hy gaan by die kamer in.
Toe sy vrou met die warm bottel inkom, staan hy effens oor die wiegie gebuk. Hy hoor haar sykamerjas ritsel en kom haastig regop.
Sy bedwing ’n glimlag. “Soek jy my?” vra sy.
“Ja. Daar is weer klagtes oor Tessa.”
Sy het die baba intussen opgetel en sit hom so skielik in haar man se arms dat hy nie kan padgee nie.
“Hou jou seun vir ’n oomblik vas en maak hom wakker sodat ek vir hom sy kos kan gee.”
Die hoof is ongemaklik, maar doen sy bes.
“Jy is baie goed met die baba,” sê sy vrou. “Ek moet jou meer vra om te help.”
Sy praat soos altyd skertsend met hom, maar haar groen oë het ’n sagte uitdrukking. “Wat het Tessa nou weer aangevang?” vra sy.
“Sy het ’n gek van mevrou Jonker se seun gemaak.”
“Het die ma jou gebel?”
“Ja.”
“Weet jy sy en Coralie is groot vriende?”
“Dit verbaas my nie.”
Die hoof dink nie baie van sy broer Adolf se vrou nie. Sy het haar eie dogtertjie so te sê weggegooi, bloot omdat Tessa nie ’n seun is nie. Toe doktor Serfontein die meisie wou aanneem, het sy dit net so toegelaat en ’n paar maande later ’n veertienjarige seun aangeneem. Coralie hou ewe min van haar swaer. Hy het haar man immers omgepraat om hier te kom skoolhou … by hierdie skool wat sy “the last jumping-off place” noem. Sy weier volstrek om Afrikaans te praat.
Mevrou Serfontein paai haar man nou. “Coralie se selfsug is haar grootste vyand. Dit maak dat niemand van haar hou nie. Maar sy’t baie verbeter vandat sy vir Tonie het. Hy is ’n liewe kind.”
“Ek is nie so seker dis goed vir die seun nie, maar hopelik het sy nie ’n slegte invloed op hom nie. Adolf is gans te sag met Coralie.”
“Hy is lief vir haar. Ek verstaan dit nie, maar so is dit.”
“’n Mens moet selfs jou eie vrou nie meer as jou eer liefhê nie.”
Helen kyk stip na hom terwyl sy die kind neem. In die diepte van haar groen oë lees die hoof haar wete dat selfs hy eenkeer baie op die spel sou geplaas het vir die liefde van die Russiese sangeres wat verkies het om met sy vriend, die pianis Arthur Spaulding, te trou. Die vrou se dood het hom geestelik geknak, maar hy het hier op Keurboslaan herstel, danksy ’n hegte vriendskap met die skool se vorige eienaar, meneer Schoonbee. Daarna het doktor Serfontein die nou beroemde skool opgebou.
Die hoof bloos nie, want dis nie sy geaardheid nie, maar die spiere in sy ken word styf.
Sy vrou glimlag skielik en laat haar hand vir ’n oomblik op sy skouer rus. Hy neem dit en druk dit teen sy lippe. “Ek is jou meer as dankbaarheid verskuldig,” sê hy.
Die hoof gaan uit om nog ’n lang skof aan sy nuwe roman te werk. Die feit dat sy peetpa vir hom ’n fortuin nagelaat het, keer nie dat hy hard werk nie. Skryf is in elk geval nie vir hom werk nie. Dis sy passie.
Meneer Nieuwenhuis kom eers laataand terug by die huis. Hy het soveel om vir sy ouers te vertel dat hulle byna die hele nag deur gesels. Nadat hy opgewonde alles van die kosskool en pragtige omgewing vertel het, is hulle net so gelukkig soos hy.
“Dis wonderlik dat oom Hennie vir Fanie betaal om daar skool te gaan,” sê sy pa. “Ek wens ons kon dit vir jou gedoen het, Herman. Maar die oom was altyd geheg aan Fanie.”
“Ek was baie gelukkig hier by die huis,” troos die jong onderwyser.
Sy ouers glimlag waarderend.
“Wel, ek sal nou seker vir Fanie moet vertel.”
“Hy sal baie soet wees met jou daar … Ek weet dit,” sê mevrou Nieuwenhuis met ’n optimisme wat totaal ongegrond is.
Meneer Nieuwenhuis vertel die nuus die volgende oggend vir sy boetie. Hulle is in sy kamer waar hy van sy goed begin inpak. Fanie sit op die bed en swaai sy lang, dun bene heen en weer.
Sy sproetgesig onder die ligte hare is buitengewoon ernstig.
“Jy kom na ons toe … Dit kan nie wees nie,” sê Fanie.
“Hoekom nie? Jy’s verniet bang ek sal hier by die huis op jou kom klik.”
“Ek’s nie bang daarvoor nie, man.”
Sy broer verstaan die gedagte agter die bot antwoord.
“So jy was daar toe niemand my wou sê waar jy is nie. Wat dink jy van doktor? Was hy vriendelik met jou?” vra Fanie.
“Baie. Maar hy maak ’n mens op jou senuwees sonder om dit te bedoel, net die manier hoe hy daar aan tafel sit en na alles en almal luister, maar skaars ’n woord sê. Krynauw is baie tuis daar. Hy’s ’n gawe ou. Hy en Helen het doktor geterg omdat die filmster, Robert Markham, niks van hom wil weet nie, en hy’t ewe koel en kalm gebly.”
“Wat? Wat het Robert Markham met doktor te doen?”
“Onthou jy hulle’t laas week in die koerant gesê Markham gaan volgende maand in lewende lywe daar wees wanneer sy nuwe fliek vrygestel word?”
“Natuurlik onthou ek.”
“Wel, Krynauw vertel my later daai man en doktor het in Engeland saam gestudeer, maar toe die Serfonteins laas in Amerika was en doktor weer vir Markham wou sien, het sy agent botweg geweier. Hy besef seker nie wie en wat doktor nou is nie, al dog ek byna die hele Amerika weet hy’t die Maxim-fortuin geërf.”
Fanie se oë blits. “En daai vent wil hiernatoe kom!” sê hy vererg. Hy spring op en loop deur toe.
“Waarheen gaan jy?”
“Nêrens.”
Fanie loop in sy ou sweetpakbroek en gelapte hemp met sy hande in sy sakke straataf. Wat sal die hoof sê as hy een van sy leerlinge só sien? Wat sal hy sê van die kinders saam met wie Fanie die res van die oggend deurbring?
Hulle is die taaiste seuns in die minder gegoede buurt wat aan die Nieuwenhuise se voorstad grens. Hulle ken Fanie as ’n seun wat meer beskaafd as hulle is, maar hom nie beter hou nie. Hy gee dikwels vir hulle van sy lekkers, en selfs van sy sakgeld. Die seuns kry hom jammer dat hy in so ’n deftige, bekende kosskool is. ’n Mens kry glo slae daar. As ’n onderwyser hier dit waag, sal die seuns se pa’s en ouer broers die skool stormloop!
Toe Fanie hulle vandag vra om iets vir hom te doen en belowe om hulle daarvoor te betaal sodra hy sy verjaardaggeld kry, stem hulle in. Hulle weet hy sal woordhou.
Die res van die oggend werk almal aan ’n plan van aksie.
Die vakansie is vinnig verby en ná die uitpakkery op skool hardloop al die seuns na die waterkuile. Fanie roep sy spesiale vriende op die rotse bymekaar. Hy vertel vir hulle wat hy gehoor het, en hoe die kastig beroemde meneer Markham op sy plek gesit gaan word.
Die hele bende is hier: Bertrand Spaulding met sy silwerblonde hare en vonkelende, spottende oë; Flip Venter, ’n gesonde seun met bruin oë en ’n snaakse neus; Neels Pieterse; Dollie Combrink; Snyman wat verwag om met respek behandel te word omdat sy suster Annabelle met die hoof se broer dokter Martin Serfontein getroud is; die slaperige Koos Krige; die stil, groot Wentzel Elsenach met sy rooibruin hare; Tonie Wilke, die aangenome weeskind; Geer, ’n skraal sestienjarige met dromerige blou oë wat jare lank reeds die bende se leier is; Breda; Bezuidenhout en nog ’n hele paar. Die bendelede verskil heelwat in ouderdom, maar nie wat deursettingsvermoë betref nie.
“Jammer ons