Кырлай кызы Айсылу (җыентык). Альберт Гадел. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Альберт Гадел
Издательство: Татарское книжное издательство
Серия:
Жанр произведения: Драматургия
Год издания: 2014
isbn: 978-5-298-02783-0
Скачать книгу
иркәли, йөрәккә бал да май булып ята. Ханбикә Акбикә ни дияр?

      Акбикә. Сылукайның ризалыгы булса, мин риза, атасы.

      Алмыш. Күрән бәк, Габдулла шәкерт, туйга әзерләнегез.

      Тукбай морза. Алмыш хан, Акбикә галиҗәнаплары, ислам йоласы белән үзем никах укырмын. Борынгы Болгар илендә беренче мөселман никахы булыр. Иншалла!

      Алмыш. Күрәзәче Айбаба дөрес күрәзәләгән, менә минем күчкә дә шатлык килә. Туйга Айбабаны да чакырыгыз. Ә хәзер димчеләр хөрмәтенә өстәл хәстәрләргә!

      Музыка яңгырый, чаршау артыннан кәнизәкләр, башка сарай кешеләре чыгалар.

      Ирләр таралышып утыралар, кызлар, Сылукайны уртага алып, туй җырын җырлыйлар.

      Кыз балага сүз әйтмәгез,

      Ал йөзен кызартмагыз;

      Йөзек кашы зөбәрҗәт күк

      Кыз баланы саклагыз!

      Җыр салмак биюгә күчә, кыз белән егетне уртага алып бииләр, шулай итеп, булачак туйның димчеләр мәҗлесе башлана, кыллы музыка кораллары уйнаган, быргылар кычкырткан, дөмбер суккан тавышлар, акрынлап томан эчендә калалар. Хан сарае караңгылана. Хронометр суккан тавышлар көчәя. Хан сарае бушап кала.

ҖИДЕНЧЕ КҮРЕНЕШ

      Хан сарае акрын гына яктыртыла. Ишеккә элә торган кечкенә кыңгырау тавышы ишетелә. Сарайның эчке сакчысы Утташ керә, башын иеп, ханны көтеп тора. Ял бүлмәсеннән Алмыш әлтабар чыга. Ул инде күптән аякта, күңелендә борчылу.

      Алмыш. Тыңлыйм, Утташ, нәрсә булды, ни кү әйтерсең?

      Утташ. Бөек хан, Казансу кирмәненнән яман кү килде. Ир-атлы юлчабар бик тә яман кү китергән.

      Алмыш. Утташ, сүзеңне кыска тот.

      Утташ. Бөек әлтабар, Тукбай морза углы Батил, Казансу кирмәнен саклаганда, ыслау явы белән сугышта һәлак булган.

      Алмыш. Ир-атлы юлчабар үзе кайда?

      Утташ. Бөек әлтабар, ул да яралы, шәһри Болгарга көч-хәлгә килеп җиткән, хезмәтчеләр йортында шифалана, хәле начар. Ыслау явы көчле була, ярый әле, гаскәр башы Тимерҗан бәк, ярты төмән яугире белән Казансу кирмәнен саклап, уннан артык көймәләре белән күп кенә ыслауларны Кара Итил төбенә озаткан.

      Алмыш. Йә-ә-ә Тәңре, тагын нинди яман күләр китерерсең инде?

      Утташ. Бөек хан, тагын бер кү бар, Багдад хәлифәсеннән, Тукбай морзага ияреп, бик зур кәрван Шәһри Болгарга юл тота, ди. Кү китерүче сөенечен алды. Кәрван, Җигүле тауларын узып, тиздән Кара Итилне кичәргә тиеш, ди.

      Алмыш. Шатлык та зур, кыран да аз түгел. Тукбай морза бердәнбер ир-ат булган бүз баласын югалтты. Батил киләчәктә гаскәр башы булыр дип өметли идем.

      Ерактан эндәшә-эндәшә, ханбикә Акбикә керә.

      Утташ. Баш өсте, Бөек әлтабар.

      Утташ чыгып китә.

      Акбикә. Атасы, атасы, шатлыгыбыз бик зур. Сөенче бүләге синнән. Оныгың бар, шатлан!

      Алмыш. Шөкер, Тәңрем, шөкер. Бер әчесен, бер төчесен бирәсең. Анасы, мин бик шат, рәхмәт Сылукайга, миңа мирас калдырырга онык бүләк итте.

      Мин дә сиңа шатлыклы кү әйтәм, Тукбай морза зур кәрван белән Җигүле тавына кайтып җиткән. Мөхәммәд пәйгамбәр иленнән илчеләр алып кайта. Төгәл ун айда, Тәңренең рәхмәте белән, нинди ерак юлдан исән-сау әйләнеп кайттылар. Анасы, шатлыкка