Деди Ҳудҳуд: эйки давлатсиз, гадо,
Мард эмас ул этмас эрса жон фидо.
Жон нечук даркор учун келмиш сенга,
Ул висоли ёр учун келмиш сенга.
815 Оби ҳайвон истаюрсен, жонга дўст,
Жонга дўст бўлган бўлур бемағз пўст.
Не керакдир жон сенга, жононга бер,
Жонни жононга фидо айлайди эр.
ҲИКОЯТ
ХИЗИРНИНГ ДЕВОНА БИЛАН СУҲБАТИ
Бор эди девона бир, олий мақом,
Хизр анга дедики, эй марди тамом75,
Истасанг, бўлгил анису ёр менга,
Деди: бу ёрлиғ нечун даркор менга?
Неча бор ичдинг ўшал оби нажот,
То қиёмат ерда сургайсен ҳаёт.
820 Мен этармен жонни жононга фидо,
Жон керакмас менга жонондин жудо.
Сенку жонинг асрагайсен ҳар куни,
Мен эсам жононга бахш этгум уни.
Яхшидир ул, бўйлаким қуш бирла дом,
Бир-бировдин айру турсак, вассалом.
ТОВУСНИНГ УР СЎРАГАНИ
Келди сўнгра ул товуским, зарнигор,
Парлари нақшида гул очмиш баҳор.
Чун келинчак ишваю ноз айлади,
Пар ёзиб, юз жилва оғоз айлади.
825 Деди: ғайб наққоши нақш чекди у дам,
Аҳли Чиннинг қўлидин тушди қалам.
Гарчи мен қушларга Жибрилмен ва лек
Тушди иш бошимга қисмат қаҳридек.
Дўст тутиндим бир илон бирлан давом,
Ул сабаб жаннатдин ҳайдалдим тамом.
Ҳайдалиб, хилватдаман, зулматдаман,
Ўз оёғимдир оёғимга кишан.
Кошки топсайдим ўзимга раҳбар ул,
Бошласа, топсам яна жаннатга йўл.
830 Шоҳга етмоқлик мурод эрмас менга,
Талпиниб, дарбонга етсам, бас менга.
Йўқ сира Симурғга парвойим менинг,
Бўлса басдир жаннат ул жойим менинг.
Етсам ул жаннатга, битгайдир Ишим,
Унда бул дунё била не ташвишим?..
ҲУДҲУДНИНГ ТОВУСГА ЖАВОБ БЕРГАНИ
Айтди Ҳудҳуд: эй адашган, гумроҳ,
Подшодин хона сўрмоқлик хато.
Жомаси инсондин ортиқму сенга?
Хонаси султондин ортиқму сенга?
835 Хонайи нафсдир у жаннат, пурҳавас,
Дил уйи байтул вафодир, ўзгамас.
Ҳазрати Ҳақ мисли дарёдир, азим,
Қатраси юз бита жаннатдир, наим.
Қатраси бордирки, чун дарёдир ул,
Бўлмаса дарё, қуруқ савдодир ул.
Етгали дарёга етгай қудратинг,
Бас, нечун шабнамда битмиш журъатинг?
Улки офтоб бирла айлар арзи ҳол,
Зарранинг олдида ҳеч тургайму лол?
840 Улки куллдир, жузвга не эрмиш иши?
Улки жондир, узвга не эрмиш иши?
Марди кулл эрсанг, ҳамиша куллни кўр,
Куллни изла, кулл бўлиб, буткулни кўр…
ҲИКОЯТ
ТАЛАБАНИНГ УСТОЗДАН САВОЛ СЎРГАНИ
Сўрди устоздин чу шогирди тамиз:
Нега жаннатдин қувилди отамиз?
Деди: одам эрди чун олам гуҳар76,
Этди жаннат ичра кўп сайру сафар.
Келди ғойибдин бир овозе баланд:
Ҳой,