24
1954 yılında Prizren’de doğmuştur. Yüksek öğrenimini Ankara’da Orta Doğu üniversitesi Amme idaresi Enstitüsü’nün Sevk ve İdare Bölümünde bitirmiştir. Şiirleri çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanmıştır. Benim Dağım (1991) isimli bir şiir kitabı bulunmaktadır.
25
Sadık Tanyol 1946 yılında Prizren’de doğmuştur. Bir süre öğretmenlik ve gazetecilik ve Doğru Yol kültür sanat dergisinin sanat yöneticiliği yapmıştır. Hukuk Fakültesi’ni bitiren Sadık Tanyol, şu anda serbest avukatlık yapmaktadır. Akan Zamana Şiir (1991) adlı bir kitabı bulunmaktadır.
26
1951 yılında Mamuşa’da doğmuştur. Liseyi Prizren’de tamamladıktan sonra, Priştine Üniversitesi, Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. Şiirleri çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanmıştır.
27
Sevgi (1999), adıyla bir şiir kitabı yayınlanmıştır.
28
Barış (1999), adıyla yayınladığı bir şiir kitabı bulunmaktadır.
29
Şairlerin bu kuşak içerisinde yayınlanan ilk kitapları burada verilmiştir. Eserlerin tam dökümü diğer bölümde ayrıntıları ile yer almaktadır.
30
Gerçi Enver Baki ilk olarak Anahtar adlı hikâye kitabını yayınlamıştır.
31
Kitap, Türkiye’de yayınlanmıştır. Bu yıllarda Kosova’da yayın sayısında ciddi bir düşüş göze çarpmaktadır.
32
Bu konuda ayrıca bakılabilir: Güven Kaya (1993), Yugoslavya’da Türk Halkı Edebiyatı.
33
Kosova Türk edebiyatı içerisinde çeşitli nedenlerle kitap yayınlamadığı halde hikâyeler yazan yukarıda adlarını sayamadığımız edebiyatçılarımız bulunmaktadır. Özellikle dergilerde yayınlanmış ve gazetelerde tefrika edilmiş çocuk hikâyelerinin sayısı oldukça kabarıktır. Dergi ve gazetelerin sistematik taraması sonucu ortaya önemli örnekleri çıkartacaktır.
34
Biz kuşak ayrımını yaparken yazarların yaşlarından çok verdikleri ilk kitaplarını temel aldığımızı belirtmeliyiz. Yoksa aynı kuşak içerisinde yer alan yazarların yaşları arasında farklar bulunmaktadır.
35
Agim Rifat’ın, yayınlanmamış Kosova Türk Tiyatrosu adlı çalışmasından ve notlarından yararlanılmıştır.
36
1973 yılında Çehre Buna Derler İşte, Kakauçuk, Tabakhaneli Arif Çekirdek Mektup Yazıyor, Don Pantolon adlı çalışmalar ile monolog yazımına başlayan Agim Rifat’ın kırk tane de yazılmış ve oynanmış monoloğu bulunmaktadır.
37
Makaleler konu kapsamı dışında tutulmuştur. Çünkü bunun için periyodiklerin tam bir arşivi bulunmamaktadır. Parça parça halindedir. Yine kimi dergiler ve gazeteler bugün Makedonya’da (özellikle Üsküp) bulunduğundan onlara ulaşmak zaman alacaktır.
1
Örneğin Yugoslavya Krallığı dönemi 1918 yılında başlamakta ve 1941 yılına dek sürmektedir. Sosyalist Yugoslavya ise 1945 yılında, II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulmuştur. Bu ayrıntımlar bilindikten sonra, tarihî süreci verirken devamlılık açısından yukarıdaki sınıflamanın aynen alındığı burada hatırlatılmalıdır..
2
Bakılabilir Nimetullah Hafız (1985), Kosova Türk Halk Edebiyatı Metinleri adlı kitap.
3
Bakılabilir: Prof. Dr. Nimetullah Hafız (1985), Kosova Türk Halk Edebiyatı Metinleri adlı kitap.
4
Sadece Prizren’de günümüze kadar gelen tekkeleri şöyle sıralayabiliriz: Sinanî, Kadirî, Rufai, Halveti, Sadi ve Melami tekkeleri.
5
Ayrıca bakılabilir: Prof. Dr. Ali Alpaslan, Çağımızda Türk Şiirinin Coğrafi Sınırları; Prof. Dr. Mustafa İsen’in kaynakça kısmında yer alan tüm çalışmaları.
6
Eserlerinin tam dökümü ve örnek metinler için bakılabilir (Hafız 1992).
7
Bilindiği gibi, Osmanlı İmparatorluğu 1699 Karlofça Anlaşmasından itibaren Rumeli topraklarından kademe kademe ayrılmaktadır. 1832 tarihinde Yunan Krallığı kurulmuştur. 1878 tarihinde, Romanya, Sırbistan ve Karadağ sınırlarımızdan kopmuştur.
8
Prizren, Priştine, İpek, Mitroviça, Vuçitırın, Gilan, Mamuşa, Dobruçan, Bilaç vd. Ayrıca Kosova’da Türkçe eğitim için bakılabilir: (Topsakal ve Koro 2007: 19-20).
9
Bu konuda elimizdeki veriler ne yazık ki sınırlıdır. Tam bir sonuca ulaşmak için Sırpça ve Arnavutça kaynakların taranması, bir araya getirilmesi ve bilimsel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi gerekmektedir.
10
Bir liste verecek olursak: Rade Nikoliç, Lazar Vuçkoviç, Rade Zlatanoviç, Luba Popoviç, Petar Sariç, Bojidar Mildragoviç, Vladeta Vuçkoviç, Darinka Yevriç, Moşo Odaloviç, Slobodon Vukanoviç, Blagoye Saviç, Fehim Kayeviç, Stoilko Stanişiç, Duşan Nikoliç ve Miraş Martinoviç.
11
Bir liste verecek olursak. Şairler: Esat Mekuli, Enver Cerceku, Din Mehmeti, Besim Bokşi, Adem Gaytani, Muhamed Kırveşi, Fahredin Gunga, Çerim Uykani, Azem Şkreli, Rahman Deday, Mikro Gaşi, Ali Podrimya, Musa Ramadani, Beçir Musliu, İbrahim Kadriu, Eçrem Başa, Necat Halimi, Sabri Hamiti. Yazarlar: Tayar Hatibi, Recai Suroi, Ramiz Kelmendi, Anton Paşku, Rıfat Kukay, Recep Çosya, Samedin Mumciu, Yusuf Bucovi ve Resul Şabani.
12
Ayrıca bakılabilir: Recep Çosya (1978): Çağdaş Arnavut Hikâyeleri Antolojisi.
13
Bakılabilir, http:www.dogruyol-tksd.org
14
“Bu yazın kolu ortalama olarak yirmi yıl içinde her ay birer yazın saati ya da 250’den çok yazın saati, resital, yuvarlak masa konuşması, konferans ve anma saati düzenlemiştir. Bu yoğun etkinliklerde Tito’yu doğum ve ölüm yıldönümlerinde anma saatleri, HKS ve sosyalist devrimimizin jübilelerine sunulmuş yazın saatleri ve konferanslar, Atatürk’ü anma saatleri, Yunus Emre’yi, Tevfik Fikret’i, Vuk Karaçiç’i, Adem Gaytani’yi, Süreyya Yusuf’u, Aşık Veysel’i anma saatleri özel bir yer alır. Aynı böyle, bu kolun yazın saati düzenleme ve yayın etkinliği çerçevesinde yerli yazıncılarımız yanı sıra, öteki kardeş ulus ve halklara mensup yazıncılardan, dünya yazıncılarından Rentso Riki, İvo Andriç, Cahit Sıtkı Tarancı, Pablo Neruda, Naim Şaban, Rujdi Şuşa, Lyilyana Stoykoviç, Esad Mekuli, Vladeta Vukoviç, İon Arion, Zoran Çiçkareç, Salaydin Krasniçi, Enver Cerceku, Şpresa Siçeşta, Milorad R. Bleçiç, Lerka Çar Matutinoviç, Yasemin Yazıcı, Rahman Deday, İlhan Berk, Skender Kulenoviç, İlhan K