– W cel, to się samo przez się rozumie.
– Co? Tego we mnie nie wmawiajcie! Jestem pewien, że chybiliście, nawet jeśli to był mur na dwadzieścia łokci wysoki i pięćdziesiąt długi, a robicie minę tak poważną i pewną siebie, że żółć człowieka zalewa. Ja nie jestem chłopakiem, któremu udzielacie lekcji! Taki greenhorn i mól książkowy, jak wy, chce umieć strzelać! Zdejmijcie tę starą flintę z gwoździa i złóżcie się jak do strzału. To rusznica na niedźwiedzie, najlepsza ze wszystkich, jakie miałem w rękach!
Poszedłem za jego wezwaniem.
– Halo! – zawołał zrywając się. – A to co? Obchodzicie się z tą strzelbą jak z laseczką, a to najcięższa rusznica, jaką znam. Tacy jesteście silni, sir?
Zamiast odpowiedzi chwyciłem go z dołu za kamizelkę i sprzączkę od spodni i podniosłem prawą ręką do góry.
– Do pioruna! – krzyknął. – Puśćcie! Jesteście o wiele silniejsi od mego Billa.
– Waszego Billa? Kto to?
– To był mój syn, który… ale dajmy temu spokój! Nie żyje, tak jak i reszta. Rósł na dzielnego chłopa, ale sprzątnięto go razem z innymi w czasie mojej nieobecności. Podobni jesteście do niego z postaci, macie prawie takie same oczy, ten sam układ ust i dlatego was… ale to was przecież nic nie obchodzi!
Twarz jego nabrała wyrazu głębokiego smutku; przesunął po niej ręką i rzekł weselej:
– Wielka szkoda, że mając tak silne muskuły, pogrążyliście się w książkach. Powinniście byli ćwiczyć się fizycznie!
– Robiłem to.
– Boksujecie się?
– Tam u nas nie jest to w zwyczaju. Ale gimnastykuję się i mocuję.
– Jeździcie konno?
– Tak.
– A w szermierce?
– Udzielałem lekcji.
– Człowiecze, nie blaguj!
– Może spróbujemy?
– Dziekuję, mam dość tego, co było! Muszę zresztą pracować.
Wrócił do warsztatu, a ja za nim. Rozmowa stała się skąpa, Henry zajęty był widocznie jakimiś myślami. Naraz podniósł oczy znad roboty i zapytał:
– Czy zajmowaliście się matematyką? Arytmetyką, geometrią?
– Oczywiście.
– I miernictwem?
– Nawet z wielkim upodobaniem. Uganiałem się często bez potrzeby z teodolitem po polach.
– Potraficie robić pomiary naprawdę?
– Tak, brałem udział w pomiarach poziomych i pomiarach wysokości, chociaż wcale nie uważam się za geodetę.
– Well4, dobrze, bardzo dobrze!
– Czemu o to pan pyta?
– Mam widocznie powód. Zrozumiano? Jaki, to się jeszcze kiedyś okaże. Muszę najpierw wiedzieć, hm, tak, muszę najpierw wiedzieć, czy umiecie strzelać.
– Proszę wystawić mnie na próbę!
– Zrobię to, tak, zrobię, bądźcie tego pewni. Wstąpcie do mnie jutro o szóstej. Pójdziemy na strzelnicę, gdzie wypróbowuję moje strzelby.
Uporał się widocznie z lufą, bo wyjął z szafy wieloboczny kawałek żelaza i zaczął opiłowywać jego rogi. Zauważyłem na powierzchni każdego rogu otwór.
Henry pracował nad tym z taką uwagą, że zapomniał prawie zupełnie o mojej obecności. Oczy mu się iskrzyły, gdy od czasu do czasu przypatrywał się swojemu dziełu; biła z nich, rzekłbym, miłość. Ten kawałek żelaza miał widocznie dla niego wielką wartość. Ponieważ zaciekawiło mnie to, zapytałem:
– Czy to będzie część strzelby?
– Tak – odrzekł, jak gdyby sobie przypomniał, że jeszcze jestem.
– Nie znam systemu broni z tego rodzaju częścią składową.
– Wierzę. Taki ma dopiero powstać. Będzie to system Henry’ego.
– W takim razie proszę wybaczyć, że zapytałem! Ten wynalazek to oczywiście tajemnica.
Zaglądał do wszystkich dziurek przez dłuższy czas, obracał żelazo w różnych kierunkach, przykładał je kilka razy do tylnego wylotu lufy, na koniec odezwał się:
– Tak, to tajemnica; wiem jednak, że umiecie milczeć, chociaż z was skończony i prawdziwy greenhorn; dlatego powiem, co z tego będzie: sztucer wielostrzałowy na dwadzieścia pięć strzałów.
– Niemożliwe!
– Co wy tam wiecie! Nie jestem tak głupi, żebym się porywał na rzeczy niemożliwe.
– W takim razie musielibyście mieć komory na amunicję dla dwudziestu pięciu strzałów!
– Będzie tylko jedna komora, bardzo wygodna. To żelazo jest komorą. Będzie ona obracającym się walcem, a dwadzieścia pięć otworów zmieści tyleż nabojów. Przy każdym strzale walec posunie następny nabój ku lufie. Długie lata nosiłem się z tym pomysłem, długo nic mi się nie udawało; teraz jest nadzieja, że się to jakoś sklei. Już obecnie jako rusznikarz mam dobre imię, ale wkrótce stanę się sławny, bardzo sławny i zarobię dużo pieniędzy.
– A w dodatku obciążycie swoje sumienie!
– Sumienie? Jak to?
– Sądzicie, że morderca może mieć czyste sumienie?
– Rany boskie! Czy chcecie powiedzieć, że zostanę mordercą?
– Tak, gdyż pomoc w morderstwie jest taką samą zbrodnią jak morderstwo.
– Niech was diabli porwą! Nie będę pomagał w żadnym morderstwie! Co wy wygadujecie?
– Jeżeli sporządzicie strzelbę na dwadzieścia pięć strzałów i oddacie ją w ręce pierwszego lepszego łotra, to na preriach, w puszczach i w górskich wąwozach rozpocznie się okropna rzeź. Do biednych Indian strzelać będą jak do kujotów5 i za kilka lat nie ostanie się ani jeden czerwonoskóry. Gotowi jesteście wziąć to na swoje sumienie?
Patrzył na mnie w milczeniu.
– Jeżeli każdy będzie mógł za pieniądze nabyć taką strzelbę – mówiłem dalej – to zbierze pan wprawdzie po kilku latach tysiące, ale mustangi i bizony będą doszczętnie wytępione, a wraz z nimi wszelkiego rodzaju zwierzyna, której mięso potrzebne jest czerwonoskórym do życia. Setki i tysiące zabijaków uzbroją się w wasze sztucery i pójdą na Zachód. Krew ludzi i zwierząt popłynie strumieniami i niebawem okolice z tej i z tamtej strony Gór Skalistych opustoszeją z wszelkich żywych istot.
– Przekleństwo! – zawołał. – Czy rzeczywiście przybyliście tu niedawno z Europy?
– Tak.
– A zatem zupełny greenhorn. Mimo to gada tak, jak gdyby był pradziadkiem wszystkich Indian i żył już tutaj od stu lat! Człowieku, nie wyobrażaj sobie, że napędzisz mi stracha! Wcale nie zamierzam zakładać fabryki broni. Jestem samotny i chcę samotny pozostać. Nie mam ochoty ujadać się ze stu lub więcej robotnikami.
– Moglibyście uzyskać patent na swój wynalazek, sprzedać go i dużo na tym zarobić.
– O to się nie