Ҳадиси шарифнинг “… ҳатто қўлингдан тушиб кетган қамчинингни ҳам тушиб ўзинг ол” деган жойига эътибор берайлик. Отаонамни кўргани борсам, гоҳида дадам кўйлакка тугма қадаётган ёки астойдил букчайиб этикларини мойлаётган бўлардилар. Ётган тўшакларини-ку саксондан ошганларида ҳам чаққонлик билан ўзлари йиғиб қўярканлар. Ҳар гал онамга норозилик билдирсам, “Аввало, отанг бу ишларга мендан яширинча уриниб олади, қолаверса, қўлидан олай десанг, оғзингга ургандай рад қилади” дея бўғилардилар. Энди билсам, бу дадажонимнинг диний қадриятларни яхши билгани ва унга ихлос билан амал қилишлари экан. Ўзига ўзи хизмат қилиш, шахсий буюмларини ўзи тозалаб, ўзи расолаш пайғамбаримиздан қолган суннат экан.
Ислом динининг энг инсонпарварлиги ҳам шунда: яъни бир-бирингизга малол келманг деб таълим беради. Аввало бу ҳар биримизнинг фойдамизгадир. Маълумки, ақл тўхтаса айниган бўлади, ҳаракат тўхтаса, баданда ҳам айниш бошланади. Аллоҳнинг чеварлигини кўринг, тан аъзоларимизнинг умрини ҳаракатимизга боғлиқ қилиб қўйган. Меҳнат қилганки одам яшараверади, яшайверади, бу феъли билан Яратганни рози қилгани учун кўнгли ҳам яшнайверади! Келинларнинг, фарзандларнинг сенинг хизматингга шай туришлари чандон гўзал! Аммо қувватинг ва фурсатинг етиб турса ўз юмушингни ўзинг амалга оширганингга нима етсин!
Қолаверса, шу туришдаги инсонлар кибрдан холи, камтарин бўладилар. Бир ҳайдовчи ўз раҳбари ҳақида меҳр билан ҳикоя қиляпти: “Водий сафарига чиққан эдик, йўлда овқатланишга тўхтадик. Мен ҳурматини қилиб, хўжайин қўл чаяётганда сув қуйиб бердим. Бир маҳал қарасам, у киши ҳам менга сув қуймоққа чоғланяпти, эътироз билдирдим. У эса “Савоб сизга керагу менга керак эмасми”, деди… Катта раҳбар бўлишига қарамай, онамнинг таъзиясида бир кун давомида ёнимда қўл қовуштириб тикка турдилар”, – деди.
Ҳар бир инсон: шоҳ ҳам, гадо ҳам минг муаммо билан юради. Унга ҳам биттагина умр берилган, бола-чақа ташвиши, қозон, жон ташвишини чекадиган биттагина боши бор. Асаб косаси ҳамиша лиқ тўлиб тўкилай деб туради. Унинг ўзи ўзига зўрға сиғиб турибди-ю чеккадан келадиган мисқол юк ҳам бандасига малол келиши мумкин. Бизга ёрдамга чоғланганлар ўшандай