Ёнимда мен кўзларида муҳаббат ва ўлимни кўрган қиз ўтирарди. Унга биринчи бор разм соламан: сочлари тим қора, кўриниши йигирма икки – йигирма тўққизлар орасида (ёшни аниқлашга жуда нўноқман), эгнида эса бироз уринган тери куртка, жинси шим, оёғига эса кеда кийган эди.
– Унинг рюкзагини текширдик, – дейди қўриқчи. – Хавфсирайдиган ҳеч нарса йўқ. Лекин у бу ерда қолиши мумкин эмас.
Қиз индамай табассум қилади. Навбатдаги китобхон дастхат олиш учун бу можаронинг тугашини сабр билан кутиб турибди.
– Мени эсладингизми? Мен Ҳилолман. Мен муқаддас олов ёққани келдим.
– Албатта, дарров танидим, – деб ёлғон гапираман. Навбатда турганлар сабрсизлана бошлашгани сезилади. Дастхат кутиб турган китобхон эса қизга русчада бир нималар дейди. Унинг гапини тушунмасам ҳам, оҳангидан кескин тарзда нимадир деганини тушунаман.
Португалларда шундай мақол бор: “Даволаб бўлмаса, чидалади”. Тортишишнинг мавриди эмас, нимадир қилиш керак. Қиздан бошқаларга халақит бермаслик учун мени четроқда кутиб туришни сўрайман. У айтганимни итоат билан бажаради.
Бир дақиқа ҳам ўтмасдан у ҳақида унутиб, бутун диққатимни тадбирга қаратаман. Эшитган раҳматларимга жавобан мен ҳам миннатдорчилик билдираман. Кейинги тўрт соат гўё бахтли бир лаҳзадек ўтиб кетади. Ҳар соатда чекиб олиш учун танаффус қиламан, аммо умуман чарчоқни сезмайман. Одатда дастхат-сессияларни қувватга тўлдирилган батарейкалардек куч-ғайратга тўлган ҳолда тугатаман.
Якунда йиғилганлардан тадбир ташкилотчиларини қарсаклар билан олқишлашни сўрайман. Навбатдаги учрашувга жўнаш вақти келди. Шу вақтгача бирор марта ҳам эсимга тушмаган қиз яна олдимга келади.
– Сизга бир нарса кўрсатишим керак.
– Бунинг умуман иложи йўқ, – дейман мен. – Мени кечки овқатга кутишяпти.
– Йўқ, иложи бор, – жавоб беради қиз қайсарлик билан. – Менинг исмим Ҳилол. Кеча меҳмонхона эшигида сизни мен кутиб тургандим. Буни шу ернинг ўзида, сиз отлангунингизча кўрсатишим мумкин.
Унга жавоб қайтаришга улгурмасимдан, қутидан скрипкасини олиб чала бошлайди.
Тарқалишни бошлаган китобхонлар кутилмаганда бошланган концертни тинглаш учун қайта бошлашади. Ҳилол кўзларини юмиб олиб, гўё бу дунёни унутгандек чаларди. Камонча скрипка торларига деярли тегмасдан бориб келаркан, ундан мен ҳеч қачон эшитмаган куй таралиб, мен ва бошқаларга унда албатта тингланиши керак бўлган бир нималар борлигидан дарак берарди. Қиз гоҳ қотиб қолар, гоҳида эса жазавага тушгандай скрипка билан рақсга тушарди; бироқ асосан унинг қўллари ҳаракат қиларди.
Ҳар бир нота бизда хотираларни уйғотади. Бутун куй эса рад этилишдан чўчимай ўзга қалбга интилаётган ошиқ қалб ҳақида ажиб ҳикоя айтарди. Ҳилол куй чалар экан, кўплаб вазиятларда ҳаётимга ҳеч қандай алоқаси йўқдек туюлган одамлар менга ёрдам қўлини чўзганларини эслайман.
Куй якунланади. Аммо ҳеч ким қарсак чалмайди. Зал сукутга чўмади.
– Раҳмат, – дейман мен.
– Мен