Dunyoning ishlari. O‘tkir Hoshimov

Uzoqdan poylab tekkizsangiz, gan sizniki. Tekkizolmasangiz, otgan yong‘og‘ingiz qulog‘ini ushlab ketdi deyavering.

      Birpasda qarz olgan yong‘og‘imdan beshtasini yutqazib qo‘ydim. Yong‘oq namat ustida yaxshi dumalamaydi. Yo sakrab ketadi, yo to‘xtab qoladi. Buning ustiga uy nim qorong‘i.

      Rosa berilib o‘ynayotgan edik, narigi uydan Xolposh xolaning ovozi keldi.

      – Sandiqning tagiga yong‘oq otmanglar, girgitton, sichqon ko‘payadi.

      Ketma-ket ammamning zardaliroq gapirgani ham eshitildi:

      – Mayli, endi bizlar turaylik.

      …O‘sha kuni xotinlar tag‘in nimani gaplashganini bilmayman. Biroq ertasiga Risolat opa juda g‘alati, xomush bo‘lib qoldi. Tarasha bilan isitilgan temir pechka peshindan keyin ilimiliq bo‘lib qolar edi. Biz bolalar choponimizni yechmasdan o‘tiramiz. Hammadan yomoni siyoh muzlab qoladi. Siyohdonni pechka ustiga qo‘ysangiz sal eriydi-yu, yana muzlayveradi. Peroni botirsangiz qirs etadi, siyoh yuqmaydi. Har qanday sovuqda ham paltosini yechib, sochini silliq tarab, boshyalang o‘tiradigan Risolat opa o‘sha kuni negadir paltosini ham, ro‘molini ham yechmadi. O‘qish darsi edi. Doskaga chiqdim.

      – O‘qi, – dedi Risolat opa jurnalni ochib.

      – «Quduq yoniga uch xotin keldi. Hammasi o‘z o‘g‘lini maqtay boshladi», – deb sharillatib o‘qib ketdim. Bittayam joyida tutilmadim. O‘qib bo‘ldim-u Risolat opaning «O‘tir» deyishini kutib turaverdim. U bo‘lsa indamaydi. Og‘irligimni u oyog‘imdan bu oyog‘imga tashlab, hali turibman, hali turibman… Risolat opa derazaga tikilgancha o‘tiribdi. Shu o‘tirishda uxlab qolgandek edi. Oxiri bo‘lmadi. Avval sekinroq, keyin qattiqroq yo‘taldim.

      – O‘qi, – dedi u hamon derazadan ko‘z uzmay.

      – Bo‘ldim, – dedim sekin.

      – A? – Risolat opa cho‘chib uyg‘ongandek boshini burdi.– Bo‘ldingmi? O‘tir, rahmat.

      Risolat opa ertasigayam, indinigayam shunday bo‘lib yurdi. Har kuni o‘qituvchim bilan birga ketishga o‘rganib qolgan ekanman. Maktabdan yolg‘iz qaytish alam qilar edi. Bultur Xo‘ja bilan qaytardik. Endi uyam yo‘q: Chirchiqda. Biyday keng, kimsasiz dala o‘rtasidagi ipdek ingichka yo‘ldan o‘tguncha zerikib ketaman. Yo‘ldagi izlar chuqur-chuqur botgan, ikki cheti belim baravar qor. Sal chetga chiqsam, piymam qorga to‘lib chiqadi. Risolat opam bilan yursam maza, harna shamolni to‘sib ketadi.