55
w Palermo (…) kiedy bomby neapolitańskie zaczęły pękać nad miastem – podczas powstania na Sycylii w maju 1860, kiedy Garibaldi z tysiącem ochotników wkroczył do Palermo, które wkrótce otoczyły wojska królewskie, ostrzeliwujące miasto z dział z lądu i morza. [przypis edytorski]
56
bitwa nad rzeką Volturno (1 października 1860) – stoczona w płn. Kampanii pomiędzy ochotniczymi oddziałami Garibaldiego a neapolitańską armią Królestwa Obojga Sycylii, zakończona zwycięstwem garibaldczyków. [przypis edytorski]
57
kondotier – najemny żołnierz. [przypis edytorski]
58
purytanizm (z łac. puritas: czystość) – ruch religijno-społeczny dążący w XVI–XVII w. do zwiększenia czystości doktrynalnej Kościoła anglikańskiego oraz propagujący surowe zasady moralne i obyczaje; przen.: rygorystyczność, surowość zasad moralnych. [przypis edytorski]
59
terribilità (wł.) – włoska nazwa używana na określenie poruszającej siły wyrazu dzieł Michała Anioła; siła dramatyczna. [przypis edytorski]
60
excellentissimo señor (hiszp.) – dosł.: najświetniejszy pan; Jego Ekscelencja; tytuł używany w jęz. hiszp. wobec głów państwa i innych wysokich rangą osobistości. [przypis edytorski]
61
caballero (daw. hiszp.) – kawaler, szlachcic. [przypis edytorski]
62
blancos (hiszp.) – biali; określenie konserwatystów w Ameryce Płd. [przypis edytorski]
63
lichtuga – rodzaj małej barki o płaskim dnie przeznaczonej do przewożenia ładunku i pasażerów ze statku na ląd i odwrotnie. [przypis edytorski]
64
diligencia (hiszp.) – dyliżans. [przypis edytorski]
65
commandancia (hiszp.) – komendantura, siedziba dowódcy wojskowego. [przypis edytorski]
66
guerilla (hiszp.) – partyzantka. [przypis edytorski]
67
hidalgo (hiszp.) – szlachcic. [przypis edytorski]
68
factotum (łac.) – osoba zaufana, spełniająca usługi wszelkiego rodzaju. [przypis edytorski]
69
Bolivar, Simón (1783–1830) – polityk i dowódca wojskowy, przywódca walk o wyzwolenie Ameryki Południowej spod władzy Hiszpanów, dążył do stworzenia federacji wszystkich państw byłej hiszpańskiej Ameryki; czczony jako rewolucjonista i wyzwoliciel. [przypis edytorski]
70
bitwa pod Carabobo (24 czerwca 1821) – starcie zbrojne podczas wojen niepodległościowych w Ameryce Łacińskiej pomiędzy siłami powstańczymi Simona Bolivara a armią hiszpańską gen. Morillo, zakończone zwycięstwem powstańców; wśród sił Bolivara znajdował się batalion ochotników z tzw. legionu angielskiego, jak nazywano walczące po stronie powstańców oddziały weteranów brytyjskich z wojen napoleońskich i wojny brytyjsko-amerykańskiej (1812). [przypis edytorski]
71
Federacja Wielkiej Kolumbii – republika federacyjna w płn.-zach. części Ameryki Płd., utworzona na kongresie w Angosturze w Wenezueli, istniejąca w l. 1819–1831; obejmowała terytoria obecnej Kolumbii (wraz z Panamą), Wenezueli i Ekwadoru, wchodzące wcześniej w skład kolonialnego wicekrólestwa Nowej Granady; jej pierwszym prezydentem był Simón Bolívar, po jego śmierci federacja rozpadła się. [przypis edytorski]
72
„Punch” – satyryczne czasopismo angielskie. [przypis edytorski]
73
pasotrote (hiszp.) – kłus. [przypis edytorski]
74
Camino Real (hiszp.) – Trakt Królewski. [przypis edytorski]
75
patio (hiszp.) – wewnętrzny dziedziniec. [przypis edytorski]
76
corredor (hiszp.) – krużganek, galeria; korytarz. [przypis edytorski]
77
pronunciamento (hiszp. dosł.: oświadczenie) – rodzaj wojskowego buntu a. zamachu stanu, który zaczyna się od publicznej deklaracji wypowiedzenia posłuszeństwa rządowi dokonanej przez grupę spiskowców oczekujących następnie na poparcie reszty sił zbrojnych; pronunciamento było charakterystyczne dla Hiszpanii, Portugalii i krajów Ameryki Łacińskiej, szczególnie w XIX w. [przypis edytorski]
78
Diario Official (hiszp.) – Dziennik Urzędowy. [przypis edytorski]
79
ranchero (hiszp.) – farmer. [przypis edytorski]
80
Pas moyen, mon garçon… (fr.) – Nie da rady, mój chłopcze. Ale szkoda! Nie będę okradała ludzi. Nie jestem ministrem, do licha! Niech pan zabierze swoją sakiewkę. [przypis edytorski]
81
frymarczyć (daw.) – kupczyć, handlować. [przypis edytorski]
82
Allez, et dites bien à votre bonhomme… (fr.) – Idź pan i powiedz swojemu przyjacielowi – rozumie mnie pan? – że trzeba przełknąć tę pigułkę. [przypis edytorski]
83
Starzec Morski – postać z piątej podróży Sindbada Żeglarza, jednej z opowieści z Księgi tysiąca i jednej nocy: starzec, który poprosił Sindbada o przeniesienie na drugi brzeg rzeki, ale nie chciał później zejś
1
2
3