Дьэ дьуһуурустубаҕа тахсыахтаах бириэмэтэ кэлэн, киэһэ тоҕуһу ааһыыта оскуолатыгар барбыт. Тиийбитэ, муоста сууйааччы кыыс тахсан баран эрэр эбит. Убайым кинини кытта биир-икки тылынан кэпсэтэн баран, киирэн аанын хатаммыт, кылаастары кэрийэн батарыайалары бэрэбиэркэлээбит уонна остуорас утуйар хоһугар тэлэбиисэр холбоон көрө олорбут. Биһиги оскуолабыт уруккуттан «баардааҕынан» аатырара. Онон, куттанан, хоһун да, көрүдүөрүн да уотун араарбатах. Ол олорон утуйан хаалбыт.
Түүн үөһүн саҕана уһуктан кэлбитэ – хабыс-хараҥа. Хоһун уота суох. «Хайдах-хайдаҕый?» диэн дьиктиргиир. Арай дьыбааныттан туруохча буолан иһэн көрбүтэ, уун-утары олоппоско киһи күлүгэ барыйан олорор үһү. «Бэйи эрэ, ааммын хатыырга дылы гыммытым ээ. Хайалара киирэн бачча хараҥаҕа саҥата суох олордоҕой?» – диэн саныы-саныы, туран кэлбит. Ол икки ардыгар били киһитэ эмискэ ойон турбут да, Никиитэ хабарҕатыгар түспүт. Хараҥа хоско булумахтаһыы буолбут. Убайым тыын былдьаһан хабарҕатын хам туппут кытаанах илиини араара сатаабыт да, кыайбатах. Онтон эмискэ, чыпчылыйыах бэтэрээ өттүгэр, күлүк киһи сүтэн хаалбыт.
Убайым өйдөнөн кэлбитэ, муостаҕа тобуктаан турар эбит. Хоһо хабыс-хараҥа. Сүүрэн тиийэн уоту умаппыта – ким да суох, уу чуумпу. Барыта хайдах эрэ түүл-бит курдук үһү. Никиитэ: «Һуу, хата түүл эбит. Ама, ким кэлэн хабарҕалаабыт үһүнүй? Баттаппытым тугун сүрэй», – диэн бэйэтин уоскутуммут.
Сарсыарда буолуор диэри туох да биллибэтэх. Барыта этэҥҥэ ааспыт. Тоҕус чаас саҕана оҕолор, учууталлар кэлитэлээн барбыттар, убайым дьиэлээбит. Арай дьиэтигэр тиийэн, сууна туран сиэркилэҕэ сирэйин көрүммүтэ – хабарҕатыгар түөрт тарбах суола хаалбыт. Дьэ онно кини этин сааһа аһыллан, куттанан, түүл буолбатаҕын өйдөөбүт.
Ити кэннэ икки күн буолан баран, Никиитэ улаханнык ыалдьан балыыһаҕа киирбитэ. Хата, биһиги дьолбутугар, киһибит өтөр соҕус буолан баран, өрүттэн атаҕар турбута. Билигин кини баар, этэҥҥэ олорор.
ТҮҮҤҤҮ ЭР
Соҕотох олорор дьахталларга – түүҥҥү эр, соҕотох эр дьоҥҥо дьахтар кэлэрэ былыр-былыргыттан кэпсэнэр. Билигин наука бу феномены үөрэтиинэн дьарыгырар, научнай терминэ – «инкуб».
Биир сайын, сайылыкка олорор кэммэр, түүн үөһэ уһуктан кэллим. Арай хаһан да көрбөтөх билбэт уолум дьиэм иһигэр киирдэ уонна миигин кытары кэпсэтэн барда. Мин кимин ыйытыахпын баҕарабын эрээри, аны өһүргэтиэм диэн ыйыппаппын, хайдах дьиэ иһигэр киирбитин хас да төгүллээн туоһулаһа сатыыбын да, «куттаныаҥ» диэн эппэт. Оннук ыйыт да ыйыт буолбуппун иһин быһыылаах: «Эн да, Нарыйа да арыйбата», – диэтэ. Аны кинини таарыйбыт миэстэм ибис-инчэҕэй буолан хаалар. Халлаан сырдыыта тахсан барда, кэнниттэн ааммын хатаары турбутум – хатааһыннаах, дьиксинним эрээри, улахаҥҥа уурбакка, киирэн утуйан хааллым.
Сарсыныгар санаа бөҕөҕө түстүм. Онтон үс хонон баран, үлэбэр тахсарым саҕана,