Увайшоў.
Тут не пахла жытлом. На месцы печы зеўрала яміна, у якой рос лопух. “І цэглу прыбралі… І падлогі ж няма”.
І гэта ўстрывожыла: “Пада мной знойдзеш”. Як і што можна знайсці, калі няма дзе шукаць? Што магло быць пад ложкам, што можна знайсці, калі дошкі прыбралі!
Генадзь роспачна зрабіў чатыры крокі далей – столькі трэба было, каб зазірнуць у сярэдзіну другой паловы хаты. Ступіў цераз парог і замёр…
– Не чапай сына! Кранешся – заб’ю! – крычыць маці.
– Не тваё дзіця, сікуха… Само яно да мяне прыйдзе… А табе яшчэ гукнецца, – бабулін голас, насмешлівы і злы.
– Не прыйдзе!
– Свіней ідзі карміць, брыда, – загадвае бабуля… Тут.
Генадзь паглядзеў налева, і сэрца шалёна падскочыла пад горла: усе дошкі з падлогі зніклі, але тут, між сцяной і грубай, якая цяпер была проста кучай рудой гліны, ляжалі дошкі: шырокія, кароткія. Ляжалі няроўна, бугрыліся, нібыта знізу нешта імкнулася праз іх прабіцца ўгару.
А на дошках, як на адмысловым пастаменце, стаяў вялікі драўляны ложак, без матраца. Тоўстыя высокія ногі папарна злучаныя спінкамі. Тая, ад галавы, высокая. Ад парога нізкая. З-за яе малы Генадзь часта пазіраў на бабулю – яна сядзела на ложку, расказвала яму… не памятае, але нешта страшнае, такое, што хацелася ўцячы, а ўцячы не мог, хаваўся ад бабы за спінку, слухаў яе голас. Страх трохі меншаў, ці то баба адмыслова пачынала казаць не так страшна, тады Генадзь высоўваўся – баба хітра падміргвала яму і зноўку казала нешта жудаснае.
Спінкі з ножкамі злучалі дзве тоўстыя білы. “Да іх і прывязвалі рукі”. Варухнуўся жаль, зусім не да месца тут, не да часу.
Генадзь адкінуў ложак на рэшткі грубкі.
Прысеў, стаў уважліва глядзець на падлогу. Сухое лісцё і смецце.
Глупства, падумаў урэшце: калі б тут і было што, на падлозе, яго б даўно паднялі.
Яму трэба было пасля смерці бабы прыйсці і залезці пад ложак. Чаму ён не прыйшоў? Маці… Яна не пусціла. А можа, і прыходзіў сюды Генадзь. Ды маці паперадзе яго прайшлася з мяцёлкай ці мокрай анучай.
Генадзь устаў, пашукаў вачыма – нічога патрэбнага, зручнага не знайшоў. Адгроб нагой зямлю і смецце ад берагу дошак.
Падчапіў адну, адкінуў.
Ведаў, што дошкі мусяць ляжаць на нейкіх папярочных бэльках, а тут адразу пад дошкай зямля. Чорная, чыстая. Такая чыстая, што захавала ў сабе малюнак паверхні дошкі: сучок, пражылкі… Другая, трэцяя дошка… Адкінуў апошнюю, ад сцяны, найцяжэйшую і шырокую. У першы момант мільганула надзея, ды згасла: тое, што прыцягнула ўвагу, было невялікім мышыным гняздом, ад якога ў самы кут вёў кароткі адкрыты ход.
І ўсё. Але расчаравання не было – адно стома. І крыўда.
Што нічога не выйшла. Што тое, у што ён гэтак паверыў, было проста ўспамінам маленства.
Падняў той самы дручок, якім збіваў галінастую крапіву на шляху, калупнуў без асаблівай цікавасці мёртвае мышынае гняздо. Невялікі шарык