– Қандайдир эмас, бизнинг офицеримиз… – луқма ташлади Кенгаш аъзоларидан кимдир.
– Бўпти, сизнинг офицерингиз бўла қолсин, – рози бўлди комиссия раиси. – Лекин бу ишнинг моҳиятини ўзгартирмайди.
Кўнглида эса ОГПУга кузатувчи билан бирга мактуб жўнатишни, унда бурнининг тагидан нарини кўрмайдиган ишонувчан поморлар бекиниб ётган япон жосусига бошпана бергани ҳақида айтишни аҳд қилиб қўйди. Шунақа мактуб ёзсинки, бу шўринг қурғур япон Архангельск у ёқда турсин, ёруғ дунёни ҳам кўролмайдиган бўлади. Москвада эса аҳмоқлар ўтирмайди, худога шукр, улар қўй терисини ёпинган бўридан виждонли одамни осонгина ажратиб олишади.
Табиийки, буларнинг барини Ютаро Тода билмасди. Шунингдек, у поморлар кенгашида бўлиб ўтган суҳбатдан ҳам, марказдан келган комиссия раисининг яширин ниятларидан ҳам бехабар эди. У Абрам Гоцнинг ўзига нисбатан ғаразли кайфиятини сезган, лекин бунга парво қилмаганди. Билмаган одамларда унга нисбатан ишончсизлик пайдо бўлиши тушунарли эди, лекин поморлар Ютаро кимлигини, қанақа одамлигини яхши билишарди. Шу боис у хотиржам ва кейинги тақдиридан хавотирланмасди.
– Москвага бориб келиш керак, оғайни, – деди Савелий Парфёнов поручикка. – Сеники энди алоҳида тасодиф экан. У ерда сен билан суҳбатлашишади, ёш Совет республикасига ҳеч қандай душманлигинг йўқлиги аниқланади, кейин яна бу ерга, Поморьега қайтиб келаверасан. Ҳали бу ерда катта ишлар бўлади, сен бизга мана шундай керак бўласан.
Савелий Парфёнов қўлини томоғига кўндаланг қўйиб, ишора қилди.
– Керак экан, майли, борамиз, – рози бўлди Ютаро Тода. Тўғри-да, нега энди Москвага бормас экан. У бирор айби борлигини сезмас, Россиянинг пойтахтини кўриб келиш эса қизиқарли туюларди.
Улар икки отли аравада йўлга тушишди. Отлар равон йўрғалар, арава ғилдираклари дала йўлнинг баъзи ўнқирчўнқирларида тақиллаб кетарди. Вологдагача етиб олиш керак бўлар, у ёғига эса поездга ўтириларди.
Поручикни поморлар кенгашида хат ташувчи бўлиб ишловчи гавдали, соч-соқоли оқимтир йигит кузатиб кетарди. У Ютаро Тодани яхши билар, ҳатто унинг отрядига кирмоқчи ҳам бўлганди, аммо энди Абрам Гоц асосли равишда йўл-йўриқ бергач, ўзини эҳтиёткорона тутаётганди. Хабарчи айёр чет эллик жосусни энди кўриб турар ва ҳар дақиқада ўзига ҳужум қилиб қолишидан хавфсирарди. Шу сабаб ёнидаги наган тутқичидан ушлаб олган ва поручикдан ҳадик тўла нигоҳини узмасди. Пўстин ва учқулоқ телпак кийиб олган кекса аравакаш ҳам унга шерик ҳолда аравани қўрқа-писа ҳайдар, бу таранг елкасидан ҳам сезилиб турарди. У ҳар замонда ўриндиқ ёнидаги инглизларнинг қисқа стволли милтиғини ушлаб қўярди.
Лекин Ютаро Тода ҳамроҳлари хавфсираётганини сезмади. У яқиндагина уруш бўлиб ўтган йўл бўйини томоша қилиб борарди. Аҳён-аҳёнда портлаган