Celâleddin Harzemşah. Namık Kemal

Celâleddin, Neyyire

      MEHMET: (Neyyire’ye) “Bırak söylesin! Pederinin zihninde sakladığı tasavvurlar, çocuğun vicdanına aksediyor da lisanından dökülüyor.” (Celâl’e) “Sen ne hak ile bana korkaklık isnat edebilirsin?”

      CELÂLEDDİN: “Kavgadan kaçanlara ne türlü vasıf bulalım?”

      MEHMET: “Horasan’ı Goriler’den kurtardığım vakit Şadbahi hendeğine iptida at süren, burcuna iptida bayrak diken ben değil miydim? Yaşın Kutbeddin’den ziyade idi. Elbette hatırındadır. Horasan’ın ikinci seferini unuttun mu? Kavgayı yalnız ben ettim. Hiçbiriniz -ben ileriye vardıkça atımın dizginine sarılıp da vücudumu muhataradan kurtarmaya çalışmaktan başka- bir şey yapmaya vakit bulamadınız. Ecdadımızın en büyüğünü haraçgüzar eden Kara Hıtay’ı bir sadmede üstüne yıldırım düşen kule gibi yere geçirdim. Ava sesinden dünya titredi. O galebenin tesiri hâlâ senin bile çehrende görülüyor! Firuz Kuh gibi, Gazneyn gibi mekânı Kafdağı, halkı ejderha kıyas olunmuş yerler zapt ettim. O fethin şöhreti hâlâ Cengiz’in bile lisanında dolaşıyor! Mekke, Irak’a kazandığım muharebe ganimeti değil midir? Hangi birini sayalım?”

      CELÂLEDDİN: “Saymaktan diliniz dolaşmazsa hepsini sayınız! Yirmi iki senedir kılıç kuşanmış; kırk, elli muharebe kazanmış, birkaç kere mağlubiyet hâlini tecrübe etmiş bir cihangir iken mülkünüzü, vatanınızı, namusunuzu, dininizi ateş içinde, canavar ağzından, düşman ayağı altında, şeytan elinde bıraktınız da bir bozulmuş ordudan firar ettiniz. Yarı dünya dolusu insanın helakine sebep oldunuz.”

      MEHMET: “Şu söylediğin manasız lakırtılara bak! Sen meğer âdeta divane kıyas edermişsin ki müneccimlere aldandığıma, İmad’ül Mülk’e kapıldığıma, bozulmuş ordudan kaçtığıma zahip oluyorsun. Bilmiyor musun ki üzerimize gelen Tatar, ellerindeki kırbaçlarını atsalar kalelerimizin hendeklerini doldurur. Bizimle harp eden taliası topu topu elli bin kişiyken kavgada dökülen kanlardan atlarımız dizlerine kadar çamura batmıştı.”

      CELÂLEDDİN: “Keşke atlarımızla beraber yerin dibine geceydik!”

      MEHMET: “Elden ne gelir? Cenabıhak birçok kişverin harabını, birçok insanın helakini murat buyurmuş. Zelzele gibi, taun gibi bir de Cengiz yaratmış. O kaza-yı mübremin ilk sadmesine biz tesadüf ettik.”

      CELÂLEDDİN: “Ya Rabbi sen sabır ihsan et! Şimdi cünun getireceğim. Ya hâl böyle idi de sizin İbadullah’a ne kastınız var idi ki Tatar’a harp açtınız?”

      MEHMET: “İbadullah’a benim değil Bağdat’taki hainin kastı var. Ben Cengiz’in üzerine sefer açmadım. Moğol tarafından Gair Han’a gelen tacirler de Cengiz’in sonradan gönderdiği elçiler de alelumum casus idiler. Onun için idam ettirdim. İdam ettirmeseydim Cengiz başka bir bahane bulur, yine üzerimize gelirdi. Nasır da kendini yeryüzünde Allah’ın gerçekten sayesi, hatta misal-i müşahhası hükmünde göstermek; dünyada ne kadar Müslüman var ise kendine taptırmak istiyor. İnsaniyeti kendi sefahatine hizmet edecek kullar bulunmak için yaratılmış, İslamiyeti kendi azametine âlemi secde ettirmek için tenzil olunmuş sanıyor. Biz, kendine riayeti ibadet derecesine getiremedik. Benim şahsımdan intikam almak için Mahmut Yalvac’ı vasıta etti. Cengiz gibi bir gazab-ı ilahiyi halk üzerine musallat etti. Anladın mı?”