– На!.. На!.. Мае эцюды!.. Любуйся!..
Іншым разам яна, несумненна, пакрыўдзілася б на яго, цяпер жа, наадварот, захацелася суцешыць, і гэтае суцяшэнне з’явілася вельмі хутка, бы хтосьці падказаў ёй.
– Саша… Што ты так распаляешся! – нават ласкава сказала яна. – Бывае… Не атрымаўся ў цябе пейзаж, паспрабуй узяцца за нацюрморт!.. І нікуды ехаць не трэба з эцюднікам, галоўнае – скампанаваць удалую кампазіцыю.
Твар Аляксандра Сямёнавіча засвяціўся.
– А што ты думаеш… – з радасцю ўхапіўся ён за ідэю.
І вось прайшло некалькі дзён. Надзея Паўлаўна вярталася з першай змены, і адна-адзіная думка трывожыла яе. У тым, што Аляксандр Сямёнавіч возьмецца за нацюрморты, яна не сумнявалася, а вось дзе ён засядзе за іх? Хоць ты вазьмі ды здымі яму нейкі пакойчык, каб ён і начаваў там! З гэтай сваёй трывогай яна і ўвайшла ў кватэру і як жа была здзіўленая, убачыўшы Аляксандра Сямёнавіча, які з ліхаманкавым бляскам у вачах кінуўся да яе.
– Узяў адгул! – на вялікім уздыме паведаміў ён. – Ты мела рацыю… Цудоўны нацюрморт атрымаўся!
– Ну і дзе ж ён, твой нацюрморт? – Яна чамусьці падумала пра Валодзю: «Бедны мой! Калі Аляксандр Сямёнавіч увесь гэты час быў дома, у Валодзі не было ніякай магчымасці вылезці са сваёй рамы…»
Аляксандр Сямёнавіч падхапіў плашч:
– Уяўляеш, выпадкова зайшоў у твой пакой. Падышоў да акна, а там сцяна… Сцяна суседняга дома. Астатняе я дадумаў!
– Ты не расказвай! – У ёй закіпела незадаволенасць. – Проста вазьмі і пакажы мне.
– Тады пойдзем… Нацюрморт там… У тваім пакоі.
І яны пайшлі ў пакой… Аляксандр Сямёнавіч павёў рукою ў бок рамы.
– Вось… Нічога больш не знайшлося, дык я…
Надзея Паўлаўна ашаломлена глядзела на раму, у якой яна раненька пакідала Валодзю. Цяпер жа ў ёй быў шэры квадрат сцяны з мёртвым аранжавым матыльком і нейкім цьмяна-жоўтым акраўкам накшталт кляновага лістка.
– Дзе партрэт?! – Яна яшчэ не зусім усвядоміла, што адбылося, але ў горле перасохла да хрыпення і слабасць разлівалася па целе.
– Я… Я замаляваў яго! Ты ж сама казала: «Не ўпісваецца!.. Муляе…»
Надзея Паўлаўна яшчэ раз зірнула на раму… Ёй раптам захацелася накінуцца на Аляксандра Сямёнавіча з кулакамі і біць, біць, біць яго, але замест гэтага яна як падкошаная ўпала на канапу і разрыдалася пажаночы няўцешна і горка.
Лотаць мёртвага пляжа
Апавяданне
«…На самай справе, цалкам не выключана, што могуць узнікаць у паветры і такія адслаенні, і такія сродкі для ўтварэння пустых і тонкіх паверхняў, і такія выцяканні, якія захоўваюць без змен становішча і рух цвёрдых целаў.
…Такое выцяканне доўга захоўвае парадак атамаў цвёрдага цела».
1
Супрацьлеглы