Биир сарсыарда Даайыс оскуолатыгар хайдах эрэ олус көҕө суох хомунарын, ыалдьыбыт киһилии туттарын-хаптарын ийэтэ бэлиэтии көрдө. «Урут итинник буолбат этэ ээ, туох буолла, ыалдьыбыт быһыыта эмиэ да биллибэт курдук, ыалдьыбыта буоллар, сарсыарда тураат да миэхэ этиэ эбитэ ини, оскуолаҕа, кылааһыгар туох эрэ өйдөспөт быһыы баар буолла дуу» диэн ийэ киһи сүрэҕэ таайтара соҕус сэрэйдэ.
– Даайыс, тоойуом, ыарыйдыҥ дуу?
– Суох, ийээ…
– Оччоҕо туох буоллуҥ? Ким атаҕастаата? Этиий.
Кыыс тоҕо эрэ ытаан сыҥсыйан барда. Мария тута сэрэйдэ: кылааһыгар оҕолору кытта боруоктастаҕа.
– Чэ, Даайыс, тоойуом, кэпсээ миэхэ, хайа оҕо атаҕастаата, мин ол оҕону кытта кэпсэтиэм дии. Барыта үчүгэй буолуоҕа, эрэн.
– Ийээ, ол оҕо үҥсүбүккүн диэн өссө атаҕастыа, иэстэһиэ суоҕа дуо?
– Суох, тоойуом, оннук буолуо суоҕа.
– Кылааска мин кэннибэр олорор Ньургун диэн уол уруокка да, көрүдүөргэ да куруук дьиибэлии сылдьар, оҕолор онтон күлсэллэр, көр оҥостоллор.
– Тоҕо, туох диэн дьиибэлиирий?
– Эн ыал иитиэх оҕотоҕун, эйигин ким да көмүскэһиэ суоҕа диир, уруокка олорон баттахпын тардыалыы олорор, көхсүбэр кумааҕылары сыһыарар, хатыйар, охсор, онтон да атын баракаастары оҥорорун олох тулуйуо суохпун, оскуолаҕа үөрэнэ барыахпын баҕарбат буоллум, – кыыс уйа-кэйэ суох ытаан барда.
Кэнники кэмҥэ Мария кыыһа оскуолатыгар урукку курдук үөрэ-көтө буолбакка, туох эрэ санаалаах дуу, ыалдьыбыт курдук дуу, уота-күөһэ суох барарын бэлиэтии көрөн, өссө биирдэ «тоойуом, Даайыс, ыалдьаҕын дуу, эбэтэр туох баарый, миэхэ этиий» диэн ыйыппыттааҕа ээ. Онуоха, хап-сабар: «Ийээ, барыта үчүгэй ээ», – диэн хардарбыта. Ол эрээри кыыһа туохтан эрэ санаарҕыырын таайа сатыы, кэтээн көрө сылдьыбыта. Оҕо диэн оҕо буоллаҕа, ийэтин, дойдутун, икки сыл бииргэ олорбут табаарыстарын ахтара, эбэтэр биһигини сөбүлээбэтэ дуу диэн араас санаалар киирбиттэрэ. Оттон биричиинэтэ ити эбит дии… Ити туһунан кэргэнигэр Бориска тугу да эппэккэ сылдьыбыта.
– Тоойуом, Даайыас, эн итинтэн санаарҕыы сырыттыҥ дуо?
– Оттон… сороҕор мин оскуолаҕа барыахпын баҕарбат буолан ылабын ээ…
– Кэбис, тоойуом, итинник саҥарыма, мин кэпсэтиэҕим, барыта үчүгэй буолуоҕа.
Мария Ньургуну уонна кини төрөппүттэрин кытары кэпсэппитэ. Ньургун аны хаһан да дьиибэлиэм суоҕа диэн Даайыстан бырастыы гынарыгар көрдөспүтэ. Онтон ыла барыта этэҥҥэ буолбута. Даайыс оскуолатыгар эмиэ үөрэ-көтө, тиэтэйэ-саарайа барар буолбута.
Даайыс бэйэтэ кыра, ол эрээри бары-барыта баар хостоох. Компьютердаах, бу киниэхэ анаммыт тэрил, манан бэчээттии, оонньуу үөрэннэ, өссө музыка, ырыа истэригэр эмиэ олус табыгастаах.
Дьоно бэйэ-бэйэлэригэр